به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، نشست هماندیشی «طرح سفیران نور» روز گذشته، 27 تیرماه و با حضور مهدی قرهشیخلو، رئیس سازمان دارالقرآن برگزار شد و جمعی از فعالان قرآنی کشور در این جلسه به ارائه انتقادات و پیشنهاداتی در راستای ارتقای سطح کیفی سفیران پرداختند.
در ابتدای نشست داود جعفری، مدرس و قاری قرآن کشورمان ضمن تجلیل از دستاندرکاران این طرح و با اشاره به بازخوردهای مناسب آن، خواستار حذف قاریان بینالمللی از سفیران نور شد و بیان کرد: قاریان و حافظان بینالمللی قرآن باید از این طرح کنار گذاشته شوند؛ چراکه به اندازه کافی قاریان و حافظان خوشخوان و کمتوقع داریم که علاقهمند هستند، خدمت کنند و اگر این اتفاق بیفتد از این جهت که هزینههای طرح پایین خواهد آمد به نفع سازمان دارالقرآن است.
وی در ادامه افزود: اگر قرار است این طرح فعال باشد باید برای آن عاملیت اجرایی در نظر گرفت که مثلا هر مؤسسه با توجه به ضوابطی که برای آن تعریف میشود، این کار را اجرایی کند و حسن این کار در این است که به مؤسسات قرآنی نیز بها داده میشود و علاوه بر این که آنها تشویق میشوند میتوان از ظرفیت نیروی انسانی آنها نیز بهرهبرداری کرد.
دایره استفاده از قاریان گستردهتر شودجعفری تصریح کرد: اعزام قاریان و حافظان نباید فقط از استانهای تهران و البرز باشد، بلکه باید دایره استفاده از آنها وسیعتر شود و یک دستهبندی صورت گیرد و کشور حداقل به پنج بخش شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکزی تقسیم شود و از اطراف آن استانها نیز برای این طرح بهرهبرداری شود و شاهد این نباشیم که قاریان تهران موجب مهجوریت قاریان شهرستانها شود.
قاری ممتاز قرآن بیان کرد: گاهی اوقات یک تیم تشکیل میدهیم و فرضاً به کردستان اعزام میکنیم تا برای آنها اجرا داشته باشند، اما این همان کاری است که سازمانهای دیگر مانند اوقاف و ... نیز انجام میدهند، اما باید به دنبال این باشیم که ذائقه مردم را بشناسیم.
وی در ادامه افزود: همه مردم از این برنامه استقبال کردهاند، اما چقدر خوب میشد که یک شورای سیاستگذاری برای ذائقهسنجی مردم تشکیل میشد و برای هر سفر، برنامههای ویژه که تلاوت قرآن یکی از آنها است، تدارک دیده میشد، مثلاً میتوان بحث آموزش را نیز به آن افزود.
جعفری بیان کرد: یکی از ضعفهایی که در کشور وجود دارد و به آن پرداخته نمیشود، بحث آموزش است، مثلا مجری داریم، اما برای تربیت مجری قرآنی کاری انجام ندادهایم، اکثر مجریها از طریق استعداد شخصی و ... به این عرصه ورود کردهاند، اما باید به سمتی حرکت کنیم که مجری قرآنی خوب برای محافل قرآنی تربیت کنیم.
وی در ادامه با تأکید بر اهمیت پرداختن به تلاوت مجلسی تصریح کرد: در هیچ یک از جلسات تخصصی قرآن در تهران و ... که برای آموزش صوت و لحن است، مباحث مربوط به یک تلاوت مجلسی را آموزش نمیدهند، این که اگر یک قاری به منطقهای اعزام شد، بتواند در یک ساعت چند آیتم کار انجام دهد.
جعفری بیان کرد: در حال حاضر اینکه یک حافظ قرآن به چند سؤال جواب دهد یا با شیوههای خاصی به اجرای برنامه بپردازد، برای مردم جذابیت چندانی ندارد، باید به سمت تربیت حافظان حرکت کنیم به این معنا که یک حافظ بداند چطور باید به اجرای برنامه بپردازد و اگر عاملیت اجرایی برای طرح به وجود آید، میتواند این کارها را سامان دهد.
