این مسجد در بخش جنوب شرقی بخش قدیمی شهر قدس واقع شده و تا سال اول هجری، قبله نخست مسلمانان بوده است. مسلمانان به مکانی که مسجدالاقصی و قبه الصخره در آن واقع شدهاند، «حرم شریف» میگویند. بیشتر مردم تصاویر گنبد طلایی «قبه الصخره» را با مسجدالاقصی اشتباه میگیرند، این در حالی است که مسجدالاقصی دارای گنبدی به رنگ سبز یشمی است.
نام مسجدالاقصی در آیه اول سوره اسراء آمده است که اشاره به معراج و سیر شبانه پیامبر(ص) از مسجدالحرام به مسجدالاقصی دارد: «سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ»(منزه است آن [خدايى] كه بنده اش را شبانگاهى از مسجدالحرام به سوى مسجدالاقصى كه پيرامون آن را بركت دادهايم سير داد تا از نشانههاى خود به او بنمايانيم كه او همان شنواى بيناست).
این در حالی است که یهودیان مدعی هستند که بقایای معبد «هیکل» معبدی که سلیمان نبی به دستور خداوند ساخت و شرح آن در کتاب مقدس، بخش عهد عتیق آمده است، در زیر مسجدالاقصی قرار دارد و برخی تندروهای یهود نیز برای تخریب مسجدالاقصی و احیای آن معبد تلاش میکنند.
به خاطر همین اعتقادات و ادعاها، سالهاست که مسجدالاقصی محل اختلاف و درگیری مسلمانان و یهودیان تندرو و افراطی است و هر از چندگاهی شهرکنشینیان صهیونیست با حمایت نظامیان اسرائیلی به این مکان مقدس وارد میشوند و احساسات مسلمانان را جریحهدار میکنند.
یهودیان تندرو و افراطی در حالی الاقصی را یک مکان یهودی میدانند که سازمان یونسکو مهرماه سال گذشته با صدور قطعنامهای نبود پیوند میان یهودیت با مسجدالاقصی در شورای این سازمان را به تصویب رساند و تأکید کرد این مکان مقدس صرفا متعلق به مسلمانان است.
یونسکو در این قطعنامه خود بر ارتباط اسلام و مسجدالاقصی تأکید و ادعاهای اسرائیلی درباره روابط یهودیت با مسجدالاقصی را رد کرد.
همچنین، سازمان یونسکو اردیبهشتماه سال جاری نیز با درخواست رژیم صهیونیستی برای تغییر نام مسجد الاقصی به نام جبل الهیکل مخالفت کرد.
عملیات شهادتطلبانه 23 تیرماه در مسجدالاقصی
سالهاست که مردم فلسطین و جوانان این کشور در معرض اقدامات موهن و سرکوبگرایانه نظامیان صهیونیستی قرار دارند و حتی جوانان و نمازگزاران این کشور برای ورود به مسجدالاقصی با محدودیتها و موانع زیادی مواجه هستند به طوری که اسرائیل از ورود مردان زیر 40 سال به مسجدالاقصی برای اقامه نماز جمعه ممانعت میکند.
این اقدامات تحقیرگرایانه اسرائیل، غیرت جوانان فلسطینی را به جوش آورده و سبب شده است که جوانان فلسطینی هر از چندگاهی برای انتقام از اقدامات سرکوبگرایانه اسرائیل دست به انجام عملیات شهادتطلبانه میزنند.
در همین راستا، روز جمعه 23 تیرماه، سه جوان فلسطینی از شهر «أم الفحم» از سرزمینهای اشغالی فلسطین که هر سه متعلق به خاندان جبارین بودند، در اقدامی شهادتطلبانه در مسجدالاقصی اقدام به تیراندازی در محوطه این مسجد به سوی نظامیان صهیونیست کردند که در نتیجه این درگیری، دو تن از نظامیان صهیونیست به هلاکت رسیدند، این در حالی است که سه جوان فلسطینی نیز به درجه رفیع شهادت نائل شدند.
پس از این اقدام، نظامیان صهیونیست تدابیر امنیتی شدیدی اتخاذ کردند و مسجدالاقصی را به روی نمازگزاران بستند و از اقامه نماز جمعه در صحنهای این مسجد جلوگیری کردند.
همچنین، نظامیان صهیونیست «شیخ محمد حسین»، مفتی اعظم قدس را پس از اقامه نماز جمعه که در نزدیکی «باب الاسباط» در خارج از مسجدالاقصی اقامه شد، برای ساعاتی بازداشت کردند.
واقعیت امر این است که این اقدام شهادتطلبانه پاسخی طبیعی به اقدامات اشغالگران صهیونیست در هتک حرمت مسجدالاقصی و مقدسات دینی شهر قدس بود.
