روایتی از خادم‌القرآن گمنام، محمد ملازم و فرزندش/ عاشقانه‌ای گرد قرآن و قرآنیان

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مراسم ظهر دلنشین مرحوم «محمد ملازم»، خادم‌القرآن صبح روز گذشته شنبه، 31 تیرماه با حضور همسر و فرزند مرحوم، اساتید قرآنی و دوستان در محل خبرگزاری ایکنا برگزار ‌شد.
در ابتدای این مراسم که با اجرای حبیب مهکام، پیشکسوت قرآنی کشور همراه بود، شاهد ملازم، فرزند مرحوم ملازم، پس از تلاوت آیاتی چند از کلام‌الله مجید، طی سخنانی ضمن تشکر از برگزارکنندگان این برنامه، در رابطه با زندگی و شخصیت پدرش، بیان کرد: پدرم در خردادماه سال 1331 در خانواده‌ای بسیار ساده و در سطح متوسط در شهر ساوه به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در این شهرستان گذراند. پدر و برادر بزرگترم ایمان را شهریور سال 1371 به هنگام سفر به مشهد مقدس و نزدیکی این شهر به علت سانحه تصادف از دست دادم که در این سانحه، مادرم، من و برادر کوچکترم نیز بودیم.
وی ادامه داد: ایشان قبل از انقلاب اسلامی و پس از ازدواج، مدتی را در تهران و اداره پست مشغول بود و مدتی را نیز پیش از انقلاب در شهرستان بابل و در یک شرکت داروسازی خارجی کار کرد. پس از انقلاب اسلامی و حضور در جنبش عظیم مردمی، علیه نظام استبدادی پهلوی، مرحوم پدر ابتدا جذب جهاد سازندگی و سپس نیز پس از مدتی به سپاه بابل پیوست. در ادامه نیز مسئولیت‌های زیادی در مناصب مختلف از جمله مسئولیت روابط عمومی استانداری‌های مازندران و سیستان و بلوچستان را برعهده داشت و پس از مدتی نیز به تهران منتقل شد و مدیریت روابط عمومی وزارت صنایع سنگین و سپس، شرکت ایران وانت(بهمن فعلی) را برعهده گرفت. همچنین در سال‌های پایانی زندگی نیز ایشان مدیرکل تبلیغات دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را عهده‌دار بودند.
فرزند مرحوم ملازم افزود: بنده تا سن 11 سالگی توفیق و نعمت حضور در کنار پدر را داشتم. ایشان همواره اهمیت ویژه‌ای برای پدر و مادر و احترام به والدین قائل بود و با توجه به اینکه خود نیز تک‌فرزند بود، در کنار والدین بودن برای ایشان بسیار اهمیت داشت و همواره سعی داشت تا در پایان هفته به دیدار پدر و مادر بشتابد. همچنین، از دیگر ویژگی‌های ایشان، جدیت در کار بود یعنی ایشان به قدری در کار خود جدیت داشت که بعضا به جای اینکه رؤسا از ایشان کاری بخواهند، ایشان از رؤسا می‌خواست تا کاری را انجام دهند. البته این جدیت و نظم و انضباط خاص در زندگی ایشان نیز وجود داشت که هنوز نیز آثار این نظم و سخت‌گیری‌های به‌جای ایشان در خانواده دیده می‌شود.



وی با بیان اینکه مرحوم ملازم، علاقه خاصی به قرآن و جامعه قرآنی داشتند، اظهار کرد: این علاقه زیاد ایشان به قرآن در مقاطع مختلف زندگی شخصی از جمله انتخاب نام فرزندان و ... کاملا ملموس است. همچنین، برادر بزرگتر بنده، مرحوم ایمان نیز که در حادثه در کنار ایشان از دنیا رفت، از کودکی در کلاس‌های قرآن شرکت می‌کرد و حتی در همان سنین کم نیز موفق شده بود تا به مقام‌های قرآنی دست پیدا کند. پدر بنده علاقه بسیار زیادی به استاد سیدمحسن موسوی‌بلده داشت و هر هفته نیز ما را به همراه خود به دارتحفیظ القرآن الکریم و محل تدریس استاد می‌برد. علاقه ایشان به قرآن چنان بود که همواره در منزل و حتی اتومبیل به قرائت قرآن گوش می‌داد و حتی در برخی از مواقع با دوستان قرآنی خود از جمله کاظم محمدزاده و هاشم روغنی تماس می‌گرفت و ایشان در پای تلفن تلاوت می‌کرد و مرحوم پدر از گوش دادن به آن لذت می‌برد.
