مشاهدات عضو سابق کمیسیون امنیت ملی از وضعیت مسلمانان میانمار
گروه سیاسی: بخشایش اردستانی که در سفر سال 1391 کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم به میانمار حضور داشت، درباره نسلکشی مسلمانان روهینگیا گفت: دعوای اصلی در آن منطقه که باعث نسلکشی مسلمانان توسط بوداییان شده بر سر امکانات و منابع است و دولت میانمار اساسا علاقه چندانی به حل این مشکل ندارد و حتی حاضر نیست به مسلمانان شناسنامه دهد اما تلاش می‌کند این نزاع‌ها را مردمی و میان دو اقلیت جلوه دهد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) بحران نسلکشی مسلمانان میانمار که از چند سال پیش در سطح رسانهها مطرح شده بود در روزهای اخیر مجددا شدت گرفته و اخبار ناخوشایندی از کشتار مسلمانان روهینگیا توسط بوداییان تحت حمایت ارتش این کشور به گوش می‌رسد و این در حالی است که مجامع بین‌المللی حقوق بشری در سکوت و بی‌تفاوتی کامل نسبت به این قضیه به سر می‌برند و رسانه‌های جهانی و حتی رسانه‌های جهان اسلام نیز چندان به شرایط وخیم مسلمانان روهینگیا نپرداخته‌اند.
اما در سال 1391 که تازه اخبار و عکس‌هایی از جنایات بوداییان علیه مسلمانان میانمار در سطح رسانه‌های کشورمان انعکاس پیدا کرد هیئتی متشکل از تعدادی از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم، وزارت امور خارجه و هلال احمر به میانمار رفتند و در خصوص شرایط مسلمانان روهینگیا با مقامات دولتی میانمار گفت‌وگو و کمک‌های انسان‌دوستانه جمهوری اسلامی ایران را به مسلمانان روهینگیا ارسال کردند.
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم، یکی از آن افرادی بود که در هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران به میانمار حضور داشت و از نزدیک شاهد وضعیت وخیم اقلیت مسلمان میانمار بود و لذا در گفت‌وگو با وی به بررسی ریشه‌‌های این جنایت‌ها علیه مسلمانان میانمار و گزینه‌های پیش روی جمهوری اسلامی ایران برای حل این بحران پرداخته‌ایم که در ادامه می‌آید:
علت اصلی برخوردهای خشن بوداییان علیه مسلمانان روهینگیا در میانمار چیست؟
براساس اطلاعاتی که در آن سفر برای من حاصل شد این نزاع‌ها و چالش‌ها ریشه در پاکسازی قومیتی دارد. اقلیت مسلمانی که در روهینگیا حضور دارند تحت فشار اکثریت بوداییان هستند و آنها علاقه ندارند که مسلمانان در آنجا ساکن باشند و این جنگ و دعواها از قبل هم وجود داشته اما در طی چند سال اخیر این نزاع‌ها با شدت و خشونت بیشتری بروز و ظهور یافته است.
مسئله دیگر این است که دولت میانمار اصلا به مسلمانان روهینگیا شناسنامه نمی‌دهد و آنها را به عنوان شهروند میانمار به رسمیت نمی‌شناسد و این باعث شده که ارتش از اقدامات بوداییان حمایت کند و دست آنها را در برخورد با مسلمانان باز بگذارد. البته دولت و ارتش این نزاع را مردمی و میان دو گروه اقلیت مسلمانان روهینگیا و اکثریت بوداییان جلوه می‌دهند در حالی که حقیقت ماجرا این نیست و اکثریت تحت حمایت ارتش در حال از بین بردن اقلیت است.
وضعیت مسلمانان را در سفر هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران در سال 1391 چگونه ارزیابی کردید؟
به عنوان نمونه در یک روستای کوچک برای اسکان مسلمانان 1000 چادر زده بودند در حالی که آن روستا خودش امکانات چندانی نداشت که بتواند ظرفیت حضور این تعداد جمعیت را داشته باشد و به لحاظ آب، غذا و امکانات بهداشتی بسیار ضعیف بودند به نحوی که وقتی ماشین‌های هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران به این اردوگاه‌ها می‌رفت مردم مسلمان جلوی ماشین‌های ما را می‌گرفتند و زار زار گریه می‌کردند و در خواست کمک داشتند و هیچ کاری هم از دست ما برنمی‌آید.