حمید عبیری از مجریان صدا و سیما که در این طرح به اجرا پرداخته بود یکی دیگر از نفراتی بود که به ارائه نظراتش پرداخت و در نقد صحبتهای داوود جعفری مبنی بر استفاده از قاریان بومی در هر استان بیان کرد: با این پیشنهاد که در هر استان، سراغ قاریان همان منطقه برویم، مخالف هستم؛ چرا که فرضا خوزستانیها قاسم مقدمی را بارها و بارها دیده و از تلاوتش استفاده کردهاند و برای آنها تلاوت یک قاری از استان دیگر جذابیت خواهد داشت.
تعیین حقالزحمه از اهداف طرح سفیران نوردر این بخش از جلسه داوود جعفری مجددا به نکتهای اشاره و بیان کرد: یکی از اهداف مهم این طرح که در بخش خصوصی نیز به دنبال این هستیم، این است که بحث وجوهات و حقالزحمه قاریان و حافظان ساماندهی شود، در واقع باید یک عدد مشخص تصویب شود و ثابت بماند و یکی از راهکارها برای موفقیت در این کار این است که حلقه قاریان و حافظان را گسترش دهیم تا برندهای خاص بین آنها دیده نشوند، این مورد باید یکی از اهداف اصلی این طرح باشد، مردم عوام در حال حاضر قاریان را با پول میشناسند و شمارش میکنند.
در ادامه جلسه، عبیری به ارائه نظراتش پرداخت و گفت: با حذف قاریان بینالمللی از طرح نیز مخالف هستم، اما این پیشنهاد در مورد وجوهات را میپذیرم، در واقع باید فرهنگ نرخ تعیین نکردن را بین قاریان جا بیندازیم.
وی در ادامه افزود: با تقسیمبندی کشور موافق هستم؛ چراکه کشور ما دارای ظرفیتهای متنوعی است که میتوان از همه آنها استفاده کرد و قاریان مختلف به مناطق مختلف اعزام شوند.
عبیری در مورد اضافه کردن بحث آموزش در سفیران نور گفت: برای آن کار، اندکی زود است به این دلیل که مردم فعلا تشنه گوش دادن هستند و این تیم با این مدت محدود، زمانی برای آموزش ندارند و آموزش چند ساعته هم شاید خیلی مؤثر نباشد.
وی در ادامه افزود: در مورد تربیت قاریان مجلسیخوان و نحوه ارائه حافظان و مجریان قرآنی پیشنهاد خوبی ارائه شد، همچنین درگیر کردن رسانه در این طرح نیز بحث مهمی است که یک مقدار شاهد کملطفی آنها بودیم و باید از ظرفیت رسانههای مختلف استفاده کرد.
در ادامه این نشست، نوبت به محمود بیژنی از مدرسان و قاریان قرآن رسید، وی در ابتدا بیان کرد: نکتهای که نباید از آن غافل شد بحث صمیمیت در این طرح است، همچنین باید برای سفیران نور برنامههای کوتاهمدت و بلندمدت داشت.
وی در مورد داشتن یک منشور برای سفیران نور تصریح کرد: باید برای این طرح منشوری تدوین شود که از طرف سازمان مشخص باشد که هر قاری یا حفاظ باید چه کاری را انجام دهد و چه انتظاراتی از او وجود دارد، همچنین برای قاریان میتوان یک شال را به عنوان نما انتخاب کرد.
بیژنی بیان کرد: آموزش کارگاهی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، علاوه بر این ارتباط بین مردم و قاریان نیز باید وجود داشته باشد تا بتوان از ظرفیت قراء بیش از پیش استفاده کرد.
وی اظهار داشت: در مجموع این سفرها، موجب به وجود آمدن خاطراتی میشود که باید آنها را در قالب یک مجله چاپ کرد تا ماندگار شوند، همچنین یکی از نقاط مثبت این طرح، استفاده از ظرفیتهای بالقوه بود.
بیژنی ضمن نقد نظر داوود جعفری در مورد حذف قاریان بینالمللی گفت: با عدم به کارگیری از قاریان بینالمللی مخالف هستم و باید همه افراد باشند نه این که بگوییم فلان قاری نباشد.