شاهد ملازم: پیگیری مرحوم ملازم برای حضور قراء مصری در ایران پس از انقلاب
فرزند مرحوم ملازم در ادامه با اشاره به اینکه مرحوم پدر، همزمان با مسئولیت‌هایی که داشت، مسئول برگزاری ستاد دهه فجر انقلاب اسلامی که هرساله در هتل لاله تهران برگزار می‌شد، بود، گفت:‌ قراء مصری بعد از انقلاب اسلامی برای اولین بار با پیگیری‌های مرحوم پدر بود که به ایران آمدند و در اولین سفر نیز مرحوم راغب مصطفی غلوش و محمد بسیونی برای قرائت وارد ایران شدند. در این سفر و شب اولی که ایشان وارد کشور شدند، هیچ قراری برای تلاوت ایشان وجود نداشت و خود ایشان نیز با اظهار خستگی که داشتند، ابتدا مایل به تلاوت نبودند و قصد حضور در مراسم را نیز نداشتند که با پیگیری‌هایی که مرحوم پدر داشتند، ابتدا مقرر شد تا این دو قاری بزرگ مصری تنها در مراسم حضور داشته باشند ولی پس از اینکه در این مراسم عباس امام‌جمعه، قاری بین‌المللی قرآن کریم به زیبایی به اجرای برنامه پرداخت، قاریان مصری نیز به وجد آمده و به اجرای برنامه پرداختند که همه این‌ها درواقع به خاطر برنامه‌ریزی‌هایی بود که مرحوم پدر داشتند.       
وی در ادامه با بیان اینکه ایشان خدمات فراوانی برای جامعه قرآنی داشت و همیشه در مناصب دولتی که بودند برای رفاه و آسایش قاریان و قرآنیان تلاش می‌کرد، افزود: اخلاق خوشی که مرحوم پدر داشتند با توجه به اینکه ایشان از لحاظ سیاسی اعتقاد و خط خاص خود را داشتند ولی به خاطر این حسن خلقی که داشتند، در واقع در تمامی خط‌ها و جریانات سیاسی دارای دوست و رفیق بودند. ایشان ارتباط ویژ‌ه‌ای با همه سلایق داشتند که در نوع خود جالب بود.



همچنین، در ادامه، حبیب مهکام، مجری برنامه و از پیشکسوتان قرآنی کشور به ذکر نکته‌ای در رابطه با محبوب‌القلوب بودن مرحوم ملازم پرداخت و بیان کرد: این محبوب‌القلوب بودن مصداق قرآنی دارد که این مصداق مبارک نیز آیه مبارکه 96 سوره مبارکه مریم(س) است و ویژگی‌های بارزی همچون قرآنی بودن، انقلابی بودن و اخلاق حسنه و لیاقتی که خداوند متعال به ایشان عطا فرموده بود موجب محبوب شدن آن مرحوم در میان مردم بوده است.
رحیمی: اهتمام به مستندسازی از زندگی شهدا
همچنین، در ادامه این مراسم، رحیمی، از دوستان صمیمی و همکاران مرحوم محمد ملازم نیز طی سخنانی با بیان اینکه مرحوم ملازم از پیش از انقلاب اسلامی هنرمند خوبی بود و در زمینه خط و عکاسی فعالیت می‌کرد، گفت: در جریانات انقلاب اسلامی ایشان در شهرستان بابل با دوربینی که داشت همواره به عکاسی از صحنه‌های مختلف انقلاب می‌پرداخت. در سپاه نیز که بنده و دوستان در خدمت ایشان بودیم، ظاهر و باطن قرآنی زیبای ایشان را همواره مشاهده می‌کردیم. همچنین، اولین فیلم‌هایی که از شهدا ساخته شد، توسط ایشان تولید شد که برای مثال فیلم تولید شده از شهید بزاز را ایشان با دوربین هشت میلیمتری خود ساخت. استفاده از ابزار هنر وجهه خاصی به کار تبلیغاتی وی داده بود.

