چگونه معنویت هفتمین سنجه شهری سازمان ملل شد

مسعود نصرتی، رئیس مجمع جهانی شهرهای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به اینکه چند روز قبل در اجلاس وزرای محیط زیست که با حضور رئیس جمهور در سالن اجلاس سران برگزار شد، موفق شدیم دبیرخانه تهیه گزارش جهانی شهرها را برای 2018 با موافقت قائم مقام دبیرکل سازمان ملل برای ایران کسب کنیم، گفت: این ظرفیت سازی از طریق مجمع جهانی شهرهای اسلامی صورت گرفت. این دبیرخانه هر دو سال یک بار موضوعی را برای بررسی وضعیت شهرهای جهانی انتخاب و گزارشی جهانی تهیه و ارائه می کند.

وی ادامه داد: این مجمع سال 2016 در نیویورک تشکیل شد و زمینه کاری آن نگاه شهرسازی در شهرها بود. گزارش جهانی ایران نیز در سال 2018 نیز در خصوص موضوع محیط زیستی شهری خواهد بود.

نصرتی در خصوص فواید و نتایج کسب این مسئولیت توسط ایران، گفت: اکنون تهیه آخرین وضعیت شهرهای جهانی در خصوص محیط زیست شهری به ایران سپرده شده است که این اقدام با مشارکت و همراهی مجمع جهانی شهرهای اسلامی صورت خواهد گرفت. با کسب این مسئولین در حقیقت ما به بهترین و به روزترین دست آوردهای گزارش های جهانی دست پیدا می کنیم و از این ظرفیت همه شهرهای ایران می توانند استفاده کنند و منابع اطلاعاتی عظیمی در اختیار ایران قرار خواهدگرفت.

وی خاطر نشان کرد: تهیه گزارش جهانی شهرها در سال 2016 بر عهده شهردار نیویورک بود که با همکاری نخبگان، سه مقر سازمان ملل، 12 دانشگاه بین المللی و ... گزارش آنها تهیه شد. ما هم باید کاری در خور حوزه بین الملل با مشارکت آژانس های تخصصی سازمان ملل، مجمع جهانی شهرهای اسلامی که 58 کشور اسلامی عضو آن هستند، وزارتخانه ها و دانشگاه های مرتبط برای 2018 آماده کنیم.

 به بحران های بدون راه حل کلان شهرها اعتقادی ندارم

شهردار کنونی قزوین در پاسخ به این سؤال که آیا بحران های زیست محیطی شهرهایی مانند تهران غیر قابل حل هست؟ گفت: به هیچ عنوان به اینکه وضعیت تهران و کلان شهرهای ایران دارای بحران بدون راه حل باشند اعتقاد ندارم. ما می توانیم با دستیابی به 27 هزار تجربه موفق همراه با راه حل های آنها و بدون آینده فروشی تهران و کلان شهرهای ایران را اداره کنیم. اکنون شبکه راه حل های جهانی تشکیل شده است که 11 شهردار از کشورهای مختلف هیئت مدیریه این شبکه جهانی هستند و دبیر اجرایی این شبکه نیز خود من هستم.

وی تصریح کرد: با در اختیار داشتن تجربه های موفق سایر شهرها می توانیم این تجربه‌ها را با تمدن ایرانی و فرهنگ غنی اسلامی کنار هم قرار دهیم و بدون سعی و خطا و هزینه کردن از جیب مردم و یا شیوه‌ای که من از آن به عنوان آینده‌فروشی یاد می‌کنم، امانتی که در دست ما هست را درست به آیندگان تحویل دهیم.