وی بیان کرد: برای سفیران نور باید سامانهای طراحی شود تا از طریق آن افرادی که توانمندی دارند به صورت خوداظهاری توانمندی و آمادگی خودشان در جهت حضور در این طرح را اعلام کنند، همچنین با اجرا شدن این طرح، انحصار حضور تعدادی از افراد خاص از بین رفت و شاهد به کارگیری از همه ظرفیتها بودیم.
بیژنی در ادامه تصریح کرد: یکی از مباحث مهم، وزن تیمی است که به هر استان اعزام میشود، مثلاً اعزام چهار نفر که همگی دارای شرایط سنی یکسان و پایین هستند یا تجارب خوبی ندارند به یک استان خوب نیست، همچنین باید به جهت فنی نیز در هر تیم اعزامی تعادل برقرار باشد.
وی بیان کرد: برای این طرح باید سه هدف آموزشی، پرورشی و تربیتی پیشبینی شود و فقط نباید کار را منحصر در آموزش کرد، همچنین در اعزامها میتوان به مناسبتها نیز توجه داشت و قاری متناسب را برای آن اعزام برگزید، مثلا در هفته دفاع مقدس، خوب است که یک قاری جانباز اعزام شود تا تأثیرگذاری آن نیز بیشتر شود.
بیژنی در ادامه افزود: یکی دیگر از مباحث مهم، بحث ارزشگذاری به مدعوین است، به هر حال یک قاری یا حافظ در این مدت از خانواده و کارش فاصله میگیرد و به استانهای دیگر اعزام میشود و اگر قرار باشد هیچ هزینهای برای آن در نظر نگرفت هم نمیشود، لذا باید حمایتهای مادی و معنوی را شاهد باشیم.
به گزارش ایکنا، حمید شیخزاده، قاری ممتاز قرآن نفر بعدی بود که نوبت به ارائه نظراتش رسید، وی در ابتدا به نقد نظر بیژنی در مورد حمایتهای مادی پرداخت و گفت: اگر میگوییم این کار جهادی است پس همه چیز اعم قاری، محل اسکان، هزینه و ... نیز باید جهادی باشد، در واقع اگر امکانات مناسب در اختیار نبود نیز باید کار را انجام داد.
وی در ادامه افزود: باید ببینیم در بحث آموزش به دنبال چه چیزی هستیم تا بعد برای آن تصمیمگیری شود، برخی از قاریان با وجود این که تلاوت خوبی دارند، اما در ارائه مطالب آموزشی ضعف دارند، علاوه بر این باید بررسی شود که در مدت سه روز چه میزان میشود، مطالب آموزشی را ارائه داد.
تعیین شاخصههای آموزشیشیخزاده تصریح کرد: یکی دیگر از مباحث در امر آموزش این است که باید شاخههای آموزشی نیز مشخص شود، به این معنا که در هر استان باید چه آموزشهایی ارائه داد، مثلاً در استان خوزستان مردم تشنه صوت و لحن هستند، یا در استان مازندران مردم بیشتر به دنبال حفظ قرآن هستند، لذا این موارد نیز باید بررسی شود.
طه کبیری، قاری دیگر حاضر در جلسه نیز به ایراد نکاتی پرداخت و گفت: بهتر است که دو گروه به هر استان اعزام شوند، یک گروه برای تلاوت قرآن و گروه دیگر برای تدریس، علاوه بر این میتوان محافل را جهتدهی کرد و با توجه به سلیقه مردم به ارائه محتوا پرداخت.
وی در ادامه افزود: لازم است که یک تیم مستندساز قوی در کنار این طرح حضور داشته باشد تا به معرفی این طرح بپردازد، موضوع دیگر نیز بحث پرداختن به تواشیح است که با توجه به استقبال خوب مردم نباید از آن غافل شد.
در ادامه، نوبت به حسین شریفیان رسید تا به ارائه نقطه نظراتش بپردازد، وی در ابتدا بیان کرد: باید این طرح رسانهای شود، حتی به اندازه چند دقیقه کوتاه باید بدان پرداخته شود، علاوه بر این باید به مخاطبشناسی پرداخت که مثلا با چه تکنیکی به تلاوت قرآن در محافل مختلف بپردازیم، همچنین یک سری کارها صورت گرفته و میطلبد که برخی از کارها نیز انجام شود.