رحیمی تصریح کرد: یکی از کارهایی که مرحوم ملازم به ویژه در استانداری مازندران انجام داد، این بود که آمارهایی که از پیش از انقلاب وجود داشت، جمع‌آوری می‌کرد و با آمار پس از انقلاب مقایسه می‌کرد که برای مثال پس از انقلاب اسلامی چه کارهایی در مقایسه با پیش از انقلاب در استان مورد نظر یا کشور انجام شده است. ایشان در واقع بیان و لسان منطقی انقلاب بود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه مرحوم ملازم همواره در هر کجا که بودند در محافل قرآنی شرکت داشتند، افزود: پس از اینکه به تهران منتقل شد نیز در جلسات استاد موسوی‌بلده شرکت کرد و در راه ترویج محافل قرآنی نیز تلاش فراوان داشت و به هر استانی که سفر می‌کرد نیز همواره تأکید داشت که باید چند نفر قرآنی نیز در آنجا حضور داشته باشند و برنامه اجرا کنند. همچنین، ایشان با اعطای هدایا به قاریان و قرآنیانی که برنامه اجرا می‌کردند، به بهترین وجه از ایشان تقدیر می‌کرد. در انجمن و روابط عمومی مختلفی که در نهادها و ادارات مختلف حضور داشت، همواره باید افراد قرآنی نیز حضور داشتند و این امر را به ادارات مختلفی از جمله وزارتخانه‌ها و ... گسترش داد.
هنر «ملازم»؛ کشف استعدادهای قرآنی جوان
رحیمی در ادامه با اشاره به همکاری نزدیک مرحوم ملازم با سیدمحسن موسوی‌بلده نیز با بیان اینکه خیلی از پدیده‌های قرآنی که صوت خوبی داشتند، مرحوم ملازم به استاد موسوی‌بلده معرفی می‌کرد و ایشان نیز به تربیت و پرورش این استعدادها می‌پرداخت، اظهار کرد: مرحوم ملازم از قرآنیان و برگزاری محافل قرآنی بسیار پشتیبانی می‌کرد، حتی قسمتی از خانه خود را در اختیار قرآنیانی قرار می‌داد که از راه دور و شهرستان‌های مختلف می‌آمدند تا بتوانند در مدتی که آنجا هستند، از آن قسمت منزل استفاده کنند. این اخلاق حسنه و رفتار قرآنی باعث شده بود که وی نه تنها روح خود بلکه زندگی عادی خود را نیز با قرآن عجین کند. کسی که عشق به قرآن داشته باشد و با قرآن مأنوس شود، حتما به کمال انسانی و نور الهی دست پیدا خواهد کرد و بنده مطمئن هستم که ایشان هم‌اکنون نزد پروردگار خود روزی می‌خورد و در میان ما نیز زنده است.



همچنین، در ادامه این برنامه، سیدمحسن موسوی‌بلده، پیشکسوت قرآنی کشور نیز طی سخنانی در رابطه مرحوم محمد ملازم با بیان اینکه شخصیت وی طوری بود که هر کسی که با وی رفیق بود، احساس می‌کرد که بهترین دوست اوست، گفت: ما در زندگی خود با شخصیت‌هایی مواجه می‌شویم که خصلت آفتاب دارند؛ چراکه آفتاب چنان جایگاه بلند و رفیعی دارد که هنگامی که در اوج ارتفاع است، هر کسی که به آن نگاه می‌کند، فکر می‌کند که آفتاب تنها در بالای منزل وی قرار دارد در صورتی که این جایگاه بلند آفتاب است که موجب ایجاد چنین تفکری می‌شود.
وی در ادامه با ذکر مثال‌های در این زمینه در رابطه با حضور امیرالمؤمنین علی(ع) در هنگام جدا شدن روح از بدن و اینکه همگان به نوعی ایشان را مشاهده می‌کنند که این امر به خاطر جایگاه رفیع ایشان است و نیز حضور حضرت قرآن در قامت یک انسان بسیار زیبا در محشر که گویی همگان از پیامبران و اولیاء گرفته تا دیگران او را می‌شناسند، اظهار کرد: شخصیتی همچون مرحوم محمد ملازم نیز به دلیل اینکه دارای رفتار و اخلاق قرآنی و این‌چنینی بود، جایگاهی داشت که همه دوستان و رفقای وی گمان می‌کردند که بهترین دوست او هستند.        
سیدمحسن موسوی‌بلده: توجه مرحوم ملازم به دستاوردهای انقلاب اسلامی
موسوی‌بلده در ادامه با بیان اینکه مرحوم ملازم، زمانی نیز که به دارالتحفیظ آمدند، با چنین ویژگی‌های اخلاقی توانست تا خود را به سرعت به بقیه افراد بشناساند، تصریح کرد: به یاد دارم ایشان دو الی سه صفحه برای تکمیل جلسه‌داری بنده نوشته و درواقع برای جلسه بنده برنامه‌ریزی کرده بودند که خیلی از آن صفحات استفاده کردم و این برنامه‌ریزی موجب شد تا بهره‌وری جلسه نیز بالاتر رود.
