مراقبت از نان سفره/3
فراموشی «ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ» در ادارات دولتی
گروه جامعه: فراموشی نگاه قرآنی «وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ» سبب شده است برخی دست درازی به اموال دولتی در مسائل خردتر را جزو استفاده از بیت المال و عین استفاده از مال حرام ندانند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، کارمندان و مدیران دستگاه‌های دولتی همواره بخشی از اموال بیت‌المال را در اختیار دارند، بدین جهت باید احکام مشخصی برای استفاده از این اموال و اسباب وجود داشته باشد تا افراد مشمول استفاده شخصی از بیت‌المال نشوند.
تا جایی که سخن از بودجه و ماشین اداری به میان بیاید همگان خط و مرزها را می‌شناسند و آنکه در این میان حدود را رعایت نمی‌کند به عمد و با قصد و غرض در پی استفاده از بیت المال است اما گاهی برخی افراد گمان می‌کنند استفاده از بیت المال صرفا به اختلاس و رانت خواری و .. محدود می‌شود غافل از اینکه هر چه در دستگاه‌های دولتی برای پیشبرد امور اداری و خدمت به مردم نهادینه شده جزو بیت المال محسوب می‌شود و کارکنان علاوه بر حفظ و حراست از آن باید در نحوه بهره‌مندی از آن نیز دقت کنند.
اما متاسفانه آنچه در بین کارکنان بیشتر به چشم می‌خورد بی‌توجهی نسبت به استفاده و مراقبت از اموال دولتی است چرا که آنان معتقد هستند چنان دزدی‌های بزرگی صورت می‌گیرد که این موارد به چشم نمی‌آید و یا اگر قرار به پاسخگویی باشد باید از افرادی که لقمه‌های بزرگتری از بیت‌المال برمی‌دارند بازخواست شود در صورتی که نگاه قرآن کریم با این تفکر در تضاد است.
خداوند در آیه هفتم و هشتم سوره مبارکه الزلزله می‌فرماید: «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ؛ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ؛ پس هر كه هموزن ذرهاى نيكى كند [نتيجه] آن را خواهد ديد؛ و هر كه هموزن ذرهاى بدى كند [نتيجه] آن را خواهد ديد» بنابراین نمی‌توان تصور کرد وجود گناهان بزرگ در جامعه سبب ریختن قبح گناهان کوچک می‌شود چرا که اسلام افراد را به صورت فردی مورد بازخواست قرار می‌دهد و هر فردی در برابر اعمالی که می‌کند مسئول است.
کارمندی که ساعت‌ها از تلفن اداره برای تماس‌های شخصی استفاده می‌کند و یا لوازم التحریر اداری را به راحتی برای استفاده شخصی به منزل و برای فرزندان می‌برد و یا فردی که از هدایای خریداری شده برای جشن‌ها و همایش‌ها بدون هیچ دلیل بهره‌برداری شخصی می‌کند بعضا غافل از آن است که دست در بیت المال برده.
بعضا دیده می‌شود که کارمندان نهادهای مختلف در استفاده از اموال دولتی هیچ حساسیت و مراقبتی ندارند در صورتی که اگر این وسایل و ملزومات جزو وسایل شخصی آنان بود که برای خرید آن متحمل هزینه شده بودند رفتار بهینه تری داشتند. مدیری که به سبب ازیاد اموال در انبار دست به ریخت و پاش‌های بیهوده می‌زند و حساسیتی در نحوه بهره‌مندی از کالاها و یا هزینه کرد اموال ندارد نیز مشمول همین امر است.
استفاده شخصی از بیت المال حرام و مصرف اموال بیت المال نیز حکم مصرف مال حرام را دارد، در سیره اهل بیت(ع) همیشه بر ضرورت مواظبت از بیت المال تأکید شده است و روایات فراوانی از امام علی(ع) در رابطه با بیت المال ذکر شده است که هریک بیانگر توجه ویژه ایشان به حقوق مردم است.
نباید فراموش کرد کارمندی که امروز دسترسی محدودی به اموال بیت المال دارد اما جانب امانت را نگاه نمی‌دارد در شرایطی که به رتبه‌های بالاتری از مدیریت نیز دست یابد و دسترسی وی به بیت المال گسترش یابد به طور حتم همان مدیری خواهد بود که به اموال بیت المال دست درازی می‌کند. اگر ایمانی برای رعایت حدود وجود نداشته باشد افراد در هر نقشی که قرار گیرند به اندازه امکان خود مرتکب جرم می‌شوند و آنچه در این میان می‌تواند انسان‌ها را در صراط مستقیم قرار دهد ایمان به خداوند است.