در پایان، مهدی قرهشیخلو، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم حضور یافت، وی در ابتدای سخنانش گفت: جامعه قرآنی کشور از ظرفیت بالایی برخوردار است، اما در درجه اول خودش و در درجه دوم نظام اسلامی از این ظرفیت استفاده نمیکند.
وی در ادامه افزود: اگر قائل هستیم که یک گروه قرآنی هستیم که در حوزه فرهنگ کار میکنیم باید به ابعاد دیگر مانند مسائل سیاسی و اقتصادی و ... نیز توجه داشته باشیم تا تأثیر مثبت بگذاریم.
قرهشیخلو گفت: قرار نیست فعالیتهای جامعه قرآنی در قرائت قرآن خلاصه شود، البته قرائت قرآن نیز امروز کمرنگ شده، در دهه 60 قاریان مصری که به ایران میآمدند، بسیار جذاب بود اما الآن دیگر آن جذابیت وجود ندارد.
وی تصریح کرد: جامعه قرآنی باید توانمندی خود را افزایش دهد، به این معنا که در یک محفل قرآنی علاوه بر پرداختن به هنر تلاوت قرآن کاری کنیم که به درک قرآنی افراد نیز اضافه شود، ضعف ما نیز در همین بخش است، امروز آسیبهای اجتماعی که دامنگیر جامعه شده در واقع به خاطر عدم توجه به معارف قرآن است.
رئیس سازمان دارالقرآن بیان کرد: در زمان پیامبر(ص) سفیران قرآنی در واقع فقط قاری قرآن نبودند بلکه افرادی بودند که هم قرائت قرآن را آموزش میدادند و هم نکات تفسیری را میآموختند.
وی در ادامه افزود: هدف سفیران نور از بین بردن انحصار بوده است، امروز در جامعه قرآنی یک نوع انحصار وجود دارد در صدا و سیما نیز همینطور و این دید بسته باعث شده که رشد و تعالی جامعه قرآنی متوقف شود. چرا وقتی در اینترنت جستوجو میکنیم هزاران ترتیل از وهابیها پیدا میشود اما از قاریان ایرانی به تعداد اندک ترتیل وجود دارد؟ آیا ما توانمندی نداشتهایم؟ خیر این گونه نیست، بلکه ما ظرفیت را ایجاد نکردهایم.
شکستن انحصارهاقرهشیخلو گفت: هدف در این طرح این بود که این انحصار بشکند که در واقع قاریان عنواندار بینالمللی در کنار دیگر قراء حضور داشته باشند، همچنین در سازمان دارای امکانات بالقوهای هستیم که میتوان از آنها بهرهبرداری کرد.
وی در ادامه افزود: با کمبود منابع مالی مواجه هستیم، البته نگاه ما اینطور نیست که جهادی را به معنای عدم ارائه امکانات در نظر بگیریم، اما وظیفه ما این است که حداقل امکانات را فراهم کنیم، البته آئیننامه هم برای مبالغ و ... داریم که طبق آنها عمل میشود.
قرهشیخلو تصریح کرد: یکی از کارهایی که میتوان انجام داد، این است که همین طرح سفیران نور را در تهران اجرا کنیم، مثلا تهران که دارای مناطق 22 گانه است در هر یک از این مناطق یک مسجد محوری انتخاب شود و هر هفته یک قاری در آنجا به تلاوت قرآن بپردازد، در ادامه میتوان این طرح را به سایر استانها نیز تعمیم داد.
رئیس سازمان دارالقرآن گفت: از جمله مواردی که میتواند به این طرح در ادامه کمک کند تهیه بستههای هدیه است که هر تیم به همراه خودش هدایایی داشته باشد و در استانها به قاریان خوشخوان و ... تقدیم کنند، همچنین در این طرح برای استفاده از اسپانسرها هم محدودیتی وجود ندارد.
گزارش کامل تصویری را
اینجا ببینید.