انتشار سریع اخبار بدون ملاحظه بدون سانسور/ آیا این میثاق را امضا می‌کنید؟
گروه جامعه: متن میثاق اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ها امروز با حضور جمعی از پیشکسوتان و اصحاب رسانه رونمایی و مقرر شد طی یک ماه آینده بندهای آن مورد بررسی و نقد قرار گیرد.
البته در روزهای قبل اعلام شده بود که امروز مراسم رونمایی و امضای این میثاق‌نامه توسط مدیران عامل تعدادی از رسانه‌ها انجام میشود اما پس از آغاز مراسم برخی از افراد شرکت کننده که تعداد آنها به 50 نفر می‌رسید با برخی از مفاد آن و شرایط تهیه آن مخالفت کرده، برخی نیز اعلام کردند باید زمانی برای بررسی بیشتر این مفاد وجود داشته باشد و سایر اصحاب رسانه که امروز در این مراسم حضور ندارند نیز فرصت داشته باشند که این مفاد را بررسی و موارد پیشنهادی را به آن اضافه کنند.
بر همین اساس در پایان مراسم و با رأی‌گیری از افراد حاضر مقرر شد فرصتی یک ماهه در اختیار اصحاب رسانه و متخصصان این حوزه قرار داده شود تا نظرات و پیشنهادهای خود در این خصوص را ارائه کنند. همچنین پیشنهاد ایجاد یک هیئت داوری داده شد تا عدم رعایت مفاد این میثاق‌نامه رصد شود، گنجاندن بندی برای رعایت نگارش صحیح زبان فارسی نیز از مطالب مطرح شده در این نشست بود.
به گزارش ایکنا، متن مفاد میثاق اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ها به شرح زیر است:
بسمه تعالی
مقدمه
مقدمه میثاق حرفه‌ای رسانه‌ها، پیمانی است که مدیران رسانه‌ها امضا کننده در پی تحقق اصول حرفه‌ای و رسانه خود و به منظور ایفای صحیح رسالت مطبوعاتی و نظارتی رسانه، داوطلبانه آن را امضا کرده‌اند و همه ارکان رسانه تحت مدیریت خود را به اجرای تعهدات آن هدایت می‌کنند. امضا کنندگان مخیرند بنا به مقتضیات رسانه خود، بنده‌هایی را به این میثاق اضافه کنند.
امضا کنندگان این میثاق به منظور ایجاد ضمانت اجرای میثاق نامه، 2 نفر از میان خود، یک نفر استاد ارتباطات، یک نفر پیشکسوت مطبوعاتی و یک نفر حقوقدان مسلط به حقوق مطبوعات را به عنوان «شورای داوری» به مدت یک سال انتخاب می‌کنند. آیین نامه این شورا، الزامات و اقدامات تنبیهی مترتب بر عدم التزام و یا عدم اجرای این میثاق، توسط امضا کنندگان تصویب میشود. هم چنین رسیدگی به شکایت اشخاص از رسانه‌های امضاکننده میثاق، اعتراض رسانه‌ها به یکدیگر و روزنامه نگاران آنها به رسانه متبوع خود به عهده این شورا است. آیین نامه و تصمیمات شورا نمی‌تواند ناقض قوانین جاری به ویژه قانون مطبوعات باشد.
شورای داوری علاوه بر رسیدگی به مواردی که از سوی ذی‌نفعان به شورا ارجاع میشود، هر سال در موعد معینی گزارش رعایت مفاد این منشور از سوی همه امضا کنندگان را تهیه و منتشر می‌کند.
میثاق نامه
بسم الله الرحمن الرحیم
اگر چه رسانه‌ها وظیفه دیده بانی دارند اما به این معنا نیست که خود را مبرا از نظارت شهروندان و نظام خود کنترلی ببنند. از این رو ما، امضا کنندگان این میثاق نامه، علاوه بر الزامات قانونی و در راستای آزادی مسئولانه، خود را متعهد به اصول زیر می‌دانیم و در صورت تخطی، به رای شورای داوری درباره خود گردن می‌نهیم.
اصول اجتماعی و ملی:
1- به قانون اساسی به عنوان منشور ملی، التزام عملی داریم.
2- براساس تکلیف امر به معروف و نهی از منکر، از ارزش‌های دینی، انقلابی، اخلاقی اسلامی و هنجارهای عمومی حمایت میکنیم.
3- به اصول دینی، اعتقادات مذهبی، آداب و سنن قومی و ملی احترام می‌گذاریم و از هر گونه تحریک قومیت‌ها، اقلیت‌های دینی و مذهبی می‌پرهیزیم.
4- از انتشار هر گونه محتوای مبتذل و مستهجن و صحنه‌های خشن که موجب مخدوش شدن بهداشت روانی جامه یا نادیده گرفتن کرامت انسانی است، پرهیز میکنیم.
5- خود را موظف به انتشار سریع و به موقع مشکلات جامعه می‌دانیم و در این مسیر از ملاحظاتی که منجر به خودسانسوری میشود پرهیز میکنیم.
