راه‌یافتگان به چهلمین مسابقات سراسری قرآن از هیئت داوران می‌گویند
گروه مسابقات: به فاصله چهار روز مانده به مسابقات سراسری قرآن کریم به میزبانی شهر ارومیه و یک روز بعد از اعلام اسامی هیئت داوران این دوره از رقابت‌ها نظر برخی شرکت‌کنندگان را در مورد ترکیب هیئت داوران جویا شده‌ایم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، روز گذشته، ششم شهریورماه و در حالی که حدود پنج روز دیگر به آغاز چهلمین دوره مسابقات سراسری قرآن باقی مانده بود، ترکیب هیئت داوران این دوره از مسابقات اعلام شد. ترکیبی که در آن شاهد حضور اساتید برجسته و برگزیده قرآنی کشورمان هستیم و کمتر استاد قرآنی صاحب‌نامی که نامش در این فهرست دیده نشود، به چشم می‌خورد.
داوری در مسابقات حتی از نوع مسابقات دینی و ارزشی همیشه سخت و دشوار بوده؛ چرا که هر نتیجه‌ای اعلام شود، بخشی از مخاطبان آن داور ناراضی خواهند بود. با توجه به اهمیت رشتههای حفظ و قرائت قرآن و اینکه بیشتر تمرکز در زمان برگزاری مسابقات بر روی این دو رشته است، با تعدادی از شرکت‌کنندگان در مسابقات سراسری قرآن در مورد ترکیب هیئت داوران(حفظ و قرائت) گفت‌وگوهای کوتاهی صورت گرفته است تا نظر آنها را در مورد ایده‌آل‌ترین ترکیب هیئت داوران جویا شویم.
برای تهیه این گزارش با چندین نفر از شرکت‌کنندگان تماس گرفته شد که تنها برخی از آنها حاضر به گفت‌وگو در این زمینه شدند که به خواست مصاحبه‌شوندگان از ذکر اسامی برخی از آنها خودداری شده است.
ایرادی که بخش تجوید دارد
یکی از شرکت‌کنندگان این دوره از مسابقات که از شانس بالایی برای فینالیست شدن و حتی کسب یکی از رتبه‌‌های برتر آن برخوردار است در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه ترکیب هیئت داوران در کلیت مناسب به نظر می‌رسد، گفت: تنها موردی که اگر کمی دقت کنیم ممکن است، ایراداتی به آن وارد باشد، بحث داوری‌ها در بخش تجوید است.
وی با تأکید بر اینکه افرادی که در فهرست هیئت داوران هستند، گلچینی از اساتید برگزیده هستند، افزود: در بحث تجوید اگر داورانی که انتخاب می‌شوند از بین افرادی که خود قاری بوده و هم اکنون نیز قاری هستند، انتخاب شوند، قطعاً بهتر و مطلوب‌تر خواهد بود. در ترکیب هیئت داوران و در بخش تجوید رشتههای حفظ و قرائت ترکیب‌های بهتری نیز می‌توانست چیده شود که رضایت تمامی متسابقان را به دنبال داشته باشد.
این شرکت‌کننده در مرحله مسابقات سراسری قرآن با تأکید بر اینکه در بحث صوت و لحن و دیگر آیتم‌ها ترکیب خوبی در نظر گرفته شده است، گفت: تا جایی که اطلاع دارم و براساس ارتباطاتی که با برخی از شرکت‌کنندگان داشته‌ام، اغلب از این نوع چینش در بخش تجوید ناراضی هستند؛ چرا که امکان چینش بهتر وجود داشت و با چند جابجایی در بین افراد، ترکیب ایده‌آل‌تری به دست می‌آمد.
این قاری شرکت‌کننده در مسابقات سراسری قرآن در پایان با اشاره به اینکه مسئولان برگزاری مسابقات در هیچ دوره‌ای نظرسنجی در مورد داوران و ترکیب هیئت داوران از شرکت‌کنندگان انجام نمی‌دهند، گفت: اطلاع از نظر شرکت کنندگان در مورد داوران می‌تواند در چینش ترکیب ایده‌آل هیئت داوران بسیار کمک‌کننده باشد.
دو غافلگیری در هیئت داوران
علیرضا فیضی، حافظ کل قرآن و نماینده استان تهران در چهلمین دوره مسابقات سراسری قرآن در مورد هیئت داوران این دوره از مسابقات نظرات متفاوت‌تری نسبت به دیگر شرکت‌کنندگان در این دوره از رقابت‌ها داد، وی جوان شدن میانگین سنی هیئت داوران را از نکات مثبت ارزیابی کرد و گفت: این میانگین سنی از ریاست هیئت داوران تا سایر آیتم‌ها و بخش‌ها به نظر می‌رسد کمتر شده باشد که کاهش یافته است و این از جمله نکات مثبت مسابقات است.
وی افزود: یکی دیگر از نکاتی که وجود دارد، بحث حضور سه داور در فینال و در آیتم صوت و لحن است که قابل بحث است. صوت و لحن از جمله آیتم‌های سلیقه‌ای در مسابقات است و شاید مانند تجوید و وقف و ابتدا نظام‌مند نباشد. هر چند مباحث مختلفی برای قانونمند کردن این دو بخش وجود دارد، اما نمی‌توان مانند تجوید و وقف و ابتدا بر آن نظر داشت.