ما در آنجا متوجه شدیم که دولت میانمار اساسا علاقه چندانی به حل این مشکل ندارد و حتی حاضر نیست به این افراد شناسنامه دهد و برای آنها حق و حقوقی قائل شود. خانم «آنگ سان سوچی» نیز که بحث‌های حقوق بشری را دنبال می‌کرد و به خاطر آن چندین سال توسط دولت میانمار در حبس و زندان قرار داشت علاقه نداشت در این رابطه به مسلمانان کمکی کند. البته ایشان جسته و گریخته اظهاراتی در رابطه با مسلمانان می‌کرد اما به گونه‌ای نبود که توجه افکار عمومی را به این بحران جلب کند.
این نکته را هم متذکر شوم که وضع زندگی کلی مردم میانمار چندان خوب نیست و فقر و کمبود امکانات وجود دارد اما در عین حال میانمار سرزمین غنی و ثروتمندی است و همه اقوام می‌توانند مسالمت‌آمیز در کنار هم زندگی کنند اما حدود 5 سالی است که استان‌های شمالی میانمار، روهینگیا و راخین، به محل نزاع و نسلکشی قومی تبدیل شده است.
در جلسه‌ای هم که با مقامات دولتی میانمار برای جمع‌بندی داشتیم آنها از کمبود امکانات گله‌مند بودند و حرف خاصی درباره مشکل داشتن با مسلمانان در ظاهر نمی‌گفتند اما در عمل مشخص بود که علاقه‌ای به حضور مسلمانان در آن منطقه نداشتند و مسلمانان آن منطقه در دیدارهای حضوری به ما می‌گفتند که از طریق دریا به سختی خود را به بنگلادش می‌رسانند اما اگر در دریا هم زنده می‌ماندند بنگلادش، که خودش کشوری فقیرتر از میانمار است، آنها را نمی‌پذیرفت و دوباره به میانمار بازمی‌گرداند و مسلمانان به تعبیری از آنجا رانده و از آنجا مانده می‌شدند.
در واقع دعوای اصلی در آن منطقه که باعث این نسلکشی شده بر سر امکانات و منابع است و بوداییان تصور می‌کنند میانمار متعلق به آنهاست و مسلمانان حق حضور در آن منطقه و استفاده از منایع را ندارند. البته در یانگون، پایتخت میانمار، ما با شیعیان آنجا گفت‌وگو کردیم که مشکل خاصی نداشتند و در معرض تبعیض نژادی نبودند و کار و زندگی عادی داشتند.
با توصیفات صورت‌گرفته از وضعیت حاکم بر مسلمانان روهینگیا و نوع رفتار دولت میانمار چه اقدامی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای حل بخشی از مشکلات مسلمانان این کشور می‌تواند صورت بگیرد؟
میانمار با جمهوری اسلامی ایران در اکثر مجامع بین‌المللی هم‌رأی بوده است زیرا هر دو نظام سیاسی مخالف آمریکا بود‌ه‌اند و در تقابل با سلطه‌گری آمریکا قرار داشتند و آمریکایی‌ها به خاطر خانم سوچی، دولت و ارتش میانمار را تحت فشار قرار می‌دادند. اما بحث اصلی این است که جهان اسلام باید بیدار شود. جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از طریق دیپلماسی و رسانهها این مسئله را هر چه بیشتر انعکاس دهد به نحوی که پیرامون وضعیت مسلمانان روهینگیا یک فضاسازی در سطح افکار عمومی شکل بگیرد و جهان اسلام نسبت به این موضوع حساسیت پیدا کند، اما خود ما نمی‌توانیم کار چندانی در آنجا انجام دهیم و می‌توان صرفا به مانند همان سفر سال 1391 از طریق هلال احمر کمک‌های انسان‌دوستانه برای مسلمانان میانمار ارسال کنیم.
امروز خود کشورهای اسلامی در داخل دچار معضلات شدید و شکافهای ناشی از جنگ‌های داخلی و تروریسم هستند واین مانع توجه جهان اسلام به مشکلات مسلمانان این منطقه شده است اما کشورهای اسلامی می‌توانند در این مورد متحد عمل کنند همانطور که وقتی مسیحیان در مصر با جنایات گروه‌‌های تروریستی مواجه شدند کشورهای اروپایی با وجود آنکه داعیه مسیحیت نیز ندارند عکس‌العمل نشان می‌دهند و مسئله را به صورت جهانی در سطح رسانهها برجسته می‌کنند ولی کشورهای مسلمان به دلیل شکافهای قومی، مذهبی، نژادی و مرزی و نزاع‌های داخلی نمی‌توانند به صورت مثمرثمر به بحران‌های خارج از کشور و منطقه خود علیه مسلمانان ورود پیدا کنند.