محتوای رسانه:
6- راست گویی و نقل صحیح و دقیق اخبار را به عنوان نخستین اصل حرفه‌ای، سرلوحه کار خود قرار می‌دهیم.
7- اخبار را که منبع آنها مشخص و معتبر نباشد منتشر نمیکنیم و اعتقاد داریم منبعی که حتی با رعایت اصل محفوظ ماندن هویتش توسط رسانه، باز هم مسئولیت خبری را که در اختیار رسانه قرار می‌دهد، نمی‌پذیرد قابل اتکا و اعتماد نیست.
8- خبر را از تحلیل و تفسیر آن جدا کرده و در نگارش به گونه‌ای عمل میکنیم که مخاطب، متوجه تمایز این دو گونه بشود.
9- آگهی و رپرتاژ آگهی را صریحا از مطالب و محتوای رسانه تفکیک میکنیم.
10- در نقل هر گونه محتوا خود را ملزم به درج نام منبع و یا پدید آورنده می‌دانیم.
11- در مواردی که به دلیل موانع و یا ملاحظات اخلاقی و یا حقوقی نام بردن از اشخاص محدودیت دارد، از کاربرد حروف اختصاری برای اشخاص و سایر شیوه‌های مشابه در کنار نشانی دادن به نحوی که بر همان اشخاص، تعین پیدا کند خودداری میکنیم.
12- در انتشار اخبار و تحلیل‌ها ضمن رعایت انصاف، از سیاه نمایی و یاس آفرینی پرهیز میکنیم.
رفتار رسانه‌ای:
13- در صورتی که نقل خبر و انتشار آن دچار اشتباه شویمف صراحتا و از طریق رسانه، از مخاطبان و آسیب دیدگان از خطای خودمان عذر خواهی میکنیم.
14- برای کسب خبر، خود و رسانه خود را معرفی میکنیم و به صورت مخفیانه از دستگاه‌های ضبط صدا و تصویر ویدئو استفاده نمیکنیم.
15- از ایراد اتهام، اهانت و نشر مطلب کذب علیه رسانه‌های قانونی به ویژه امضا کنندگان این میثاق، پرهیز میکنیم و انتقادات خود را طبق دستور قرآنی «و جادلهم بالتی هی احسن» مطرح میکنیم.
16ـ برای انجام مصاحبه با هر کس از او اجازه می‌گیریم و در صورتی که بخواهد پیش از انتشار مصاحبه خود را بازبینی کند این حق را برای او محفوظ دانسته و به خواست او عمل میکنیم.
17ـ حریم خصوصی افراد را محترم می‌شماریم و اسرار زندگی دیرگران را فاش نمیکنیم.
18ـ متوجه حقوق کم‌توانان، آسیب‌دیدگان، متهمان و حتی مجرمان هستیم و در مصاحبه یا گرفتن عکس از آنها به اجازه از خودشان بسنده نمیکنیم و به اصولی فراتر از آن پایبند هستیم و در نشر محتوای مرتبط با آنان کرامت انسانی‌شان در حال و آینده را مورد توجه قرار می‌دهیم.
19ـ حقوق کودکان را محترم می‌شماریم و از انتشار مصاحبه، تصویر و فیلم کودکان در حالات غیر متعارف، آرایش کرده و غیر متناسب با شخصیت کودکی و ناسازگار با حفظ کرامت انسانی آنان در حال و آینده خودداری میکنیم و همین طور از شناساندن کودکانی که مورد آزار و سوء استفاده قرار گرفته‌اند از طریق انتشار نام و تصویر آنان خودداری میکنیم.
رفتار سازمانی:
20- حمایت از شان و کرامت خبرنگاران رسانه متبوع خود را وظیفه خود می‌دانیم و حقوق مادی و معنوی آنان از جمله در امور بیمه تامین اجتماعی، دفاع در محاکم قضایی و غیر آن رعایت میکنیم همچنین در لیست بیمه خود برای همکاران تحریریه از سمت‌های غیر روزنامه‌نگارانه استفاده نمیکنیم.
21- در هنگام جذب و به‌کارگیری همکاران تمام‌وقت، به‌ویژه اگر در یکی از رسانه‌های عضو میثاق، مشغول به کار باشند صرفا پس از تسویه حساب و اظهار رضایت مدیر رسانه محل اشتغال قبلی، آنان را برای همکاری می‌پذیریم.
22- برای پیشگیری از تطمیع رسانه و روزنامه نگاران، دریافت هدیه غیر متعارف از سازمان‌ها و اشخاص را امری ناپسند می‌دانیم و به هیچ وجه چنین هدیه‌هایی را نمی‌پذیریم و همکاران خود را هم از پذیرش چنین هدایایی منع میکنیم. میزان هدیه متعارف را شورای داوری در ابتدای هر سال اعلام می‌کند.
23- وابستگی‌های مالی و تشکیلاتی و گرایش‌های خود را رسما اعلام میکنیم و مناسبات مالی خود با وابستگان اشاره شده و حامیان خود را به طور آشکار و شفاف اعلام میکنیم.
