در میزگرد دانشگاه، تهاجم و انحراف فرهنگی مطرح شد:
کم‌بینی نسبت به داشته‌های خود، زمینه اصلی تهاجم فرهنگی + عکس
گروه فرهنگی: میزگرد فرهنگی با موضوع «دانشگاه، تهاجم و انحراف فرهنگی» به‌همت خبرگزاری ایکنا در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از قزوین، میزگرد فرهنگی با موضوع «دانشگاه، تهاجم و انحراف فرهنگی» به همت خبرگزاری ایکنا و گروه نیازسنجی مطالعات فرهنگی سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی استان قزوین امروز در دفتر جهاد دانشگاهی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین برگزار شد.
در این میزگرد که در آن حجت‌الاسلام فنائی استادیار گروه فلسفه اسلامی و محمد مولوی استادیار گروه علوم و حدیث دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین حضور داشت، مباحث مختلف تهاجم فرهنگی و نقش دانشگاه در نهادینه ساختن فرهنگ ایرانی_ اسلامی مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.
آنچه در ذیل می‌آید گزارشی از مباحث طرح شده در این میزگرد است.
سوال: مهمترین مولفه‌های سازنده فرهنگ چیست؟
مولوی: منابع و مولفه‌های قوام دهنده و سازنده فرهنگ را می‌توان در این موارد جستجو کرد «آموزه‌های دینی و مذهبی»، «محیط»، « ارزش‌های فرهنگی و اقتصادی» و « الگوهای حاکم بر زبان و تاریخ مشترک».
اما در این میان آموزه‌های دینی و مذهبی دارای اهمیت بسیاری است و در کشور و جامعه ما دین اسلام و مذهب تشیع اندیشه‌ها و اعمال فرهنگی را در جهات فردی و اجتماعی و موضوعات مختلف می‌سازد.
در فرهنگ جامعه ما همه امور بر گرد توحید و معادباوری می‌‌چرخد و دین در راس همه چیز است. در حقیقت تمام مباحث در چارچوب دین اسلام، توحید و معادباوری قرار دارد.
بی‌شک اگر این چارچوب حاکم باشد شاهد فرهنگی منظم با اثربخشی مناسب در جامعه خواهیم بود چرا که ذات واحد توحید تنظیم‌کننده فرهنگ است. البته منظور از توحید امری است که در تمامی لحظات زندگی ما از بدو تولد تا مرگ جریان دارد و در نهایت همه به جایی خواهند رسید که رضایت خداوند و قرب الهی و در پس آن پیشرفت در جامعه حاکم خواهد شد.
حجت‌الاسلام فنائی: آنچه در جامعه ما حاکم است فرهنگی آمیخته با باورها و اندیشه‌های دینی است که اگر آن را از فرهنگ ملی جدا کنیم با رخنه و نقص فرهنگ روبرو خواهیم بود.
لذا می‌توان گفت باور عمومی ما متاثر از فرهنگ دینی است و بدون آن نمی‌توان انتظار فرهنگی کامل که نیازهای جامعه را حل کند، داشت. سؤال: اگر بخواهیم فرهنگ را تعریف کنیم، بهترین تعریف از دیدگاه شما چیست؟
مولوی: تعریف واحدی از فرهنگ نشده است چرا که نیازی به این کار نیست.
می‌توان گفت مجموعه‌ای از افرادی که با هم زندگی می‌کنند فرهنگی مادی و فرهنگ معنوی را ایجاد می‌کنند.
مجموعه سنت‌ها و روش‌های زندگی نظام‌های ارزشی، مبانی باورها و اعتقادات که در فرایند تاریخی ساخته می‌شود و هویت یک ملت را به‌حساب می‌آید، همان فرهنگ است.
حجت‌الاسلام فنائی: در متون دینی تعریفی از فرهنگ نداریم اما می‌توان با استفاده از واژگانی برای آن معادل یافت.
فرهنگ مجموعه دست آوردهای معنوی بشر در سایه تلاش فکری و عملی در تاریخ است که به‌عنوان میراثی برای نسل جدید رسیده است و هر نسلی آن را تکمیل می‌کند و به دست نسل بعد می‌رساند. از سوی دیگر هویت نرم‌افزاری زندگی جمعی انسان فرهنگ نامیده می‌شود.
