به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، تعدادی از سازمانهای مردم نهاد استان مرکزی در قالب بیانیهای اعتراض خود را به نحوه اجرای طرح «فرمان» مبنی بر ثبتنام از همه کودکان فاقد اوراق هویتی در مدارس دولتی اعلام کردند.
در این بیانیه آمده است:
یکی از چالشهایی که امروز جامعه ما با آنها روبهرو است، وجود میلیونها کودک کار و بازمانده از تحصیل است. این مسئله از جهات بسیاری در صدها جلسه و نشست رسمی یا غیررسمی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. آنچه از این بررسیها به دست آمده، چیزی جز محرومیت روزافزون این کودکان از تحصیل و بازماندنشان از درس و مدرسه در پی نداشته است. در همین میان تعدادی از انجیاوهای حوزه کودک نامه سرگشادهای برای رفع مشکلات کودکان مهاجری که در ایران زندگی میکنند و یکی از گروههای بازمانده از تحصیل هستند، نوشتهاند و برای دفتر ریاست جمهوری اسلامی ایران، وزارت آموزشوپرورش، معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، وزارت کشور جمهوریاسلامی ایران، سازمان بهزیستی جمهوری اسلامی ایران و وزارت کار و تعاون ارسال کردهاند در بخشی از این نامه آمده است:«علاوه بر فقر و عدم توانایی مالی برای تأمین ملزومات تحصیل، نداشتن شناسنامه عامل بسیار مهم دیگری است که دست آنها را از یکی از پایهایترین حقوق کودکی یعنی حق تحصیل، کوتاه کرده است. گروههای بزرگی از کودکان رنجدیده (عمدتاً افغانستانی) که تقریبا همگیشان طعم تلخ مهاجرت اجباری ناشی از جنگ، همراه با آوارگی، بحران هویتی، استثمار، فشار ناشی از نگاه نژادپرستانه و انواع خشونت غیرقابلتصور را چشیدهاند. مقام معظم رهبری در سالهای اخیر فرمانی مبنیبر اینکه «کودکان افغانستانی چه آنها که دارای شرایط قانونی حضور در ایران هستند و چه آنها که مدارک حضور قانونی را ندارند باید در مدارس دولتی ثبتنام شوند» را صادر کردند که به «طرح فرمان» مرسوم شد.
در بخش دیگری از این نامه آمده است: «ما، فعالین حقوق کودک، پس از سالها تلاش به یکی از اهداف خود که همانا حق تحصیل برای کودکان مهاجر است، نزدیک شدهایم. آنچه ما را به نوشتن این سطور وامیدارد، خوشحالی بیاندازهمان ازاین واقعیت است که بالاخره بخشی از کودکان، به جای بودن در کارگاهها و خیابانها، به مدرسه و کلاس درس بازمیگردند. تجارب ما در کار با کودکان مهاجر و مشاهداتمان از چگونگی اجرای طرح فرمان بیانگر این نکته است که بر سر راه حضور مداوم کودکان در کلاس درس موانع جدی وجود دارند که در ادامه به برخی موانع میپردازیم و راهحلهای پیشنهادی خود را برای رفع آنها ارائه میکنیم. هر چند کودکی دورانی کوتاه است اما هر آسیب، هر چند کوچک، در این دوران میتواند عواقبی داشته باشد که فرد را در تمام طول عمر همراهی میکند. لذا حمایت افراد، سازمانها، فعالین حقوق کودک و سایر اقشار جامعه را، در جهت تسریع و تسهیل طرح فرمان یعنی ثبتنام از همه کودکان فاقد اوراق هویتی در مدارس دولتی، ضروری میدانیم. احتراماً با عنایت به اینکه معاون مرکز امور بینالملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزشوپرورش، ابلاغ شیوه نامه ثبتنام از دانشآموزان اتباع خارجی به ادارات کل آموزشوپرورش استانها را اعلام کردهاند، به عرض میرساند پس از گذشت سه سال از صدور «طرح فرمان رهبری» و از آنجایی که طرح فرمان موضوع کار سازمانهای مردمنهاد در اجرا بود انتظار میرفت برای شیوه نامه جدید به نظرات آنها توجه گردد.» در این نامه به دلایل تداوم بازماندگی از تحصیل این کودکان اشاره شده و آمده است: «عدم تمکن مالی خانوادههای این کودکان و دریافت هزینه در قالب شهریه، کمکهای مردمی، هزینه لباس فرم مدرسه، لوازم التحریر، بیمه و ... مهمترین دلیل تداوم بازماندگی این کودکان از تحصیل است، بخشنامههای ضد و نقیض و دیرهنگام از طرف آموزشوپرورش مناطق، عدم توجه به هماهنگی سن دانشآموزان با پایه آموزشی مربوطه و تعیین سطح ضرب الاجلی، بدون درنظرگرفتن شرایط محرومیت از تحصیل این کودکان و مشاهده برخی برخوردهای تبعیضآمیز و غیرمحترمانه با خانوادهها و کودکان در زمان ثبتنام و در حین سال تحصیلی.»
