فریدونی بیان کرد:
مصوبات ستاد عالی مسابقات قرآن بدون نیاز به موافقت شورای توسعه اعتبار دارد/ ستاد جایگاه ذیل کمیسیون را بپذیرد
گروه فعالیت‌های قرآنی: کارشناس شورای توسعه فرهنگ قرآنی، با اشاره به اینکه ستاد عالی مسابقات کاملاً قانونی بوده و نیاز نیست که همه مصوباتش به اطلاع کمیسیون و شورا برسد، تأکید کرد که نباید چنین ستادهایی که بارهایی را از روی دوش کمیسیون برداشته است تضعیف کنیم، اما ستاد نیز باید جایگاه حقوقی‌اش در ذیل کمیسیون را بپذیرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، بعد از برگزاری مسابقات سراسری قرآن در ارومیه و در روزهایی که حاشیه‌های مربوط به این مسابقات به اوج خود رسیده بود، موضوعات دیگری توسط برخی رسانه‌ها مبنی بر جایگاه غیر قانونی ستاد عالی مسابقات و مصوبات آن مطرح شد که بیشتر تأکید بر این بخش داشت که ستاد عالی مسابقات، اصولاً هیچ جایگاه قانونی ندارد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید وارد عمل شده تا مانع از این بی‌قانونی‌ها شود.
برای پیدا کردن پاسخ این سوال که آیا ستاد عالی مسابقات یک ساختار غیر قانونی است و آیا این ستاد صلاحیت نگارش یا تغییر آیین‌نامه مسابقات را دارد؟ ایکنا گفت‌وگویی با محمدحسین فریدونی، کارشناس شورای توسعه فرهنگ قرآنی انجام داد. فریدونی از کارشناسان برجسته شورای توسعه فرهنگ قرآنی است که در نگارش بسیاری از اسناد این شورا دخیل بوده است و توانایی فنی بسیار زیادی در مورد جزئیات مصوبات، ساختارها و دیگر جزئیات فعالیت‌های قرآنی کشور دارد. در ادامه مشروح این گفت‌وگو آمده است.
تاریخچه شکل‌گیری ستاد عالی مسابقات
فریدونی، ضمن بیان پیشینه‌ای از شکل‌گیری ستاد عالی مسابقات، گفت: منشأ حقوقی ستاد عالی هماهنگی مسابقات از ابلاغیه معاون اول رئیس‌جمهور در دو دوره بوده است. این اتفاق یک بار در زمان دولت اصلاحات و توسط «حسن حبیبی»، معاون اول رئیس جمهور وقت در حدود سال 1378 ابلاغ و نوبت بعد نیز در زمان دولت آقای احمدی‌نژاد و توسط «پرویز داوودی»، معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شد.
وی در ادامه در مورد علت این ابلاغ‌ها افزود: علت این ابلاغ‌ها نامه «علی مقدم»، معاون ارتباطات مردمی دفتر مقام معظم رهبری بوده است. ایشان در نامه‌ای که نوشته بود، در خصوص هماهنگی مسابقات قرآن، ضرورت‌هایی را مطرح کرده و ادله‌ای بیان کرده و درخواست تشکیل چنین ستادی را مطرح نموده بود.
فریدونی همچنین در مورد آیین‌نامه این ستاد تصریح کرد: آیین‌نامه ستاد، ابتدا در زمان مسئولیت آقای «نظام‌زاده» در سال 1378 نوشته شد. در ادامه جلساتی هم تشکیل شد که بعدها این ستاد به تعطیلی کشیده شد. علت اصلی تعطیلی هم این بود که دوستانی که آن زمان در شورای عالی قرآن حضور داشتند به دنبال نامه آقای مقدم و تشکیل ستاد بودند، بعد از مدتی از شورای عالی قرآن رفتند، در نتیجه کسی دنبال اینکه جلسات ستاد تشکیل شود نبود، خود اوقاف هم انگیزه‌ای برای این کار نداشت؛ چرا که به نحوی نظارت بر کار آنها صورت می‌گرفت، برای همین جلسات ستاد عملاً تعطیل شد.