این دکترای مدیریت شهری از سه شهری یاد کرد که در دهه 90 دچار بحران‌های شدید بودند اما با مدیریت درست توانستند از بحران عبور کنند و افزود: سه شهر در جهان وجود داشتند که یکی در حمل و نقل و ترافیک، دیگری در بحث اقتصاد و دیگری در بحث آلودگی هوا جزو 10 شهر پایانی و در بدترین وضعیت جهانی بودند، اما با اقداماتی که صورت گرفت اکنون دو شهر از این سه شهر جزو 10 شهر اول جهان است و شهر سوم در بحث اقتصاد چهاردهمین شهر از نظر صادرات محسوب می‌شود. پس هیچ گره باز نشدنی وجود ندارد بلکه فقط نیاز به همدلی، اتحاد و مشارکت وجود دارد.

اداره شهرها با نگاه سیاسی غیرممکن است

وی تصریح کرد: باید نگاه سیاسی را از روی شهرها برداریم. بزرگ‌ترین گرفتاری ما در ایران این است که می‌خواهیم شهرها را با نگاه سیاسی اداره کنیم و این غیرممکن است برای اداره شهرها باید نگاه فراتر داشته جهانی فکر و ایرانی ـ اسلامی شهرها را اداره کنیم؛ البته ما اثبات کرده ایم که این شدنی است.

شهر شکوفا کافی نیست مردم هم باید خوشبخت باشند

نصرتی تشریح کرد: زمانی که قزوین در شکوفایی شهری بین 64 شهر از 38 کشور پایلوت جهانی شد، با شش شاخصه شهر ما را سنجش کردند تا ببینند وضعیت فعلی شهر چگونه است و آینده آن باید چگونه باشد تا به شکوفایی برسد؛ این نگاه جهانی بود اما مبنای ما این بود که ما شهر شکوفا احتیاج داریم اما باید مردم این شهر هم خوشبخت باشند پس کالبد شهر تنها ملاک عمل نیست بلکه شهروند آن هم معیار است و شهر با شهروندش معنی دار می‌شود. بر همین اساس ما آمدیم بحث معنویت را در اندازه گیری اضافه کردیم و گفتیم که باید وضعیت شهروندان نیز در کنار وضعیت شهرها سنجیده شود یعنی شاخص هفتم را به صورت غالب بر روی شش شاخصه مورد نظر سازمان ملل اضافه کردیم و نتیجه آن این شد که باید 9 پروژه اولویت‌دار در حوزه ملی و فراملی در قزوین اجرا شود که یکی از آنها ایجاد موزه تمدن جهان اسلام بود. بر همین اساس هم عنوان «قزوین شهر موزه تاریخ و تمدن جهان اسلام» به شهر ما داده شد و از مرداد ماه سال پیش تا امروز احداث این موزه و بازآفرینی محله های اطراف موزه رشد قابل توجهی داشته است.

وی با تأکید بر اینکه به هر کاری می‌توان ورود کرد اما با نگاه ایرانی اسلامی، افزود: برخلاف برخی کشورهای عربی که شهرهایشان را به شدت مدرن و توسعه یافته می‌کنند اما این شهرها هیچ بویی از اسلامی بودن را ندارند و نمی‌توان تشخیص داد که آیا وارد یک شهر اروپایی شده‌ایم یا یک شهر متعلق به کشور اسلامی؛ ما مدرن بودن را در کنار حفظ فرهنگ ایرانی اسلامی می خواهیم. البته ما هم در ایران گرفتار هستیم و اینگونه نیست که ایران هم اوضاع خوبی داشته باشد، اما اگر اتحاد میان مسئولان و مردم برقرار باشد می‌توان عقب ماندگی‌ها و کاستی‌ها را جبران کرد.

وی در پاسخ به این سؤال که در یک شهر اسلامی آیا کودک کار، کودک خیابانی و معتاد متجاهر خواهیم داشت؟ گفت: در آرمان شهر اسلامی مطمئناً هیچ کدام از این موارد نخواهد بود اما رسیدن به مدینه فاضله و آرمان شهر اسلامی اتحاد و همدلی احتیاج دارد و استفاده از نخبگان در اولویت است. برای ایران که یک کشور ثروتمند و صاحب یک تمدن بزرگ است، اگر نقطعه ضعفی در شهرها وجود دارد متعلق به ما است که می توانیم جبرانش کنیم.