به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، فعالیت مرکز آموزشی قرآن و عترت لیلةالقدر، بهانهای است تا دیده شوند بچههای صاف و سادهای که به طور عادی مورد توجه نیستند و ما آنان را به چشم یک فرد معلول و ناتوان میبینیم. مرکز قرآنی لیلةالقدر در یکی از نقاط حاشیه شهر مشهد واقع شده و با آموزش قرآن به دانشآموزان معلول سعی دارد تا نیازهای این قشر به حاشیه رفته در میان دانشآموزان را به تصویر بکشد.
ساخت مرکزی خیریه و قرآنی ویژه دانشآموزان استثناییاین بنای قرآنی در سال 1388 به همت خیّر مدرسهساز، سیدهاشم سبزواری در زمینی متعلق به اداره آموزش و پرورش استثنایی خراسان رضوی ساخته شده است و پس از یک سال مورد بهرهبرداری قرار گرفت که هدف از ساخت و تجهیز این بنا آموزش قرآن به دانشآموزان معلول بوده است.
دارالقرآن لیلةالقدر به عنوان تنها مرکز آموزش تخصصی قرآن ویژه دانشآموزان استثنایی با امکانات و تجهیزات آموزشی هوشمند، سالن چند منظوره و سایر خدمات آموزشی که در دو طبقه ساخته شده در بلوار آفرینش مشهد قرار دارد و بنا به درخواست خیّر سازنده این مکان فعالیتهای تخصصی و آموزش قرآن ویژه دانشآموزان استثنایی اجرا میشود.
رویا تقدیر، مدیر مرکز آموزشی قرآن و عترت لیلةالقدر مشهد در گفتوگو با ایکنا ضمن تشریح فعالیتهای قرآنی انجام شده در این مرکز بیان کرد: پس از شروع فعالیت در این مرکز به دلیل نبود مجوز و کد قرآنی مخصوص دارالقرآن، فعالیتهای این مرکز به صورت آموزشی انجام میشد و در ضمن آن برنامههای قرآنی در طول سال تحصیلی و ایام اوقات فراغت به اجرا میرسید.
وی ادامه داد: با پیگیریهای انجام شده در بهمنماه سال 94 کد و مجوز فعالیت مرکز با رویکردی مستقل از آموزش و کار ویژه قرآنی صادر شد و البته از مهرماه سال 95 فعالیتهای قرآنی با تبدیل فضای آموزشی به یک مکان ویژه برای برنامههای قرآنی آغاز شد.
آموزش 250 دانشآموز، گام اول فعالیت دارالقرآن لیلةالقدرتقدیر اضافه کرد: در واقع سال تحصیلی 95 ـ 96 اولین سال فعالیت این مرکز قرآنی به صورت تخصصی و ویژه دانشآموزان استثنایی است و در این سال 250 دانشآموزان استثنایی سه مدرسه مجاور این دارالقرآن که دانشآموزانی با نیازهای ویژه ذهنی را آموزش میدهند و یک مؤسسه خیریه که کودکان معلول جسمی ـ حرکتی را تحت پوشش دارد، از برنامهها و فعالیتهای قرآنی و فرهنگی این مرکز بهرهمند شدهاند.
مدیر تنها دارالقرآن ویژه دانشآموزان استثنایی در کشور با بیان اینکه چهارچوب و برنامه مدونی برای ارائه خدمات و فعالیتهای قرآنی نداریم، اضافه کرد: به جهت نداشتن الگو و معیار خاصی برای کار قرآنی ویژه این قشر از دانشآموزان که شرایط آموزشی ویژهای دارند با کارشناسان آموزش استثنایی استان به گفتوگو نشستیم و نتیجه این شد که در گام اول استعدادها و توانمندیهای هریک از دانشآموزان را مورد بررسی قرار دهیم.
رسیدن به الگویی برای آموزش تخصصی قرآن، دو سال زمان میبردوی ادامه داد: برآورد ما این است که رسیدن به یک چهارچوب برای انجام کار قرآنی ویژه دانشآموزان استثنایی به دو سال زمان نیاز دارد و ما این مسئله را با سازمان آموزش استثنایی در تهران نیز مطرح کردیم و از کارشناسان خواستیم تا در رسیدن به یک الگوی کاری مناسب ما را یاری کنند.