کارشناس شورای توسعه فرهنگ قرآنی اظهار کرد: بعد از تعطیل شدن این ستاد، یک بار دیگر در زمان دولت آقای احمدی‌نژاد، نامه دیگری توسط معاون ارتباطات مردمی دفتر مقام معظم رهبری به معاون اول رئیس جمهور نوشته شد تا پیگیر قضیه ستاد عالی مسابقات شوند، در ادامه نیز معاون اول رئیس جمهور وقت، به همه دستگاه‌ها ابلاغ کرد که ستادی با این ویژگی‌ها تشکیل شود. در نگارش آیین‌نامه ستاد نیز علاوه بر بنده، آقایان «داوودآبادی»، «سرابی»، «بابایی» و ... حضور داشتند که جلسات آن در اوقاف برگزار می‌شد. به این ترتیب آیین‌نامه تهیه و در ادامه آن نیز ابلاغ شد.
تصویب منشور و نسخه جدید برای ستاد
وی خاطرنشان کرد: در ادامه در سال 1388 که منشور توسعه فرهنگ قرآنی تصویب شد، به طور طبیعی تمام تشکیلاتی که وجود داشت و به نحوی بین دستگاهی بود، باید قانوناً تعیین تکلیف می‌شد، منشور نیز مسئولیت تعیین وظائف و تکلیف دستگاه‌ها را به شورای توسعه فرهنگ قرآنی واگذار کرده بود. از آنجا که مسابقات قرآن یک فعالیت تبلیغی و ترویجی است و در تقسیم وظایف شورای توسعه فرهنگ قرآنی، برای امور قرآنی کشور، کل حوزه تبلیغ و ترویج به کمیسیون تبلیغ و ترویج که زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، واگذار شده بود.
فریدونی با اشاره به اینکه هر کمیسیون کارگروه‌های متعددی دارد، بیان کرد: براساس اختیاری که شورای توسعه فرهنگ قرآنی، براساس آیین‌نامه به کمیسیون‌ها داده است، کارگروه‌ها توسط خود کمیسیون تعیین می‌شود. آن زمان که کارگروه‌های مختلف تقسیم شد، بحث مسابقات نیز به میان آمد، اعضای کمیسیون تصویب کردند با توجه به فعالیت ستاد عالی مسابقات در سازمان اوقاف و امور خیریه، دیگر کارگروه جدید در زمینه مسابقات تعریف نشود. لذا قرار شد ستاد عالی مسابقات به عنوان کارگروه مسابقات قرآنی کمیسیون تبلیغ و ترویج ادامه فعالیت دهد.
کارشناس شورای توسعه فرهنگ قرآنی در پاسخ به این سوال که این ستاد با همان عنوان «ستاد عالی مسابقات» باید فعالیت می‌کرد، به بدون اشکال بودن این عنوان اشاره و اظهار کرد: قرار بر این شد تا حرمت نامه‌ای که از دفتر مقام معظم رهبری ارسال شده بود نگه داشته شود. وگرنه اگر به صورت دقیق بیان کنم باید بگویم، بخش‌نامه معاون اول رئیس جمهور از نظر حقوقی در قبال مصوبات شورای توسعه هیچ جایگاهی ندارد. این ابلاغ حتی مصوبه هیئت وزیران هم نیست و شخص معاون اول به عنوان یک مسئول دولتی آن را ابلاغ کرده است. با این وجود قانونی است؛ چرا که معاون اول رئیس جمهور هماهنگ کننده دستگاه‌ها در دولت است، بنابر این میتواند برای هماهنگی دستگاه‌ها موضوعی را ابلاغ کند. پس هیچ اشکال قانونی برای این ستاد وجود ندارد.