در بخش دیگری از این نامه برای جذب کلیه کودکان و اجرایی شدن کامل طرح فرمان بر مواردی برای ضرورت اجرای این طرح تأکید شده و آمده است: «عدم اخذ هرگونه هزینه حین و پس از ثبتنام دانشآموزان، با توجه به اصل 30 قانون اساسی و اهتمام جدی به مسائل پیرامونی فقر و آسیبهای ناشی از آن برای کودکان، لزوم شناسایی و جذب: شناسایی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل از طریق کارشناسان بهزیستی، شهرداری، اداره اتباع، آموزشوپرورش، بازرسان اداره کار، سازمانهای غیردولتی، ثبت احوال، سازمان بهداشت و اداره آمار در طرح فوق، از مهمترین راهکارهایی است که میتواند مانع از بازماندگی این کودکان از تحصیل شود. تدوین یک آییننامه اجرایی صریح برای پرهیز از اعمال برخوردهای سلیقهای با طرح و پرهیز از هرگونه جداسازی کودکان مهاجر از دیگر کودکان با توجه به آسیبهای جدی و ناکامیهای تجربه شده در این دست طرحها. ایجاد فضاهای آموزشی بیشتر در مناطق پرجمعیت و مجازبودن ثبتنام در هنرستانها. ثبتنام دانشآموزان و صدور کارت آموزش به صورت مستقیم و بدون تعیین ضرب الاجل کوتاه (پنج روز) در سامانه آموزشوپرورش بدون نیاز به ارجاع به سازمانهای دیگر. در مناطق نوزدهگانه استانهای ممنوعه که ورود اتباع خارجی به آنها ممنوع است، کودکان مهاجر بسیاری زندگی میکنند که یک سند بالادستی مانع تحصیلشان میشود و دستورالعمل باید طوری تنظیم شود که آنها نیز در نظر گرفته شوند. صدور اوراق هویتی برای هر کودک در بدو تولد که از حقوق کودکان است، مانع از بروز مشکلات بعدی هنگام ثبتنام مدارس و در سایر موقعیتها، خواهد بود. همچنین پس از ثبتنام این کودکان بهدلیل عدم پیشبینی و تأمین ظرفیت کافی نیروی انسانی و امکانات از سوی آموزشوپرورش مناطق، ارتقای سطح نشاط دانشآموزان، پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، تأمین امکانات تربیت بدنی، تأمین نیازها و امکانات مرتبط با زبان مادری دانشآموزان، پیشگیری از ناهنجاریهای اقامتی، تأمین ملزومات رشد همهجانبه و مواردی دیگر از این دست، به شدت احساس میگردد.»
موسسه خیریه لبخند اراک، باشگاه مثبت اراک، کانون فرهنگی حمایتی کودکان کار کوشا، مؤسسه نیکوکاری سرمد، کمیته کودکان بنیاد مهر همدان، انجمن امداد دانشجویی مردمی ایما، جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان، حامیان حق کودکی بامداد، فعالین اجتماعی کیش، مؤسسه طبیعت تاک، مؤسسه گردشگری آوای طبیعت شریف، سرای یاری کودکان امید(سیکا) ، سازمان مردم نهاد کیمیای سبز(مرکزی)، حامیان کودکان کار رنگ خدا، بانوان مهر همدان، مجمع متخصصین ایران(دپارتمان جامعهشناسی، علوم، سیاسی، تاریخ) و توسعه پایدار جامعه سالم کاسپین از امضاکنندگان این نامه بودهاند.