غرفه‌هایی که در قامت دانشگاه ظاهر نشدند/ جای خالی اساتید قرآن
گروه دانشگاه: انتظار از بخش دانشگاهی نمایشگاه قرآن این است که اهداف خود را از صرف غرفه‌داری خارج کند و مرجعی باشد که سالی یک‌بار جامعه دانشگاهی علاقه‌مند به معارف قرآن و دانشجویان و اساتید علوم معارفی و قرآن را گرد هم آورد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، بخش دانشگاهی بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم که به همت معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مدیریت شد، روز جمعه 26 خردادماه در حالی به کار خود پایان داد که 14 غرفه از دانشگاه‌های مختلف و دانشگاه‌های ستادی در این بخش به مدت 18 روز فعالیت داشتند.
بر اساس این گزارش، دانشگاه‌های پیام نور، علمی کاربردی، فنی و حرفه‌ای، دانشگاه آزاد اسلامی و فرهنگیان به عنوان دانشگاه‌های ستادی و مرکز قرآنی سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان جهاد دانشگاهی، مرکز قرآنی بسیج دانشجویی، مرکز قرآنی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و دانشگاه‌های تهران، الزهرا(س)، علامه طباطبایی(ره)، قرآن و حدیث و مذاهب اسلامی در نمایشگاه قرآن حضور داشتند که در ادامه به نحوه فعالیت این بخش نمایشگاه و عملکرد برخی غرفه‌های آن خواهیم پرداخت.
دانشگاه الزهرا(س) دومین حضور خود در نمایشگاه قرآن را تجربه می‌کرد، در حالی که در نخستین دوره حضور خود فعالیت جدی‌تری داشت. در این دوره از برگزاری نمایشگاه، همچون سال پیش اثر کتابت شده نهج‌البلاغه توسط یکی از اساتید دانشگاه بر روی پوست آهو در این غرفه به نمایش درآمد و به گفته مسئول غرفه آن، امسال اثر جدیدی برای عرضه در نمایشگاه قرآن نداشت و همه آثار مربوط به سال گذشته بود.
دانشگاه فنی و حرفه‌ای نیز امسال چندین نشست قرآنی از جمله «انس با قرآن»، «ادب در سیمای سوره حجرات» و « رمضان در آینه قرآن» را برگزار کرد و آثار هنری و قرآنی دانشجویان این دانشگاه در غرفه آن به نمایش درآمد.
جذب دانشجو معلم قرآن برای اولین‌بار در نمایشگاه قرآن
سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور وابسته به جهاد دانشگاهی در چند غرفه، به معرفی عملکرد و ارائه دستاوردهای مراکز خود نظیر؛ مرکز رشد فناوری و هنرهای قرآنی، مرکز آموزش‌های تخصصی علوم و فنون قرآنی، مرکز مطالعات میان رشته‌ای قرآن کریم پرداخت. در این غرفه همچنین در زمینه مشاوره پایان‌نامه ویژه دانشجویان علوم قرآنی صورت می‌پذیرفت و نیز برجسته‌ترین فعالیت این غرفه که با همکاری مرکز دانشجو معلم قرآن کریم دنبال شد، جذب دانشجو معلم قرآن برای نخستین‌بار در نمایشگاه قرآن امسال بود.
غرفه سازمان بسیج دانشجویی 2 طرح و ایده را در این دوره از جشنواره به اجرا گذاشت که با استقبال مواجه بود، یکی مسابقه ایده‌پردازی جهت قرآنی شدن دانشگاه‌ها و دیگری ثبت شرکت‌های دانش بنیان قرآنی بود، شرکت‌های دانش‌بنیانی که در موضوعات قرآنی فعالیت می‌کردند می‌توانستند فعالیت خود را در این غرفه ثبت نمایند و از حمایت‌های سازمان بهره‌مند شوند.
غرفه دانشگاه علامه طباطبایی(ره) که از پر رفت‌وآمدترین غرفه‌های بخش دانشگاهی نمایشگاه قرآن بود، طرح خواندن قرآن با عنوان «یک کتاب، هزاران قاری» را اجرا کرد و هر فرد چند آیه از کلام‌الله را تلاوت می‌کرد و صدای او ضبط می‌شد، و در نهایت این فایل به صورت کلی تبدیل به یک فایل کامل قرائت قرآن از همه اقشار خواهد شد. طرح دیگری که توسط غرفه دانشگاه علامه طباطبایی(ره) برگزار شد، چالشی بود با این پرسش که آیا قرآن کتاب دیروز است؟ و آیا قرآن می‌تواند به نیازهای ما پاسخ‌گو باشد یا خیر؟ به گفته مسئولین غرفه مجموعه نظرهای مختلف جمع‌آوری خواهد شد و ممکن است در آینده در قالب یک کتاب چاپ شود.
