مفتون عنوان کرد:
علل کاربردی نشدن مطالعات قرآن و سلامت
گروه سلامت: عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی ضمن تشریح دلایل عدم به نتیجه رسیدن مطالعات میان رشته‌ای قرآن و سلامت، نگرانی از جسارت به ساحت مقدس وحیانی و سوء استفاده از آموزه‌های قرآنی در سلامت را از جمله علت‌های کاربردی نشدن مطالعات میان رشته‌ای قرآن و سلامت دانست
فرزانه مفتون، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به عدم به نتیجه رسیدن بخشی از مطالعات میان رشته‌ای قرآن و سلامت اظهار کرد: این عدم موفقیت ناشی از ضعف ابعاد ساختاری و علمی در محافلی است که اقدام به انجام به این مطالعات می‌شود چرا که هنوز تعاریف مرتبط با قرآن و سلامت در این محافل وجود ندارد.
وی با بیان اینکه سلامت در سه سطح: پیشگیری، درمان و توانبخش است؛ عنوان کرد: این سه سطح به همراه چهار بعد سلامت جسمی، روحی، اجتماعی و معنوی هنوز در مطالعات میان‌‍رشته شفاف نشده‌اند و زمانی که می‌خواهیم مطالعه‌ای انجام دهیم باید این ابعاد به همراه هدف گذاری اولویت‌ها مشخص شود.
مفتون نداشتن روش‌شناسی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و سلامت را دیگر ضعف این مطالعات دانست و گفت: متدولوژی مطالعات میان رشته‌ای به طور کلی و مطالعات قرآن و سلامت به طور اخص تدوین و یا علمی نشده است و این خلاء بزرگی در این حوزه است. می‌خواهیم یک مطالعه‌ای را در یک حوزه تجربی و یک حوزه اعتقادی به صورت مشترک انجام دهیم چون این روش شناسی وجود ندارد این مطالعه و پژوهش دچار آسیب می‌شود.
وی افزود: برای به نتیجه رساندن هر مطالعه‌ای باید به تدوین و علمی کردن روش‌شناسی پرداخت و همزمان روی قسمت علمی مسأله، تعریف مفاهیم سلامت و مفاهیم قرآنی و بررسی شأن نزول آیات و اعتبار سنجی روایات کار شود تا بتوان ساختاری برای مطالعه یا پژوهش خود تدوین و بر اساس آن ساختار کار را پیش برد.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی در ادامه به بررسی دلایل عدم کاربردی سازی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و سلامت که منتج به نتیجه شده‌اند، پرداخت و تصریح کرد: به نظر من 2 مسأله مهم وجود دارد، نخست اینکه با توجه به اینکه موضوع علاوه بر علمی بودن جنبه اعتقادی نیز دارد، گروهی از صاحب نظران مخالف ورود علم به حوزه مباحث اعتقادی و حیانی هستند. استدلال این افراد این است که نباید به ساحت مقدس آموزه‌های وحیانی جسارت کرد و آنها را در سطح علم پایین آورد به همین دلیل با کاربردی کردن این مطالعات مخالفت می‌شود.
مفتون ادامه داد: گروه دیگری نیز بر این اعتقاد هستند که ما به طور کلی در حوزه‌های نظارتی به ویژه در مقوله سلامت خلاء داریم حال اگر بخواهیم مباحث اعتقادی و قرآنی را نیز وارد آن بکنیم مانند طب سنتی و طب اسلامی عده‌ای از این فرصت سوء استفاده می‌کنند.