تقدیر افزود: پس از بررسیهای انجام شده به این نتیجه رسیدیم که کار قرآنی به تنهایی نمیتواند دانشآموز استثنایی را جذب کند و به همین منظور فعالیت دو کلاس خلاقیت و مهارت و کامپیوتر را در کنار کلاس روخوانی قرآن خود شروع کردهایم و برای این کار و تدریس در هریک از کلاسها از مربیانی که سابقه کار با دانشآموزان استثنایی را داشتند، استفاده کردهایم.
آموزش دانشآموزان با نیاز ویژه ذهنی و معلولان جسمی وی با اشاره به نوع پذیرش دانشآموزان در دارالقرآن لیلةالقدر بیان کرد: به دلیل اینکه مرکز قرآنی لیلةالقدر برای مجموعههای آموزش استثنایی مشهد شناخته شده نبود با سه مدرسه همجوار گفتوگو کردیم تا کار آموزش قرآن خود را به طور کلی به دارالقرآن واگذار کنند و پس از موافقت مدارس کار آموزش تخصصی قرآن با دانشآموزان سه مدرسه در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و متوسطه پیشحرفهای ادامه پیدا کرد و علاوه بر آن از کودکان یک مؤسسه خیریه نیز برای گسترش فعالیتهای خود پذیرش به عمل آوردیم.
تقدیر با بیان اینکه از دانشآموزان هزینهای برای شرکت در کلاسها و برنامهها گرفته نمیشود، افزود: این موضوع برخلاف سایر دارالقرآنهای فعال برای دانشآموزان عادی است و علاوه بر این بحث ارائه آموزشهای مهارتی و کار با کامپیوتر سبب استقبال مناسب از برنامههای این مرکز قرآنی شده است به طوری که از ابتدای سال تحصیلی هیچ ریزشی در تعداد افراد پذیرش شده، نداشتهایم.
یک ساعت آموزش قرآن، فعالیت هفتگی هر فرد در دارالقرآنمدیر دارالقرآن لیلةالقدر مشهد با اشاره به فعالیتهای این مرکز در طول هفته عنوان کرد: پس از پذیرش و جدا کردن دانشآموزان مقاطع مختلف، کار آموزش قرآن بر اساس کتب درسی توسط مربی ویژه آموزش قرآن که خود از قاریان برتر شهر مشهد است، انجام میگیرد و در طول هفته برای دانشآموزان ابتدایی و راهنمایی به میزان 45 دقیقه و برای دانشآموزان مقطع پیشحرفهای یک ساعت آموزش روخوانی قرآن انجام میشود.
تقدیر ابراز کرد: برای ارائه فعالیتهای قرآنی این مرکز به سایر مدارس آموزش استثنایی شهر مشهد گفتوگوهایی داشتیم و به علت پراکنده بودن مدارس در سطح شهر و همچنین واقع شدن دارالقرآن در حاشیه شهر مشهد و بعد مسافت نسبت به سایر مدارس تاکنون موفق به پذیرش دانشآموزان بیشتری نشدهایم اما آمادگی داریم که برنامههای قرآنی مورد نظر مدارس را در دارالقرآن و یا با اعزام مربی به مدارس مورد نظر اجرا کنیم.
عدم استفاده از امکانات دارالقرآن به علت دوری از مراکز آموزشیوی ادامه داد: تجهیزات آموزشی لازم و متناسب برای آموزش دانشآموزان دارای شرایط خاص، مثل نابینایان و ناشنوایان را در این مرکز داریم، برای مثال قرآنهایی با خط بریل را برای مجموعه تهیه کردهایم، اما به علت مسافت دور و سنجش دانشآموزان روشندل با دانشآموزان عادی توان پذیرش از این دانشآموزان را در مجموعه نداشته و فعالیت خود را بر دانشآموزان با نیازهای ویژه ذهنی و معلولان جسمی ـ حرکتی معطوف کردهایم، البته با بحثهایی که صورت گرفت به این نتیجه رسیدیم تا برنامهای ویژه دانشآموزان نابینا در سال جدید تحصیلی به انجام برسانیم.
تقدیر ادامه داد: با برگزاری جشن پایان یک سال فعالیت و همچنین فعالیت اوقات فراغت استعدادهای قرآنی شناخته شده در طول سال، به معرفی هرچه بیشتر تنها دارالقرآن ویژه دانشآموزان استثنایی کشور خواهیم پرداخت.