وی در ادامه با اشاره به گفت‌و‌گویی که طی روز گذشته با مرتضی حاجی، وزیر اسبق تعاون و آموزش و پرورش در دولت‌های گذشته در رابطه با مرحوم ملازم داشته، اشاره کرد و با بیان اینکه وی در این گفت‌و‌گو در رابطه با مرحوم ملازم به تولید مستندی با نام «چهار سال در مقابل پنجاه سال» از سوی آن مرحوم اشاره کرد و گفت: مرحوم ملازم با تولید این کار دستاوردهای جمهوری اسلامی را طی چهار سال با پنجاه سال سلطنت پهلوی مقایسه کرده بود که ارزش این نوع کارها و تولیدات امروز مشخص می‌شود و در شرایطی که عده‌ای امروز با بغض و کینه سعی در زنده کردن یاد پهلوی‌ها و قداست بخشیدن به آن‌ها را دارند، تولیداتی نظیر مستندات مرحوم ملازم می‌تواند پاسخ خوبی برای کسانی باشد که احیانا در این زمینه سؤالاتی در ذهنشان ایجاد می‌شود. همچنین،‌ هنگامی که ایشان در وزارت صنایع سنگین بودند، با جذبه زیادی که داشتند موجب شدند تا ما که از مدیران ارشد وزارت بودیم نیز جذب انجمن اسلامی شدیم و حتی کاری کردند که ما در مسابقه‌ قرآنی که آن مرحوم برای کارکنان وزارتخانه گذاشته بودند، ثبت نام کرده و شرکت کنیم که همه این‌ها به دلیل جذبه فراوانی بود که در اخلاق و رفتار ایشان وجود داشت.  



خاطره‌ای شنیدنی و قابل تأمل
موسوی بلده در ادامه با بیان اینکه هنگامی که خبر فوت مرحوم ملازم منتشر شد، این خبر تأثیر زیادی بر ما داشت، به ذکر خاطره‌ای از مراسم درگذشت آن مرحوم اشاره کرد و افزود: در مراسم روز سوم درگذشت ایشان منصور قصری‌زاده، قاری بین‌المللی قرآن کریم، قصد تلاوت سوره مبارکه الرحمن را داشت که بنده به یکباره بی‌اختیار به ایشان اشاره کردم که سوره مبارکه طور را تلاوت کند که در این سوره مبارکه درواقع وصف بهشتیان و اهل ایمان آمده است که همه ما را به یاد مرحوم ملازم و جایگاه الهی ایشان انداخت به ویژه این آیه که «وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ؛ و كسانى كه گرويده و فرزندانشان آنها را در ايمان پيروى كرده‏ اند فرزندانشان را به آنان ملحق خواهيم كرد...» که یادآور فوت ایمان ملازم، فرزند محمد ملازم در کنار پدر است.
همچنین، در ادامه این مراسم نیز همسر مرحوم ملازم، طی سخنان کوتاهی در رابطه با آن مرحوم، اظهار کرد: یکی از دوستان مرحوم ملازم پس از فوت ایشان برای من تعریف کرد که شبی در عالم خواب دیدم که قبرهای مرحومان محمد و ایمان به هم راه باز کرده، ایمان در حال تدریس قرآن برای عده‌ای است و مرحوم ملازم نیز با احسنت گفتن در حال تشویق وی است. واقعا مرحوم ملازم محبوب قلب‌ها بود و نظم و انضباط خیلی خاصی در زندگی به ویژه در امر تدریس بچه‌ها داشت.
وی با بیان اینکه بنده افتخار داشتم که به مدت هفده سال با ایشان زندگی کنم که با اینکه مدت کمی بود، ولی درس‌های زیادی از آن مرحوم گرفتم، افزود: ایشان حسن خلق بسیار زیادی داشتند و طوری بود که هنگامی که وارد کوچه می‌شد، تمامی بچه‌های محله به‌ویژه دختران نزد ایشان رفته و با ابراز اینکه برای مثال، حجاب خود را امروز خیلی خوب رعایت کرده‌اند، از دست آن مرحوم هدیه می‌گرفتند. همچنین، ایشان برای بچه‌هایی که به سن تکلیف می‌رسیدند نیز هدایایی از جمله سجاده و قرآن می‌خریدند.