سوال: ضرورت توجه به فرهنگ دینی کدام است؟!
مولوی: از آنجا که مهمترین و اصلی‌ترین مولفه فرهنگ در جامعه ما برگرفته شده از دین است و فرهنگ ملی در سایه آموزه‌های دینی قرار دارد می‌توان با کمک گرفتن از آن نظم را ایجاد کرد.
بودن یک منظم کننده مقتدر عامل تنظیم آداب و رسوم می‌شود.
در حقیقت فرهنگ اسلامی شامل سنن نبی(ص) و سنن اهل‌بیت و بزرگان و اولیاء الهی است که در ادوار مختلف وجود دارد.
حجت‌الاسلام فنائی: امروز شاهد آن هستیم که تهاجم و نفوذ فرهنگ دینی را مورد هجمه قرار می‌دهد و تلاش دارد آداب و رسوم برخاسته از باورهای دینی را مورد خدشه و آسیب قرار دهد.
دشمن به دنبال کشف و توطئه نقشه‌های بسیار برای مقابله با باور های برخاسته از دین و شریعت است که این امر نشانه ای بر اهمیت بسیار دین و فرهنگ برگرفته از آن است.
سوال: بسترهای تهاجم فرهنگی چیست؟
مولوی: برخی از این بسترها را می توان مواردی چون ضعف ایمان و اعتقادات، خودباختگی فرهنگی، احساس عدم هویت و کم بینی داشته‌ها و عدم اعتمادبه نفس دانست.
دین اسلام برای تمامی این موارد راهکار مناسب مقابله ارائه می‌دهد که با تمسک به آن می‌توان از تهاجم فرهنگی جلوگیری نمود.
در حقیقت خداوند برای انسان چارچوب مشخص نموده و باور به این چارچوب موجب سعادت آدمی می‌شود.
حجت‌الاسلام فنائی: آنچه امروز بیش از همه فرهنگ ما را مورد تهاجم قرار داده موضوع «نفوذ» است که در کلام مقام معظم رهبری بر آن تاکید می‌شود و دامنه آن نسبت به تهاجم، شبیخون و ناتوی فرهنگی گسترده‌تر است.
تمدن غرب امروز با رنگ و لعاب خود توانسته قشر جوان را به سمت خود جذب کند که در ورای این جذب سخت‌افزاری شاهد هجوم نرم‌افزاری و نرم فرهنگ آنها نیز به سمت جامعه هستیم تا به واسطه آن باورها و اعتقادات مردم مورد هجمه قرار بگیرد.
سوال: راهکار مناسب برای مقابله با زمینه‌های تهاجم فرهنگی کدام است؟
مولوی: تبیین مناسب میانی اسلامی و ملی می‌تواند ضمن مقابله با راه‌های تهاجم فرهنگی و نفوذ زمینه تولید فرهنگ را هم ایجاد کند.
فرهنگ دارای حیات بوده و تعاملات در آن جریان دارد لذا باید نسبت به شناخت و تولید فرهنگ متناسب با اعتقادات و باور حاکم بر جامعه تلاش نمود.
حجت‌الاسلام فنائی: تنها راه مقابله با تهاجم فرهنگی ایجاد تمدن اسلامی جدید متناسب با ذائقه و نیاز جامعه امروز است.
از سوی دیگر شاهد آن هستیم که در هیچ یک از مباحث علمی کشور نگرش الهی لحاظ نمی‌شود از این رو باید علوم را اسلامی و نگرش الهی را در آن دید.
سوال: نقش دانشگاه در مقابله با تهاجم فرهنگی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مولایی: باید دانشگاه‌های کشور به سمت تببین صحیح مبانی اسلامی رفته و آن را در جامعه به درستی نهادینه سازند.
دانشگاه رسالت سنگینی در این میان بر عهده دارد و اساتید باید ضمن انتخاب بهترین مبانی فرهنگی خود نیز تولیدکننده آن باشند و نگرش الهی را به جامعه ابلاغ کنند و برای فرهنگ ضد اسلامی فرهنگ صحیحی را جایگزین کنند.