مشکلات و سختی کار آموزش به دانشآموزان استثناییتقدیر با اشاره به شرایط ویژه آموزش دانشآموزان استثنایی افزود: کتابهایی که برای دانشآموزان نیازهای ویژه ذهنی در نظر گرفته میشود، خلاصه شده کتب آموزشی عادی بوده و مشکلی که همکاران ما با آن روبه رو هستند، مسئله فراموشی مطالب و البته سطوح مختلف دانشآموزان در فهم مطالب است و به دلیل عدم تفکیک کتب درسی ما نیز توانایی تفکیک بچهها را نداریم.
وی به نیازسنجی انجام شده در بین دانشآموزان این مرکز اشاره کرد و گفت: در چند ماه اول به آموزش معارف و آموزههای دینی پرداختیم تا سطح دانستهها و نیازهای دانشآموزان را به دست آوریم و البته به نتایج خوبی رسیدهایم.
وی در تکمیل این موضوع افزود: به این طریق در زمینههای مختلف برنامههای معارفی و قرآنی استعدادهایی شناسایی شدند، برای مثال علایق در زمینهها اذان، مداحی و سایر رشتهها مورد توجه قرار گرفت و کار فوقبرنامه آموزشی نیز برای تعدادی از دانشآموزان انجام شد تا سطح کیفی فعالیت آنان افزایش یابد.
استعدادیابی و کسب تجربه در یک سال فعالیت وی با اشاره به سابقه یک سال فعالیت تخصصی دارالقرآن لیلةالقدر، افزود: ما در این یک سال نیاز دانشآموزان را با کار مشاورهای مورد ارزیابی قرار دادیم و به اندازه 10 سال فعالیت از همین راه کسب تجربه کردیم و مجاری فعالیت و نقاط مهم کار خود را پیدا کردیم.
مدیر دارالقرآن لیلةالقدر مشهد با اشاره به مشکلات فرهنگی خانوادهها در مواجهه با فرزندان معلول خود ادامه داد: متأسفانه خانوادهها نسبت به استعدادها و نیازهای فرزندان معلول خود بیتوجه هستند در صورتی که این افراد توجه بیشتری را نیاز دارند، علاوه بر این ما با خانوادههایی در حاشیه شهر مشهد مواجهایم که با معضلات اجتماعی، فقر فرهنگی و اقتصادی نیز روبهرو هستند و این کار ما را سختتر میکند زیرا همه وظیفه آموزش و رشد قرآنی دانشآموز به دوش مربی و معلم است.
آموزش خانواده دانشآموزان استثنایی در ایام تابستانوی در پایان با بیان اینکه باید خانوادهها بیایند و مسائل مربوط به فرزندان خود را آموزش ببینند، اظهار کرد: در برخوردی که با والدین دانشآموزان داشتیم و جلسات انجمن اولیاء و مربیان مدارس که حاضر شدیم به این نتیجه رسیدیم که در ایام تابستان آموزشهایی را ویژه خانوادهها در نظر بگیریم و نکات روانشناختی که از حلقههای مشاوره در دارالقرآن به دست آمده را به خانوادهها منتقل کنیم.
در ادامه به یکی از کلاسهای قرآن سری زدیم و نحوه آموزش را از نزدیک مشاهده کردیم. سیدجلال مدنی، تنها مربی قرآن این مرکز قرآنی است که با زحمت زیاد دانشآموزان را پشت رحلهای قرآن منظم میکرد و از آنان میخواست تا صفحه مورد نظر را جلوی خود باز نگه دارند. شرایط خاص دانشآموزان باعث شده بود که معلم فقط سورههای کوتاه قرآن را با بچهها همخوانی کند و از این طریق سایر معارف اسلام را مثل نماز به بچهها آموزش دهد.
افزایش سطح کار قرآنی در آموزش استثنایی، توجه مسئولان را میطلبداین مدرس قرآن در پایان کلاس خود و در گفتوگو با ایکنا شرایط و زیرساختهای مجموعه دارالقرآن لیلةالقدر را مطلوب ارزیابی کرد و گفت: نیاز است تا با توجه بیشتر مسئولان آموزش و پرورش، فعالیتهای قرآنی در رشتهها و سطوح مختلف افزایش یابد و توجه ویژهای به دانشآموزان استثنایی صورت گیرد زیرا نیازهای ویژه و البته استعدادهای خوبی هم در میان این افراد وجود دارد.
امیرحسین محبتی
خدا خیرشان و خیرتان بدهد