جمهوری اسلامی ایران می‌تواند در کنفرانس‌ها و سازمان‌های اسلامی، کشورهای اسلامی را در این موضوع تحریک کند تا به مسلمانان روهینگیا که بسیار فقیر و ضعیف هستند، کمک‌های انسان‌دوستانه غذایی و بهداشتی کنند. اگر همین کمک‌ها هم از سوی کشورهای اسلامی صورت بگیرد دولت میانمار متوجه می‌شود که نمی‌تواند نسبت به این مسلمانان و وضعیت آنها بی‌تفاوت باشد و کشورهای اسلامی وضعیت آنها را رصد می‌کنند.
اما در سال 1391 که تازه اخبار و عکس‌هایی از جنایات بوداییان علیه مسلمانان میانمار در سطح رسانه‌های کشورمان انعکاس پیدا کرد هیئتی متشکل از تعدادی از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم، وزارت امور خارجه و هلال احمر به میانمار رفتند و در خصوص شرایط مسلمانان روهینگیا با مقامات دولتی میانمار گفت‌وگو و کمک‌های انسان‌دوستانه جمهوری اسلامی ایران را به مسلمانان روهینگیا ارسال کردند.
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم، یکی از آن افرادی بود که در هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران به میانمار حضور داشت و از نزدیک شاهد وضعیت وخیم اقلیت مسلمان میانمار بود و لذا در گفت‌وگو با وی به بررسی ریشه‌‌های این جنایت‌ها علیه مسلمانان میانمار و گزینه‌های پیش روی جمهوری اسلامی ایران برای حل این بحران پرداخته‌ایم که در ادامه می‌آید:
علت اصلی برخوردهای خشن بوداییان علیه مسلمانان روهینگیا در میانمار چیست؟
براساس اطلاعاتی که در آن سفر برای من حاصل شد این نزاع‌ها و چالش‌ها ریشه در پاکسازی قومیتی دارد. اقلیت مسلمانی که در روهینگیا حضور دارند تحت فشار اکثریت بوداییان هستند و آنها علاقه ندارند که مسلمانان در آنجا ساکن باشند و این جنگ و دعواها از قبل هم وجود داشته اما در طی چند سال اخیر این نزاع‌ها با شدت و خشونت بیشتری بروز و ظهور یافته است.
مسئله دیگر این است که دولت میانمار اصلا به مسلمانان روهینگیا شناسنامه نمی‌دهد و آنها را به عنوان شهروند میانمار به رسمیت نمی‌شناسد و این باعث شده که ارتش از اقدامات بوداییان حمایت کند و دست آنها را در برخورد با مسلمانان باز بگذارد. البته دولت و ارتش این نزاع را مردمی و میان دو گروه اقلیت مسلمانان روهینگیا و اکثریت بوداییان جلوه می‌دهند در حالی که حقیقت ماجرا این نیست و اکثریت تحت حمایت ارتش در حال از بین بردن اقلیت است.
وضعیت مسلمانان را در سفر هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران در سال 1391 چگونه ارزیابی کردید؟
به عنوان نمونه در یک روستای کوچک برای اسکان مسلمانان 1000 چادر زده بودند در حالی که آن روستا خودش امکانات چندانی نداشت که بتواند ظرفیت حضور این تعداد جمعیت را داشته باشد و به لحاظ آب، غذا و امکانات بهداشتی بسیار ضعیف بودند به نحوی که وقتی ماشین‌های هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران به این اردوگاه‌ها می‌رفت مردم مسلمان جلوی ماشین‌های ما را می‌گرفتند و زار زار گریه می‌کردند و در خواست کمک داشتند و هیچ کاری هم از دست ما برنمی‌آید.
ما در آنجا متوجه شدیم که دولت میانمار اساسا علاقه چندانی به حل این مشکل ندارد و حتی حاضر نیست به این افراد شناسنامه دهد و برای آنها حق و حقوقی قائل شود. خانم «آنگ سان سوچی» نیز که بحث‌های حقوق بشری را دنبال می‌کرد و به خاطر آن چندین سال توسط دولت میانمار در حبس و زندان قرار داشت علاقه نداشت در این رابطه به مسلمانان کمکی کند. البته ایشان جسته و گریخته اظهاراتی در رابطه با مسلمانان می‌کرد اما به گونه‌ای نبود که توجه افکار عمومی را به این بحران جلب کند.