اما جالب اینجاست که گلعاد آردان، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در حالی مدعی شد که این اقدام شهادتطلبانه بسیار خطرناک بوده و از خطوط قرمز عبور کرد که همه روزه ساکنان قدس و اماکن دینی این شهر در معرض فشار و تهدیدات رژیم صهیونیستی و اقدامات سرکوبگرایانه و ظالمانه این رژیم قرار دارند و اسرائیل این اقدامات موهن را تنها به بهانه دفاع از خود توجیه میکند.
در پی این عملیات شهادتطلبانه، رژیم صهیونیستی تا ظهر روز یکشنبه، 25 تیرماه، دربهای مسجدالاقصی را به روز نمازگزاران بست و مانع از ورود نمازگزاران به این مسجد شد.
اما شهروندان فلسطینی پس از بازگشایی این مسجد با نصب گیتهای امنیتی الکترونیکی مواجه شدند که این گیتها با هدف بازرسی مسلمانان نمازگزار برای ورود به این مکان مقدس نصب شده است.
نصب این گیتها با اعتراض شدید فلسطینیها مواجه شد تا جایی که حتی کارمندان اداره اوقاف فلسطین و نگهبانان مسجدالاقصی نیز حاضر نشدند که از این گیت های بازرسی عبور کنند.
این گیتهای امنیتی در حالی برای بازرسی نگهبانان مسجدالاقصی و کارمندان اداره اوقاف قدس و نمازگزاران مسلمان تعبیه شده که یهودیان تندرو و افراطی بدون هیچ محدودیتی میتوانند وارد این مکان اسلامی خالص شوند و همین مسئله اعتراض شدید نمازگزاران را در پی داشته و سبب شده که تا امروز از وورد به این مسجد خودداری کنند.
واکنش گروههای فلسطینی به اقدام موهن صهیونیستها
در واکنش به این اقدامات، جنبشهای مقاومت فلسطینی در بیانیهای با اعلام بسیج عمومی، امروز چهارشنبه را روز خشم اعلام کرده و از فلسطینیها خواستند به خیابانها بیایند و به سمت مسجدالاقصی حرکت کنند.
همچنین، جنبشهای حماس و جهاد اسلامی، مسجد الاقصی را خط قرمز توصیف کردند و درباره عواقب اقدامات دشمن اشغالگر به شدت هشدار دادند.
اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس نیز در این باره گفت: ملت فلسطین و نیروهای مقاومت به هیچ وجه اجازه نخواهند داد که رژیم صهیونیستی برنامههای خود را در فلسطین اجرا کند.
وی همچنین با اشاره به تلاش رژیم صهیونیستی در تقسیمکردن مسجدالاقصی، آن را مقدمهای برای تصرف کامل این مکان دانست.
اسماعیل هنیه، امتهای عربی و اسلامی را به یاری و نصرت مسجدالاقصی در این شرایط حساس تاریخی دعوت کرد و از آنان خواست راه تسلط و تصرف بر مسجدالاقصی را به روی کسانی که این هدف را دنبال میکنند، ببندند.
جمعیت دفاع از ملت فلسطین نیز با صدور بیانیهای مسدودسازی دربهای مسجدالاقصی بر روی فلسطینیان را شدیدا محکوم کرد.
همچنین بنا بر هماهنگی با وزارت اوقاف فلسطین، در حمایت از مسجدالاقصی و برای مبارزه با اقدامات رژیم صهیونیستی نماز جمعه این هفته در میدانهای شهر قدس برگزار میشود تا اسرائیل از اقدامات خود درباره مسجدالاقصی منصرف شود.
گیتهای امنیتی؛ تلاش مذبوحانه اسرائیل برای تغییر ماهیت مسجدالاقصی
نصب گیتهای امنیتی الکترونیکی تلاشی مذبوحانه از سوی اسرائیل برای تغییر ماهیت دینی و تاریخی این مکان مقدس است و تمامی گروههای و شخصیتهای فلسطینی اصرار دارند که تا زمانی که این گیتهای امنیتی برداشته نشود و ورودیهای مسجدالاقصی به شکل اولیه خود بازنگردد، وارد این مسجد نخواهند شد و نمازهای یومیه را در نزدیکی این مسجد اقامه خواهند کرد.
سکوت سنگین برخی کشورهای عربی در قبال حوادث الاقصی
در این میان سکوت 4 کشور عربستان، بحرین، مصر و امارات که اخیرا به اتهام واهی حمایت قطر از تروریسم، این کشور را محاصره کردهاند، در قبال جنایات اسرائیل و بستن این مکان مقدس اسلامی به روی نمازگزاران قابل تأمل است.
در حالی که اقدامات تحریکآمیز رژیم اشغالگر قدس علیه فلسطینیان از جمله بستن درهای مسجدالاقصی همچنان ادامه دارد، برخی از کشورهای عربی از جمله عربستان چنان درگیر موضوع عادیسازی روابط با اسرائیل هستند که موضعی جز سکوت در قبال تجاوزهای این رژیم علیه الاقصی اتخاذ نکرده است.