وی یادآور شد: چون پایش و ارزشیابی ما قوی نیست برخی از دستاوردهای قرآن و سلامت را وارد سیستم نظام سلامت می‌کنیم چون خوب ارزیابی نمی کنیم گروه‌هایی آموزه‌های غیر علمی و خرافی را به نام طب اسلامی وارد نظام سلامت می‌کنند. این موضوع بسیار مهمی است چرا که ما به لحاظ ساختاری حوزه نظارتی قوی نداریم تا دستاوردهای آن پژوهش، کاربردی شود و گروه‌های مختلف به بهانه این دستاوردها شروع به سوء استفاده از آن می‌کنند. ما بارها تحقیقاتی را انجام دادیم و به نتیجه هم رسیدیم افراد صاحب نظر با این نگرانی از سوء استفاده‌ها دست و بال ما را برای کاربردی کردن آنها بستند.
وی با بیان اینکه سلامت در سه سطح: پیشگیری، درمان و توانبخش است؛ عنوان کرد: این سه سطح به همراه چهار بعد سلامت جسمی، روحی، اجتماعی و معنوی هنوز در مطالعات میان‌‍رشته شفاف نشده‌اند و زمانی که می‌خواهیم مطالعه‌ای انجام دهیم باید این ابعاد به همراه هدف گذاری اولویت‌ها مشخص شود.
مفتون نداشتن روش‌شناسی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و سلامت را دیگر ضعف این مطالعات دانست و گفت: متدولوژی مطالعات میان رشته‌ای به طور کلی و مطالعات قرآن و سلامت به طور اخص تدوین و یا علمی نشده است و این خلاء بزرگی در این حوزه است. می‌خواهیم یک مطالعه‌ای را در یک حوزه تجربی و یک حوزه اعتقادی به صورت مشترک انجام دهیم چون این روش شناسی وجود ندارد این مطالعه و پژوهش دچار آسیب می‌شود.
وی افزود: برای به نتیجه رساندن هر مطالعه‌ای باید به تدوین و علمی کردن روش‌شناسی پرداخت و همزمان روی قسمت علمی مسأله، تعریف مفاهیم سلامت و مفاهیم قرآنی و بررسی شأن نزول آیات و اعتبار سنجی روایات کار شود تا بتوان ساختاری برای مطالعه یا پژوهش خود تدوین و بر اساس آن ساختار کار را پیش برد.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی در ادامه به بررسی دلایل عدم کاربردی سازی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و سلامت که منتج به نتیجه شده‌اند، پرداخت و تصریح کرد: به نظر من 2 مسأله مهم وجود دارد، نخست اینکه با توجه به اینکه موضوع علاوه بر علمی بودن جنبه اعتقادی نیز دارد، گروهی از صاحب نظران مخالف ورود علم به حوزه مباحث اعتقادی و حیانی هستند. استدلال این افراد این است که نباید به ساحت مقدس آموزه‌های وحیانی جسارت کرد و آنها را در سطح علم پایین آورد به همین دلیل با کاربردی کردن این مطالعات مخالفت می‌شود.
مفتون ادامه داد: گروه دیگری نیز بر این اعتقاد هستند که ما به طور کلی در حوزه‌های نظارتی به ویژه در مقوله سلامت خلاء داریم حال اگر بخواهیم مباحث اعتقادی و قرآنی را نیز وارد آن بکنیم مانند طب سنتی و طب اسلامی عده‌ای از این فرصت سوء استفاده می‌کنند.
وی یادآور شد: چون پایش و ارزشیابی ما قوی نیست برخی از دستاوردهای قرآن و سلامت را وارد سیستم نظام سلامت می‌کنیم چون خوب ارزیابی نمی کنیم گروه‌هایی آموزه‌های غیر علمی و خرافی را به نام طب اسلامی وارد نظام سلامت می‌کنند. این موضوع بسیار مهمی است چرا که ما به لحاظ ساختاری حوزه نظارتی قوی نداریم تا دستاوردهای آن پژوهش، کاربردی شود و گروه‌های مختلف به بهانه این دستاوردها شروع به سوء استفاده از آن می‌کنند. ما بارها تحقیقاتی را انجام دادیم و به نتیجه هم رسیدیم افراد صاحب نظر با این نگرانی از سوء استفاده‌ها دست و بال ما را برای کاربردی کردن آنها بستند.