فیضی با اشاره به اینکه در فینال مسابقات سلیقه داوری از دو نفر به سه نفر ارتقاء پیدا کرده است، گفت: در این زمینه دو بحث وجود دارد؛ بحث اول این است که آیا برای دقت بیشتر این کار صورت گرفته است؟ در این زمینه اعتقاد من بر این است شاید این اتفاق رخ ندهد و حتی نظرات متفاوت‌تر باعث شود تا تفاوت‌های بیشتری ایجاد شود، هر چند اساتیدی که حضور دارند همه مبرز و باتجربه بالا هستند، اما این افزایش تعداد داوران در یک رشته جای بحث دارد.
این شرکت‌کننده در مسابقات سراسری قرآن خاطرنشان کرد: معمولاً داوران حفظ، سه داور می‌شدند که این برای تمرکز بیشتر لازم بود، اما در بخش صوت و لحن لزومی نداشت؛ چرا که هر داور در بخش صوت و لحن نظر مختص خود را دارد و این ممکن است نمرات آنچنان دقیق نباشد. در عین حال اساتیدی که دعوت شده‌اند برترین‌های کشور هستند و امیدواریم بهترین داوری‌ها را داشته باشند.
فیضی در بخش پایانی صحبت‌های خود در پاسخ به این سوال که هیئت داوران در این دوره از مسابقات دارای چه غافلگیری‌ای برای شما بوده است، گفت: یکی از این غافلگیری‌ها همین سه داور شدن صوت و لحن در فینال رشته حفظ است و دیگری نیز که یک غافلگیری مثبت است، انتخاب «عباس امام‌جمعه» به عنوان رئیس هیئت داوران است. استاد امام جمعه و داوران در این دوره تعامل بیشتری با متسابقان خواهند داشت.
تفاوت داوران از حیث توجیه متسابق
گزارش ایکنا حاکی است، یکی دیگر از شرکت‌کنندگان رشته قرائت چهلمین دوره مسابقات سراسری قرآن با اشاره به اینکه نسبت به داورانی که در ترکیب هیئت داوران هستند و معمولاً هر سال می‌چرخد، تفاوت زیادی بر مبنای قوی و ضعیف بودن قائل نیستم، گفت: تا حدودی همه داوری‌ها را در یک سطح می‌بینم، ممکن است در بین داوران اساتید شاخصی در بحث داوری و آموزش داوری حضور داشته باشند.
وی افزود: برخی از داوران هستند، زمانی که نمره‌ای به تلاوت یک فرد می‌دهند از نمره داده شده دفاع می‌کنند و دفاع آنها در حدی هست که شرکت‌کننده را قانع می‌کند. در مقابل برخی دیگری از داوران هستند که وقتی نمره پایین به یک شرکت‌کننده می‌دهند، پاسخ قانع‌کننده یا توان توجیه متسابق را برای نمره در نظر گرفته شده ندارند. من بیشتر از این حیث بین داوران تفاوت قائل می‌شوم. داورانی که قدرت توجیه و دفاع از عملکرد خود را در مقابل سوالات متسابقان دارند از قدرت آموزشی بالایی نیز برخورداند و همان پاسخ‌هایی که برای دفاع از نمره خود می‌دهند به منزله آموزش است.
این قاری جوان در تکمیل این بخش از صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: چنین داورانی متسابقان را به سمتی هدایت می‌کنند که ایرادات خود را برطرف کنند و به یک تلاوت استاندارد در مسابقات آتی نزدیک شوند. اینکه گفته می‌شود برخی داوران که قدرت توجیه متسابق و دفاع از عملکرد خود را ندارند، به معنی اینکه نمره‌دهی آنها اشتباه است، نیست، این داوران نیز درست عمل می‌کنند، اما اینکه شرکت‌کننده را توجیه کنند که چرا این نمره را داده‌اند، ضعیف عمل می‌کنند.
این شرکت‌کننده در مسابقات سراسری قرآن با تأکید بر اینکه وجود چنین داورانی در هیئت داوران متسابقان را سردرگم می‌کند، افزود: در چنین مواردی قاری نمی‌داند چه نوع تلاوتی داشته باشد تا مورد توجه آن داور قرار بگیرد.
وی در ادامه گفت‌وگوی خود به سلیقه داوران در نمره‌دهی نیز اشاره و اظهار کرد: هر چقدر بگوییم داوری‌ها، براساس آیین‌نامه است و قاعده و قانون دارد، باز هم بخشی از سلیقه تداخل دارد و هیچ کاری هم نمی‌توان برای آن انجام داد. هر داور در ذهن خود یک سری علایق و جهت‌گیری دارد که یقیناً در نمره‌دهی تأثیر خواهد داشت.
این قاری ممتاز کشورمان در ادامه گفت‌وگوی خود به اردوی آمادگی شرکت‌کنندگان قبل از آغاز مسابقات نیز اشاره و اظهار کرد: اگر در این دوره که به منظور رفع اشکال برای شرکت‌کنندگان در نظر گرفته می‌شود، داوران مسابقات حضور داشته باشند بسیار اثرگذارتر خواهد شد. شرکت‌کنندگان در این دوره از نظر داور در مورد آیتم‌های مختلف آشنا می‌شوند و می‌دانند برای یک داور چه فاکتورهایی مهم است. بارها در مسابقات حضور داشته‌ام و مشاهده کرده‌ام که یک داور از حرکت لحنی یا فضای صوتی که ایجاد کرده‌ام استقبال کرده و یک داور دیگر استقبالی نکرده است.
وی در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به اینکه همه افرادی که در این سطح برای داوری دعوت شده‌اند از سطح بالایی برخوردارند و مورد قبول همه هستند، گفت: به اعتقاد من تنها تفاوت داوران در این سطح همین توضیحات آنها در ازای نمراتی است که می‌دهند، برخی توان توضیحات قانع کننده دارند اما برخی دیگر اهل تحلیل نبوده و توان دفاع از نمره خود را ندارند.
