دانشگاه اسلامی قازان؛ دو دهه نخبه‌پروری دینی بدون صدور مدرک

این دانشگاه دارای بزرگترین کتابخانه به لحاظ ذخیره کتب عربی در روسیه است و نزدیک به 40 هزار کتاب در آن وجود دارد که علاوه بر دانشجویان، عموم مردم نیز می توانند از آنها استفاده کنند؛ ساختمان نسبتا قدیمی و سنتی این دانشگاه سابقه بیشتری را به ذهن متبادر می کند ولی به گفته مسئولان دانشگاه، این مکان قبل از دانشگاه و فروپاشی شوروی، مدرسه بوده است؛ این ساختمان در مقابل یکی از صدها مسجد قازان قرار دارد.

در فدراسیون روسیه دو انستیتو اسلامی وجود دارد؛ یکی دانشگاه اسلامی روسیه و دیگری دانشگاه اسلامی قازان؛ با این تفاوت که دانشگاه قازان غیردولتی بوده و به محصلان مدرک تحصیلی ارائه نمی‌کند، اما دانشگاه اسلامی روسیه در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مدرک می‌دهد.
الهیات، خبرنگاری اسلامی، اقتصاد اسلامی و واژه‌شناسی از جمله رشته‌هایی است که در دانشگاه اسلامی قازان تدریس می شود، البته در رشته خبرنگاری اسلامی هنوز این دانشگاه فارغ‌التحصیلی نداشته است.
نزدیک به 1300 نفر در دانشگاه اسلامی قازان تحت نظر 80 استاد در حال تحصیل هستند که از این تعداد صرفا 400 نفر به طور حضوری پذیرش شده‌اند.
از نکات جالب اینکه کرسی زبان فارسی هم در این دانشگاه برقرار شده و به گفته یکی از مسئولان، در کنار زبان عربی و تاتاری به عنوان زبان سوم تدریس می‌شود و علاقمندان زیادی هم دارد.
محمد شین، رئیس دانشگاه اسلامی قازان که عصر پنج شنبه 28 اردیبهشت ماه به وقت محلی در دفتر خود میزبان حمید صابرفرزام، رئیس سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور و مدیرعامل ایکنا بود، با بیان اینکه برنامه اصلی این دانشگاه تدریس علوم انسانی و اسلامی است، گفت: ما به دنبال تربیت نخبگان مسلمان در رشته‌های مختلف هستیم.

وی با بیان اینکه ما مدرکی برای فارغ‌التحصیلان خود صادر نمی‌کنیم، تصریح کرد: همه دانشجویان ما بعد از پایان تحصیل در بخش‌های مختلف از جمله مدرسه شروع به فعالیت می‌کنند.
وی با اشاره به برخی توافقات این دانشگاه با جامعه المصطفی(ص) العالمیه گفت:  متأسفانه توافقات ما به نحو شایسته‌ای اجرایی نشده است. باید یادآور شوم که برخی رشته های علوم انسانی مثل فلسفه اسلامی به شکلی منحصر به فرد در ایران تدریس می‌شود.
محمد شین از خاطرات سفر خود به ایران و مشهد هم گفت و یادآور شد که در مقایسه با قاهره که شهری آلوده و کاملا شرقی است، مشهد را شهری مدرن و آرام دیدم.
در ادامه این دیدار حمید صابرفرزام در سخنانی به تشریح فعالیت‌های سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور به‌عنوان بزرگترین مجموعه قرآنی ایران و مراکز پنجگانه آن پرداخت و درباره هریک از مراکز توضیحات مفصلی ارائه کرد.
وی همچنین اشاره‌ای به دستاوردهای جهاد دانشگاهی به عنوان بزرگترین NGO دانشگاهی در ایران کرد و گفت: این نهاد علاوه بر فعالیت‌های قرآنی، در بخش‌های علمی و پژوهشی هم فعال است. یکی از مراکز جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه رویان است که یکی از سه مرکز سلول‌های بنیادین در دنیاست و تنها مرکزی است که در روش‌های درمان ناباروری خود از تکنیک‌های حلال استفاده می‌کند و از همه دنیا مراجعان زیادی دارد.
وی همچنین از رئیس دانشگاه اسلامی قازان دعوت کرد که طی سفری به ایران از نزدیک با فعالیت‌های جهاد دانشگاهی به ویژه در حوزه قرآنی آشنا شود.
فرزام همچنین یادآور شد: در رشته‌های هنری و نیز فن تلاوت و قرائت قرآن، ما دارای استاتید برجسته‌ای هستیم که در صورت تمایل می‌توانیم از آن ها جهت حضور در دانشگاه اسلامی قازان و آموزش به دانشجویان بهره بگیریم.
بخش پایانی این نشست مربوط به برگزاری مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان و جزئیات آن بود که رئیس سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور توضیحاتی درباره آن ارائه کرد که مورد توجه رئیس دانشگاه اسلامی قازان قرار گرفت.