سنگین بودن ترجمه قرآن برای کودک و نوجوان؛ بهانه‌ای برای مترجمان
گروه فرهنگی: مترجم کتاب «ترجمه خواندنی قرآن» در پاسخ به این سؤال، که خلأهای عرصه ترجمه قرآن برای کودک و نوجوان چیست، گفت: مشکل اساسی که در این عرصه وجود دارد، سنگین بودن کار ترجمه است، با خیلی از رایزن‌های فرهنگی ایران در دنیا، مؤسسات و سفارتخانه‌ها صحبت کرده‌ام تا به‌عنوان رایزن فرهنگی که ارتباط بیشتری با کشورها دارند، کار ترجمه قرآن به زبان انگلیسی، عربی و ... را انجام دهند اما سنگینی کار ترجمه را بهانه می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری بین‌الملی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، بحث ترجمه قرآن برای كودك و نوجوان بحث جديدی است، اما هميشه ارتباط با قرآن وجود داشته، از سال‌ها پيش، نخستين خواندنی كه كودكان تجربه میكردند، قرآن بوده است؛ چراکه کتاب راهنما و چراغ هدایت زندگی بشریت به شمار می‌رود. اما در این خصوص هنوز ترجمه‌ای قوی و خوبی انجام نشده است، ترجمه‌ای که بتواند آیات کتاب مقدس را روان، ساده و با زبانی نثر و داستانی برای کودکان و نوجوانان بیان کند.
حجت‌الاسلام علی ملکی، مترجم قرآن کودک و نوجوان در گفت‌وگو با ایکنا، در خصوص ضرورت ترجمه قرآن برای کودکان و نوجوانان، تصریح کرد: اگر نگاهی به ترجمه خواندن نماز برای کودکان و نوجوانان بی‌اندازید، با اصطلاح «برپا شدن نماز» رو به رو می‌شوید، که این ترجمه درست نیست و منظور از آن درست خواندن نماز است.
وی ادامه داد: فرض می‌گیریم، قرار است کتاب آسمانی برای فارسی زبانان ترجمه شود اگر یک مترجم چینی بخواهد قرآن را به زبان چینی ترجمه کند باید به گونه‌ای ترجمه کند که متناسب با شرایط جامعه آنها باشد.
حجت‌الاسلام ملکی با اشاره به اینکه ترجمه خوب آن است که متوجه نشوی ترجمه است، عنوان کرد: اگر ترجمه را یکسان‌سازی متن مبدأ به متن مقصد بدانیم، ترجمه مناسب آن است که همان اول آن را بفهمیم وهمانگونه که خدا در قرآن فرموده است که قرآن را آسان نازل کردیم تا آن را بفهمید.
ترجمه محتوایی؛ بهترین ترجمه قرآن برای کودک و نوجوان
وی در خصوص انواع ترجمه تصریح کرد: ما سه نوع ترجمه داریم، ترجمه لغت به لغت، ترجمه آزاد، ترجمه محتوایی، که ترجمه محتوایی بهترین نوع ترجمه برای کودک و نوجوان است.
این مترجم با اشاره به ترجمه قسمتی از سوره یوسف(ع)، اظهار کرد: در خصوص درخواست نامشروع زلیخا از یوسف(ع)، ترجمه‌ای که در همه قرآنها آمده این است که، «کار زلیخا را در گمراهی آشکار می‌بینند» در حالی که این ترجمه اشتباه است چراکه زنان مصر و زلیخا در پی هدایت نیستند، وقتی به تفاسیر مراجعه می‌کنیم، منظور از ضلالت، ضلالت اجتماعی و عرفی است یعنی زلیخا عرف آداب عشق و عاشقی را رعایت نکرده است.
سنگین بودن ترجمه قرآن برای کودک و نوجوان؛ بهانه‌ای برای مترجمان
وی در پاسخ به این سوال، که خلأهای عرصه ترجمه قرآن برای کودک و نوجوان چیست، بیان کرد: مشکل اساسی که در این عرصه وجود دارد، سنگین بودن کار ترجمه است، با خیلی از رایزن‌های فرهنگی ایران در دنیا، مؤسسات و سفارتخانه‌ها صحبت کرده‌ام تا به عنوان رایزن فرهنگی که ارتباط بیشتری با کشورها دارند، کار ترجمه قرآن به زبان انگلیسی، عربی و... را انجام دهند اما سنگینی کار ترجمه را بهانه می‌کنند.
حجت‌الاسلام ملکی با اشاره به اینکه در ترجمه‌های فارسی قرآن مشکلاتی وجود دارد، افزود: این مشکلات در ترجمه به زبان‌های دیگر نیز بیشتر است و اکثراً به ظاهر کلمات توجه کرده‌اند در حالی که در ترجمه قرآن باید از ظاهر بگذرید و به محتوا بپردازید تا به معنا برسید.
ترجمه قرآن با نرم‌افزار «جامع‌التفاسیر»
مترجم قرآن کودک و نوجوان در پاسخ به این سوال، آیا با کمبود منابع در ترجمه قرآن روبه رو هستید، عنوان کرد: در خصوص منابع مشکل خاصی نداریم اما با نرم‌افزار «جامع‌التفاسیر» به راحتی می‌توان قرآن را ترجمه کرد.
آغاز تربیت کودکان با ترجمه تفسیری قرآن
وی در ادامه گفته‌های خود با اشاره به ترجمه کل قرآن که برای نوجوانان و دانش‌آموزان انجام داده است، بیان کرد: طبق روایتی، آغاز تربیت کودکان باید از تفسیر قرآن باشد لذا ترجمه‌ای تفسیری برای این سن را لازم دیدم.
حجت‌الاسلام ملکی افزود: اسم کتاب «ترجمه خواندنی قرآن» را به این دلیل انتخاب کرده‌ام که هم افراد را به خواندن قرآن تشویق می‌کند و هم آسان و قابل فهم است.
مترجم قرآن کودک و نوجوان در پاسخ به این سوال که از کی کار ترجمه کتاب «ترجمه خواندنی قرآن» را آغاز کرده‌اید، اظهار کرد: ترجمه کل قرآن برای نوجوانان و دانش‌آموزان را از سال 88 شروع کرده‌ام و هشت سال با میانگین شش ساعت کار، توانسته‌‌ام آن ترجمه را به پایان برسانم که چاپ‌خانه آستان قدس مراحل چاپ آن را انجام داده و به زودی وارد بازار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه این کتاب، دوازده ویژگی دارد، به بخشی از آنها پرداخت و عنوان کرد: سادگی و روان بودن، ویرایش به روز و دقیق سوری و زبانی، غنی ساختن ترجمه بند بند در تفسیر، مقایسه آیه به آیه ترجمه با 54 ترجمه فعلی، مرتب ساختن آیه‌های یک سوره با هم، تلطیف بار معنایی برخی واژه‌ها و گرفتن سنگینی برخی واژه‌ها متناسب با سن و فضای فکری کودکان و نوجوان از جمله ویژگی‌های آن به شمار می‌رود.
حجت‌الاسلام ملکی ادامه داد: ترجمه‌ای که ارائه کرده‌ایم نگاه اصلی عامه مردم بوده است، یعنی اگر کسی سواد اندکی هم داشته باشد، وقتی این ترجمه را می‌خواند مشکلی در فهم آن نخواهد داشت. به همین دلیل مترجم و ویراستار خود را مدام جای مخاطب گذاشته و به این موضوع توجه داشته‌اند و در نهایت سعی کرده ترجمه‌ای مخاطب‌محور ارائه کنند.