غرفه دانشگاه پیام‌نور نیز چندین فعالیت عمده طی بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن دنبال کرد، از جمله رونمایی از طرح پژوهشی «نص‌پژوهی موضوعی در فرازهای اخلاقی نهج‌البلاغه»، همچنین رونمایی از دو اثر قرآنی دیگر؛ «کتاب فن قرائت» و «روش حفظ قرآن کریم» و نیز ثبت‌نام دوره‌های مرکز قرآنی بیان در غرفه دانشگاه پیام‌نور انجام شد.
برگزار نشدن اختتامیه جشنواره پایان نامه‌های برتر قرآنی
اما مهمترین برنامه بخش دانشگاهی در نمایشگاه قرآن امسال، برگزاری شانزدهمین جشنواره پایان نامه‌های برتر قرآنی بود و قرار بود از میان ۵۶۰ اثر دریافت شده از دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی، 5 پایان‌نامه دکتری و 5 پایان‌نامه کارشناسی ارشد به عنوان برگزیده انتخاب شوند و در اختتامیه نمایشگاه از آنها تجلیل شود، اما بنا به دلایلی که هنوز برای ما محرض نشده، این برنامه لغو شد.
نمایشگاه قرآن کریم که هر ساله در ایام ماه مبارک رمضان دایر است، زمان و مکانی برای عرضه و نمایش قرآن و فعالیت‌های قرآنی است. بخش‌های زیادی در این نمایشگاه وجود دارد که مورد توجه مردم و عموم علاقه‌مندان است و برای بازدید و احیانا خرید از غرفه‌ها به این نمایشگاه می‌آیند.
جای خالی اساتید قرآنی در غرفه‌های دانشگاهی
در این میان انتظار از بخش دانشگاهی این نمایشگاه این است که اهداف خود را از صرف غرفه‌داری خارج کند و برای تأثیرگذاری بیشتر در عموم مردم و جامعه دانشگاهی، از توانمندی‌های اساتید قرآنی استفاده بهینه کند. با توجه به حضور جمع کثیری از علاقه‌مندان به قرآن کریم، نمایشگاه قرآن یکی از فرصت‌های انجام تحقیقات میدانی مرتبط با قرآن از سوی دانشگاه‌‌هاست، از جمله میزان انس جوانان با قرآن و یا حتی موضوعات مرتبط با شعار نمایشگاه قرآن امسال که «قرآن، اخلاق و زندگی» بود و ... که متاسفانه شاهد غفلت از این موضوع بودیم.
غرفه‌های دانشگاهی در قامت دانشگاه ظاهر نمی‌شوند
اکثر آثار قرآنی عرضه شده در غرفه‌های دانشگاهی، تکراری است و همه ساله در نمایشگاه ارائه می‌شوند. در واقع بخش دانشگاهی نمایشگاه قرآن همواره در قامت دانشگاهی ظاهر نمی‌شود و همچون سایر بخش‌های نمایشگاه، جنبه عمومی دارند و صرفا برگزاری برخی طرح‌ها و مسابقات است که مردم را علاقه‌مند به حضور مقابل این غرفه‌ها می‌کند، اگر نه این بخش که نماینده بدنه دانشگاه است و بایستی مخاطبان آن دانشجویان و اساتید دانشگاهی باشند، نتوانسته طی دوره‌های مختلف برپایی نمایشگاه قرآن، عملکرد مطلوبی داشته باشد.
پایان‌نامه و آثار پژوهشی که ورق نخورده به کتابخانه دانشگاه باز می‌گردند
یکی از مواردی که در اغلب غرفه‌های دانشگاهی در نمایشگاه قرآن به چشم می‌خورد و نظر مخاطب دانشگاهی را به خود جلب می‌کند، قرار دادن پایان نامه‌ها و آثار پژوهشی آن دانشگاه بر روی میزی در غرفه‌هاست، اما چه تعداد از این پایان نامه‌ها، کتاب‌ها و مجلات علمی-پژوهشی ورق می‌خورند؟ اغلب این آثار علمی همان‌طور که آمدند به غرفه‌ها، مجدد به قفسه‌های کتابخانه‌های دانشگاه‌ها باز می‌گردند. ضعف کجاست؟ دلیل این امر چیست؟ پایان‌نامه‌ها و آثار پژوهشی که جسورانه نیستند و نیاز مخاطب را اقناع نمی‌کنند و یا نبود مسئول و مشاوری کاردان که در این زمینه مخاطب را راهنمایی کند؟ و یا شکل ارائه پایان‌نامه‌ها!
بهتر آن است در این زمینه تمهیداتی اندیشیده شود تا همه مخاطبان به ویژه دانشجویان و دانشگاهیان از امکانات نمایشگاه قرآن در زمینه‌های علمی و پژوهشی بهره‌مند شوند و بخش‌هایی چون بخش دانشگاهی حضور موثرتری داشته باشد و از صرف غرفه‌داری خارج شود و این بخش از نمایشگاه، مرجعی باشد که حداقل سالی یک‌بار جامعه دانشگاهی علاقه‌مند به معارف قرآن و دانشجویان و اساتید علوم معارفی و قرآن را گرد هم آورد.
گزارش: مریم روزبهانی