برخی ناظران و کارشناسان بر این باورند که بدتر از این سکوت سنگین عربستان، تلاشهایی است که از سوی این کشور برای از بین بردن اصل رابطه مسلمانان با مسجدالاقصی در حال انجام است به طوری که اخیرا احمد بن سعید القرنی، از مفتیان درباری سعودی به بهانه حفظ خون فلسطینیان گفته بود که «مسجد الاقصی را برای یهود رها کنید».
وی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: آیا حرمت خون مسلمان فلسطینی کمتر از مسجدالاقصی است؟ از خدا بترسید و خون مردم را مباح نکنید، چه کسی گفته است که مرگ در راه مسجدالاقصی شهادت است؟
این سخن، رویکرد سیاسی جدید عربستان در قبال مسئله فلسطین، قدس و مسجد الاقصی را نشان میدهد و آن تلاش برای برداشتن گامهایی جهت عادی سازی روابط با اسرائیل است.
این در حالی است که روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» در ماه می گذشته (اردیبهشت/ خرداد) نیز در مطلبی نوشته بود که ریاض پیش از سفر مشهور ترامپ به این عربستان، آمادگی خود را برای برقراری روابط سیاسی عادی با اسرائیل بدون هیچ شرط و شروطی اعلام کرده بود.
کارکرد ضعیف نهادهای اسلامی و بینالمللی در حمایت از مسجدالاقصی
از سوی دیگر، سازمان همکاری اسلامی نیز که ماهیت و اصل این سازمان به خاطر حمایت از مسجدالاقصی شکل گرفته است، به دلیل نفوذ عربستان در بدنه و ریاست آن تنها به صدور یک بیانیه در این زمینه بسنده کرد و حتی سایر نهادهای عربی و اسلامی همچون سازمان آیسسکو و اتحادیه عرب نیز تاکنون تحرکی جدی در این زمینه نشان ندادهاند و تنها به صدور بیانیههای فرمالتیه در محکومیت این اقدام بسنده کردهاند و در همین راستا، شورای اتحادیه عرب یک نشست فوقالعاده در قاهره برگزار کرد.
از سوی دیگر، مجامع بینالمللی همچون سازمان ملل متحد و شورای امنیت و جوامع غربی مدعی حقوق بشر و آزادی دین و بیان نیز در برابر این جنایات اسرائیل که مغایر با قوانین و آییننامههای بینالمللی در زمینه حق آزادی انجام شعایر دینی و عبادی است، تنها سکوت اختیار کردهاند.
عصبانیت اسرائیل از عدم عبور نمازگزاران از گیتهای امنیتی
رژیم صهیونیستی که دیگر حضور گسترده نمازگزاران فلسطینی در ورودیهای مسجدالاقصی را تاب نیارود و عدم عبور نمازگزاران از گیتهای امنیتی را یک شکست برای خود تلقی میکند، شب گذشته نظامیان این رژیم غاصب اقدام به سرکوب نمازگزاران فلسطینی در باب الاسباط یکی از دروازههای مسجدالاقصی کردند که در اثر این حمله که با باتوم، گاز اشکآور و گلولههای پلاستیکی صورت گرفت، بیش از ۷۰ فلسطینی زخمی شدند که در میان آنها شیخ عکرمه صبری، خطیب مسجدالاقصی نیز دیده میشود.
در پایان این نوشتار باید بگوییم که عملیات شهادتطلبانه 23 تیرماه به مقامات صهیونیستی این نکته را یادآوری کرد که فلسطینیان و جنبشهای فلسطینی با وجود برخی اختلاف نظرهایی که دارند، اما هیچگاه از حقوق حقه خود چشمپوشی نخواهند کرد و در هر زمان و مکانی که لازم باشد به میدان خواهند آمد و آزادی قدس شریف و مسجدالاقصی از چنگال غاصبان صهیونیست را آرمان خود میدانند.
همچنین، خودداری نمازگزاران فلسطینی در عبور از گیتهای امنیتی مسجدالاقصی نشان داد که آنها به توطئه این رژیم برای تغییر ماهیت تاریخی و دینی این مکان از سوی صهیونیستها واقف هستند و هرگز به خود اجازه نمیدهند که برای ورود به مکانی که متعلق به مسلمانان است از گیتهای امنیتی اسرائیلی عبور کنند.
رژیم صهیونیستی پیوسته با اقداماتی ضد دینی از جمله ممنوعیت پخش اذان در قدس، ایجاد محدودیت در برپایی نماز جمعه مسلمانان و...قوانین و آییننامههای بینالمللی در زمینه آزادی انجام شعایر دینی را نقض کرده است و با این اقدامات خشم و خروش جوانان فلسطینی را برمیانگیزد.
جواد پارسامهر