همسر مرحوم ملازم با بیان اینکه مسئله رفت و آمد و احوالپرسی از دوستان و آشنایان برای ایشان بسیار با اهمیت بود، تصریح کرد: ایشان در آن زمان که هنوز وسایلی مانند کامپیوتر و موبایل و ... وجود نداشت، یک رایانه کوچک جیبی برای خود تهیه کرده بودند و با درج شماره اقوام و دوستان ‌و آشنایان در مناسبت‌های مختلف جویای احوال ایشان می‌شد.
همچنین، در ادامه، بهروز یاریگل، مدرس و پیشکسوت قرآنی کشور و از دوستان مرحوم ملازم نیز طی سخنانی ضمن تشکر از همه دست‌اندرکارانی که موجب برگزاری این مراسم معنوی را فراهم کردند به ویژه سیدمحسن موسوی‌بلده و نیز اظهار خوشحالی از اینکه فرزند مرحوم ملازم(شاهد ملازم) نیز خود از قرآنیان است و تلاوت بسیار خوبی در ابتدای برنامه داشت، گفت: یکی از ویژگی‌های مرحوم ملازم این بود که همواره به فکر قاریان و قرآنیان بود و در مواقع مختلف نیز با اعطای هدایا از ایشان تقدیر می‌کرد.



یاریگل: مرحوم ملازم؛ مدیر ارشد با فعالیت‌های قرآنی گسترده
وی با بیان اینکه هم‌اکنون فضایی به وجود آمده است که اکثر افراد فکر می‌کنند که مراسم تجلیل تنها باید برای قاریان و حافظان آن هم در سطح بین‌المللی برگزار شود، اظهار کرد: این تفکر نادرست است؛ چرا که افرادی مانند مرحوم ملازم در جامعه حضور داشتند که به ویژه در دهه‌های 60 و 70 از مدیران توانمند و قوی قرآنی کشور بودند و شاید هم‌اکنون نیز مانند ایشان در جامعه کم باشد که باید از امثال ایشان نیز که برای جامعه قرآنی زحمات فراوانی متحمل شدند، تجلیل شود.
یاریگل با بیان اینکه بنده قصد ندارم تا از افرادی مانند مرحوم ملازم، اسطوره بسازم، تصریح کرد: باید اذعان کرد که مرحوم ملازم، مدیر ارشدی در نظام بود که فعالیت قرآنی فراوانی داشت و زحمات فراوانی را نیز در مسیر قرآنی شدن نهادها و ادارات مختلف کشور کشید.

سیدحسین موسوی‌بلده: مرحوم ملازم ظاهر و باطن قرآنی داشت
همچنین، در ادامه، سیدحسین موسوی‌بلده، دیگر پیشکسوت قرآنی کشور نیز در رابطه با ویژگی‌های مرحوم ملازم با بیان اینکه بسیاری از دوستان و رفقایی که امروز داریم، به واسطه مرحوم ملازم با ایشان آشنا شده‌‌ایم، اظهار کرد: ایشان واقعا مدیریت قوی و قدرتمندی داشت و ظاهر و باطن یکسانی داشت و به همین دلیل نیز بود که خداوند متعال به ایشان عنایت کرد تا ایشان از چنین جذبه و حسن خلقی برخوردار باشند.
وی با بیان اینکه انسان مبلّغ نباید هیچ ترسی در زندگی خود داشته باشد، تصریح کرد: مرحوم ملازم عنصر تبلیغاتی ویژه‌ و خاصی بود. وی هیچ زمانی نقش بازی نمی‌کرد و همواره خودش بود و همین امر است که باعث می‌شود تا خداوند متعال به انسان در زندگی نمره دهد.
موسوی بلده در ادامه با بیان اینکه گره‌گشایی از کار مردم یکی دیگر از ویژگی‌های شخصیتی مرحوم ملازم بود، با اشاره به اینکه به فرمایش بزرگان، کسانی می‌توانند ادعای آدمیت کنند که گره از کار مردم باز کنند، افزود: جای آن مرحوم امروز در میان ما بسیار خالی است. محبت ایشان نسبت به بچه‌ها محبت قرآنی بود.
وی با اشاره به اینکه تواضع نیز از دیگر ویژگی‌های مهمی است که مرحوم ملازم از آن برخوردار بود، گفت: با توجه به سطح بالای آن مرحوم در مناصب مختلف سیاسی و ... که داشتند، تواضع ایشان همواره و همیشه باعث می‌شد که همگان در جامعه قرآنی احساس کنند که دارای یک پشتوانه هستند. بنده معتقد هستم که اگر ایشان امروز بودند، تلاش فراوانی در زمینه رفع مشکلات مختلف جامعه قرآنی از خود نشان می‌دادند. 
گزارش کامل تصویری را اینجا ببینید.