این نکته را هم متذکر شوم که وضع زندگی کلی مردم میانمار چندان خوب نیست و فقر و کمبود امکانات وجود دارد اما در عین حال میانمار سرزمین غنی و ثروتمندی است و همه اقوام می‌توانند مسالمت‌آمیز در کنار هم زندگی کنند اما حدود 5 سالی است که استان‌های شمالی میانمار، روهینگیا و راخین، به محل نزاع و نسلکشی قومی تبدیل شده است.
در جلسه‌ای هم که با مقامات دولتی میانمار برای جمع‌بندی داشتیم آنها از کمبود امکانات گله‌مند بودند و حرف خاصی درباره مشکل داشتن با مسلمانان در ظاهر نمی‌گفتند اما در عمل مشخص بود که علاقه‌ای به حضور مسلمانان در آن منطقه نداشتند و مسلمانان آن منطقه در دیدارهای حضوری به ما می‌گفتند که از طریق دریا به سختی خود را به بنگلادش می‌رسانند اما اگر در دریا هم زنده می‌ماندند بنگلادش، که خودش کشوری فقیرتر از میانمار است، آنها را نمی‌پذیرفت و دوباره به میانمار بازمی‌گرداند و مسلمانان به تعبیری از آنجا رانده و از آنجا مانده می‌شدند.
در واقع دعوای اصلی در آن منطقه که باعث این نسلکشی شده بر سر امکانات و منابع است و بوداییان تصور می‌کنند میانمار متعلق به آنهاست و مسلمانان حق حضور در آن منطقه و استفاده از منایع را ندارند. البته در یانگون، پایتخت میانمار، ما با شیعیان آنجا گفت‌وگو کردیم که مشکل خاصی نداشتند و در معرض تبعیض نژادی نبودند و کار و زندگی عادی داشتند.
با توصیفات صورت‌گرفته از وضعیت حاکم بر مسلمانان روهینگیا و نوع رفتار دولت میانمار چه اقدامی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای حل بخشی از مشکلات مسلمانان این کشور می‌تواند صورت بگیرد؟
میانمار با جمهوری اسلامی ایران در اکثر مجامع بین‌المللی هم‌رأی بوده است زیرا هر دو نظام سیاسی مخالف آمریکا بود‌ه‌اند و در تقابل با سلطه‌گری آمریکا قرار داشتند و آمریکایی‌ها به خاطر خانم سوچی، دولت و ارتش میانمار را تحت فشار قرار می‌دادند. اما بحث اصلی این است که جهان اسلام باید بیدار شود. جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از طریق دیپلماسی و رسانهها این مسئله را هر چه بیشتر انعکاس دهد به نحوی که پیرامون وضعیت مسلمانان روهینگیا یک فضاسازی در سطح افکار عمومی شکل بگیرد و جهان اسلام نسبت به این موضوع حساسیت پیدا کند، اما خود ما نمی‌توانیم کار چندانی در آنجا انجام دهیم و می‌توان صرفا به مانند همان سفر سال 1391 از طریق هلال احمر کمک‌های انسان‌دوستانه برای مسلمانان میانمار ارسال کنیم.
امروز خود کشورهای اسلامی در داخل دچار معضلات شدید و شکافهای ناشی از جنگ‌های داخلی و تروریسم هستند واین مانع توجه جهان اسلام به مشکلات مسلمانان این منطقه شده است اما کشورهای اسلامی می‌توانند در این مورد متحد عمل کنند همانطور که وقتی مسیحیان در مصر با جنایات گروه‌‌های تروریستی مواجه شدند کشورهای اروپایی با وجود آنکه داعیه مسیحیت نیز ندارند عکس‌العمل نشان می‌دهند و مسئله را به صورت جهانی در سطح رسانهها برجسته می‌کنند ولی کشورهای مسلمان به دلیل شکافهای قومی، مذهبی، نژادی و مرزی و نزاع‌های داخلی نمی‌توانند به صورت مثمرثمر به بحران‌های خارج از کشور و منطقه خود علیه مسلمانان ورود پیدا کنند.
جمهوری اسلامی ایران می‌تواند در کنفرانس‌ها و سازمان‌های اسلامی، کشورهای اسلامی را در این موضوع تحریک کند تا به مسلمانان روهینگیا که بسیار فقیر و ضعیف هستند، کمک‌های انسان‌دوستانه غذایی و بهداشتی کنند. اگر همین کمک‌ها هم از سوی کشورهای اسلامی صورت بگیرد دولت میانمار متوجه می‌شود که نمی‌تواند نسبت به این مسلمانان و وضعیت آنها بی‌تفاوت باشد و کشورهای اسلامی وضعیت آنها را رصد می‌کنند.