حجت‌الاسلام فنائی: زمانی که سخن از علوم اسلامی به میان می‌آید منظور آن است که استاد و متعلم و دانشجو جهان‌بینی الهی داشته و براساس آن به اطراف و بسترهای علمی نگاه کنند.
دانشگاه مبدا تحولات است و اگر در آن نگرش توحیدی و معادمحور حاکم باشد می‌توان انتظار داشت که جامعه نیز در این مسیر گام بردارد.
دانشگاه اسلامی زمینه بندگی را مهیا کرده و علوم را در خدمت بندگی و اخلاق و بشریت قرار می‌دهد.
مهمترین ضعف موجود در فضای دانشگاه در این خصوص چیست؟!
مولوی: متاسفانه کم‌کاری بسیاری در این میان وجود در بخش‌های مختلف دارد.
باید یکی از رسالت‌های اصلی جامعه علمی شناخت سبک زندگی اسلامی_ ایرانی و تببین صحیح آن برای جامعه باشد به گونه ای که مفاهیم و آموزه‌های دینی در بطن زندگی مردم نمود داشته باشد.
انتقال صحیح آموزه‌های اسلامی در کنار فرهنگ سازی باید از خود ما آغاز و به مرور دامنه آن در جامعه بیشتر شود.
حجت‌الاسلام فنائی: امروز جرات علمی برای مقابله با تهاجم فرهنگی در دانشگاه وجود ندارد و این نشان از خودبیگانگی است.
متاسفانه مبانی غربی به صورت گزینشی وارد شده و غالب آنچه از افکار و کتب غربی وارد فرهنگ ما می‌شود غیرخدایی است که این نشان از نداشتن جرات علمی در دانشگاه های ما دارد.
از سوی دیگر اساتید و جامعه دانشگاهی ما دیدگاه‌های علمای بزرگ دین را برای جهانیان تبیین نمی کنند.
این ظلم بزرگی است که مراکز علمی جهان و بشریت از ره‌آوردهای جهان‌بینی الهی آگاهی ندارند.
باید دانشگاه های برتر نسبت به جذب دانشجویان نخبه برای شناخت صحیح اسلام و آگاه ساختن جهان از این بینش اقدام کنند و در کنار صادرات موجود اندیشه‌های معنوی نیز صادر شود در حالی که امروز بیشتر واردات فرهنگی مورد توجه است که باید اصلاح شود.
گزارش از رقیه ملاحسنی خبرنگار خبرگزاري ایکنا در قزوین
در این میزگرد که در آن حجت‌الاسلام فنائی استادیار گروه فلسفه اسلامی و محمد مولوی استادیار گروه علوم و حدیث دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین حضور داشت، مباحث مختلف تهاجم فرهنگی و نقش دانشگاه در نهادینه ساختن فرهنگ ایرانی_ اسلامی مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.
آنچه در ذیل می‌آید گزارشی از مباحث طرح شده در این میزگرد است.
سوال: مهمترین مولفه‌های سازنده فرهنگ چیست؟
مولوی: منابع و مولفه‌های قوام دهنده و سازنده فرهنگ را می‌توان در این موارد جستجو کرد «آموزه‌های دینی و مذهبی»، «محیط»، « ارزش‌های فرهنگی و اقتصادی» و « الگوهای حاکم بر زبان و تاریخ مشترک».
اما در این میان آموزه‌های دینی و مذهبی دارای اهمیت بسیاری است و در کشور و جامعه ما دین اسلام و مذهب تشیع اندیشه‌ها و اعمال فرهنگی را در جهات فردی و اجتماعی و موضوعات مختلف می‌سازد.
در فرهنگ جامعه ما همه امور بر گرد توحید و معادباوری می‌‌چرخد و دین در راس همه چیز است. در حقیقت تمام مباحث در چارچوب دین اسلام، توحید و معادباوری قرار دارد.
بی‌شک اگر این چارچوب حاکم باشد شاهد فرهنگی منظم با اثربخشی مناسب در جامعه خواهیم بود چرا که ذات واحد توحید تنظیم‌کننده فرهنگ است. البته منظور از توحید امری است که در تمامی لحظات زندگی ما از بدو تولد تا مرگ جریان دارد و در نهایت همه به جایی خواهند رسید که رضایت خداوند و قرب الهی و در پس آن پیشرفت در جامعه حاکم خواهد شد.