تا جایی که سخن از بودجه و ماشین اداری به میان بیاید همگان خط و مرزها را می‌شناسند و آنکه در این میان حدود را رعایت نمی‌کند به عمد و با قصد و غرض در پی استفاده از بیت المال است اما گاهی برخی افراد گمان می‌کنند استفاده از بیت المال صرفا به اختلاس و رانت خواری و .. محدود می‌شود غافل از اینکه هر چه در دستگاه‌های دولتی برای پیشبرد امور اداری و خدمت به مردم نهادینه شده جزو بیت المال محسوب می‌شود و کارکنان علاوه بر حفظ و حراست از آن باید در نحوه بهره‌مندی از آن نیز دقت کنند.
اما متاسفانه آنچه در بین کارکنان بیشتر به چشم می‌خورد بی‌توجهی نسبت به استفاده و مراقبت از اموال دولتی است چرا که آنان معتقد هستند چنان دزدی‌های بزرگی صورت می‌گیرد که این موارد به چشم نمی‌آید و یا اگر قرار به پاسخگویی باشد باید از افرادی که لقمه‌های بزرگتری از بیت‌المال برمی‌دارند بازخواست شود در صورتی که نگاه قرآن کریم با این تفکر در تضاد است.
خداوند در آیه هفتم و هشتم سوره مبارکه الزلزله می‌فرماید: «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ؛ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ؛ پس هر كه هموزن ذرهاى نيكى كند [نتيجه] آن را خواهد ديد؛ و هر كه هموزن ذرهاى بدى كند [نتيجه] آن را خواهد ديد» بنابراین نمی‌توان تصور کرد وجود گناهان بزرگ در جامعه سبب ریختن قبح گناهان کوچک می‌شود چرا که اسلام افراد را به صورت فردی مورد بازخواست قرار می‌دهد و هر فردی در برابر اعمالی که می‌کند مسئول است.
کارمندی که ساعت‌ها از تلفن اداره برای تماس‌های شخصی استفاده می‌کند و یا لوازم التحریر اداری را به راحتی برای استفاده شخصی به منزل و برای فرزندان می‌برد و یا فردی که از هدایای خریداری شده برای جشن‌ها و همایش‌ها بدون هیچ دلیل بهره‌برداری شخصی می‌کند بعضا غافل از آن است که دست در بیت المال برده.
بعضا دیده می‌شود که کارمندان نهادهای مختلف در استفاده از اموال دولتی هیچ حساسیت و مراقبتی ندارند در صورتی که اگر این وسایل و ملزومات جزو وسایل شخصی آنان بود که برای خرید آن متحمل هزینه شده بودند رفتار بهینه تری داشتند. مدیری که به سبب ازیاد اموال در انبار دست به ریخت و پاش‌های بیهوده می‌زند و حساسیتی در نحوه بهره‌مندی از کالاها و یا هزینه کرد اموال ندارد نیز مشمول همین امر است.
استفاده شخصی از بیت المال حرام و مصرف اموال بیت المال نیز حکم مصرف مال حرام را دارد، در سیره اهل بیت(ع) همیشه بر ضرورت مواظبت از بیت المال تأکید شده است و روایات فراوانی از امام علی(ع) در رابطه با بیت المال ذکر شده است که هریک بیانگر توجه ویژه ایشان به حقوق مردم است.
نباید فراموش کرد کارمندی که امروز دسترسی محدودی به اموال بیت المال دارد اما جانب امانت را نگاه نمی‌دارد در شرایطی که به رتبه‌های بالاتری از مدیریت نیز دست یابد و دسترسی وی به بیت المال گسترش یابد به طور حتم همان مدیری خواهد بود که به اموال بیت المال دست درازی می‌کند. اگر ایمانی برای رعایت حدود وجود نداشته باشد افراد در هر نقشی که قرار گیرند به اندازه امکان خود مرتکب جرم می‌شوند و آنچه در این میان می‌تواند انسان‌ها را در صراط مستقیم قرار دهد ایمان به خداوند است.
مطالب مرتبط