حجت‌الاسلام فنائی: آنچه در جامعه ما حاکم است فرهنگی آمیخته با باورها و اندیشه‌های دینی است که اگر آن را از فرهنگ ملی جدا کنیم با رخنه و نقص فرهنگ روبرو خواهیم بود.
لذا می‌توان گفت باور عمومی ما متاثر از فرهنگ دینی است و بدون آن نمی‌توان انتظار فرهنگی کامل که نیازهای جامعه را حل کند، داشت. سؤال: اگر بخواهیم فرهنگ را تعریف کنیم، بهترین تعریف از دیدگاه شما چیست؟
مولوی: تعریف واحدی از فرهنگ نشده است چرا که نیازی به این کار نیست.
می‌توان گفت مجموعه‌ای از افرادی که با هم زندگی می‌کنند فرهنگی مادی و فرهنگ معنوی را ایجاد می‌کنند.
مجموعه سنت‌ها و روش‌های زندگی نظام‌های ارزشی، مبانی باورها و اعتقادات که در فرایند تاریخی ساخته می‌شود و هویت یک ملت را به‌حساب می‌آید، همان فرهنگ است.
حجت‌الاسلام فنائی: در متون دینی تعریفی از فرهنگ نداریم اما می‌توان با استفاده از واژگانی برای آن معادل یافت.
فرهنگ مجموعه دست آوردهای معنوی بشر در سایه تلاش فکری و عملی در تاریخ است که به‌عنوان میراثی برای نسل جدید رسیده است و هر نسلی آن را تکمیل می‌کند و به دست نسل بعد می‌رساند. از سوی دیگر هویت نرم‌افزاری زندگی جمعی انسان فرهنگ نامیده می‌شود.
سوال: ضرورت توجه به فرهنگ دینی کدام است؟!
مولوی: از آنجا که مهمترین و اصلی‌ترین مولفه فرهنگ در جامعه ما برگرفته شده از دین است و فرهنگ ملی در سایه آموزه‌های دینی قرار دارد می‌توان با کمک گرفتن از آن نظم را ایجاد کرد.
بودن یک منظم کننده مقتدر عامل تنظیم آداب و رسوم می‌شود.
در حقیقت فرهنگ اسلامی شامل سنن نبی(ص) و سنن اهل‌بیت و بزرگان و اولیاء الهی است که در ادوار مختلف وجود دارد.
حجت‌الاسلام فنائی: امروز شاهد آن هستیم که تهاجم و نفوذ فرهنگ دینی را مورد هجمه قرار می‌دهد و تلاش دارد آداب و رسوم برخاسته از باورهای دینی را مورد خدشه و آسیب قرار دهد.
دشمن به دنبال کشف و توطئه نقشه‌های بسیار برای مقابله با باور های برخاسته از دین و شریعت است که این امر نشانه ای بر اهمیت بسیار دین و فرهنگ برگرفته از آن است.
سوال: بسترهای تهاجم فرهنگی چیست؟
مولوی: برخی از این بسترها را می توان مواردی چون ضعف ایمان و اعتقادات، خودباختگی فرهنگی، احساس عدم هویت و کم بینی داشته‌ها و عدم اعتمادبه نفس دانست.
دین اسلام برای تمامی این موارد راهکار مناسب مقابله ارائه می‌دهد که با تمسک به آن می‌توان از تهاجم فرهنگی جلوگیری نمود.
در حقیقت خداوند برای انسان چارچوب مشخص نموده و باور به این چارچوب موجب سعادت آدمی می‌شود.
حجت‌الاسلام فنائی: آنچه امروز بیش از همه فرهنگ ما را مورد تهاجم قرار داده موضوع «نفوذ» است که در کلام مقام معظم رهبری بر آن تاکید می‌شود و دامنه آن نسبت به تهاجم، شبیخون و ناتوی فرهنگی گسترده‌تر است.
تمدن غرب امروز با رنگ و لعاب خود توانسته قشر جوان را به سمت خود جذب کند که در ورای این جذب سخت‌افزاری شاهد هجوم نرم‌افزاری و نرم فرهنگ آنها نیز به سمت جامعه هستیم تا به واسطه آن باورها و اعتقادات مردم مورد هجمه قرار بگیرد.
سوال: راهکار مناسب برای مقابله با زمینه‌های تهاجم فرهنگی کدام است؟
مولوی: تبیین مناسب میانی اسلامی و ملی می‌تواند ضمن مقابله با راه‌های تهاجم فرهنگی و نفوذ زمینه تولید فرهنگ را هم ایجاد کند.
فرهنگ دارای حیات بوده و تعاملات در آن جریان دارد لذا باید نسبت به شناخت و تولید فرهنگ متناسب با اعتقادات و باور حاکم بر جامعه تلاش نمود.
حجت‌الاسلام فنائی: تنها راه مقابله با تهاجم فرهنگی ایجاد تمدن اسلامی جدید متناسب با ذائقه و نیاز جامعه امروز است.
از سوی دیگر شاهد آن هستیم که در هیچ یک از مباحث علمی کشور نگرش الهی لحاظ نمی‌شود از این رو باید علوم را اسلامی و نگرش الهی را در آن دید.
سوال: نقش دانشگاه در مقابله با تهاجم فرهنگی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مولایی: باید دانشگاه‌های کشور به سمت تببین صحیح مبانی اسلامی رفته و آن را در جامعه به درستی نهادینه سازند.
دانشگاه رسالت سنگینی در این میان بر عهده دارد و اساتید باید ضمن انتخاب بهترین مبانی فرهنگی خود نیز تولیدکننده آن باشند و نگرش الهی را به جامعه ابلاغ کنند و برای فرهنگ ضد اسلامی فرهنگ صحیحی را جایگزین کنند.
حجت‌الاسلام فنائی: زمانی که سخن از علوم اسلامی به میان می‌آید منظور آن است که استاد و متعلم و دانشجو جهان‌بینی الهی داشته و براساس آن به اطراف و بسترهای علمی نگاه کنند.
دانشگاه مبدا تحولات است و اگر در آن نگرش توحیدی و معادمحور حاکم باشد می‌توان انتظار داشت که جامعه نیز در این مسیر گام بردارد.
دانشگاه اسلامی زمینه بندگی را مهیا کرده و علوم را در خدمت بندگی و اخلاق و بشریت قرار می‌دهد.
مهمترین ضعف موجود در فضای دانشگاه در این خصوص چیست؟!
مولوی: متاسفانه کم‌کاری بسیاری در این میان وجود در بخش‌های مختلف دارد.
باید یکی از رسالت‌های اصلی جامعه علمی شناخت سبک زندگی اسلامی_ ایرانی و تببین صحیح آن برای جامعه باشد به گونه ای که مفاهیم و آموزه‌های دینی در بطن زندگی مردم نمود داشته باشد.
انتقال صحیح آموزه‌های اسلامی در کنار فرهنگ سازی باید از خود ما آغاز و به مرور دامنه آن در جامعه بیشتر شود.
حجت‌الاسلام فنائی: امروز جرات علمی برای مقابله با تهاجم فرهنگی در دانشگاه وجود ندارد و این نشان از خودبیگانگی است.
متاسفانه مبانی غربی به صورت گزینشی وارد شده و غالب آنچه از افکار و کتب غربی وارد فرهنگ ما می‌شود غیرخدایی است که این نشان از نداشتن جرات علمی در دانشگاه های ما دارد.
از سوی دیگر اساتید و جامعه دانشگاهی ما دیدگاه‌های علمای بزرگ دین را برای جهانیان تبیین نمی کنند.
این ظلم بزرگی است که مراکز علمی جهان و بشریت از ره‌آوردهای جهان‌بینی الهی آگاهی ندارند.
باید دانشگاه های برتر نسبت به جذب دانشجویان نخبه برای شناخت صحیح اسلام و آگاه ساختن جهان از این بینش اقدام کنند و در کنار صادرات موجود اندیشه‌های معنوی نیز صادر شود در حالی که امروز بیشتر واردات فرهنگی مورد توجه است که باید اصلاح شود.
گزارش از رقیه ملاحسنی خبرنگار خبرگزاري ایکنا در قزوین