مزاحمت‌‌های ستاد و کمیسیون تبلیغ و ترویج برای هم
فریدونی در ادامه این گفت‌وگو به تزاحم بین این ستاد و کمیسیون تبلیغ و ترویج بعد از شکل‌گیری شورا اشاره و بیان کرد: با این وجود بین اینکه کمیسیون از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه تبلیغ و ترویج را دارد و ستاد نیز قبلاً ابلاغ شده بود، تزاحم پیدا شد. لذا کمیسیون این اختیار را داشت که ستاد را منحل کند. البته تنش وجود داشت، اما بنا نبود ستادی که فعالیت می‌کند و کار خود را به خوبی انجام می‌دهد از بین برود.
وی در مورد جایگاه و عنوان حقوقی این ستاد نیز بیان کرد: اگر بخواهم اسم کامل ستاد را از نظر حقوقی بگویم، عنوان آن باید «کارگروه ستاد عالی مسابقات قرآن کریم» باشد که یکی از کارگروه‌های کمیسیون تبلیغ و ترویج از نظر قانونی است. جالب این است که این موضوع در مجمع مشورتی شورای توسعه نیز گردش کار شده و به تصویب رسیده است. بنابر این اگر در سازمان اوقاف یا هر جای دیگر دوست ندارند، لفظ کارگروه برای ستاد به کار ببرند، یک سلیقه شخصی است و نمی‌تواند چندان ایجاد مشکل کند.
کارشناس شورای توسعه فرهنگ قرآنی در ادامه به بیان وظایف کارگروه‌ها پرداخت و افزود: بسیاری از کارگروه‌ها ممکن است، تشکیل نشده باشند و یا از اختیاراتشان استفاده نکرده باشند. برخی دیگر نیز تشکیل شده و مصوباتی داشته‌اند، در حال حاضر در وزارت علوم، یکی از کارگروه‌ها مصوباتی داشت که مصوبه آن مستقیم به روزنامه رسمی رفت و هیچ مشکلی نداشت. یعنی کارگروه در حد اختیارات خود میتواند مصوبه داشته باشد و آن را ابلاغ کند. شورای توسعه فرهنگ قرآنی اختیاراتی به کمیسیون داده و کمیسیون نیز بر اساس آیین‌نامه شورا که اختیاراتی به کارگروه‌ها داده شده است، کارگروه را تعیین می‌کند. یکی از اختیارات کارگروه‌ها همین بحث هماهنگی‌های اجرایی است.
عمل نکردن به اختیارات و تناقض با ماهیت وجودی
فریدونی گفت: اگر قرار باشد کارگروه‌ها دارای اختیار باشند اما به آن عمل نکنند، معنایی ندارد، بنابر این خود ستاد عالی مسابقات میتواند آیین‌نامه‌ای را تغییر و مورد تغییر یافته را اجرا کند. این پیش شرط باید رعایت شود که این تغییر اگر در حوزه سیاست‌گذاری کلان کشوری و ملی باشد، باید گردش کار با کمیسیون و شورا صورت بگیرد. در غیر این صورت نیازی به گردش کار نیست.
وی در ادامه با طرح این سوال که آیا موضوع تلاوت و حفظ در حد مسابقات و کم یا زیاد شدن چهار سطر در همان رقابت، یک امر کلان ملی و راهبردی است که به کمیسیون ارجاع داده شود و بعد از تصویب در آنجا، اجرا شود، گفت: ما نباید بیاییم اختیارات ستادی که در فعالیت خود موفق بوده است، لغو کنیم، بلکه باید از فعالیت خوب آنها استفاده و استقبال کنیم.
کارشناس شورای توسعه فرهنگ قرآنی با تأکید بر اینکه، طی این سال‌ها حرف‌های سلیقه‌ای غیرحقوقی بسیار زیادی زده شده است، گفت: این حرف‌های غیرقانونی توسط اشخاص زیادی زده می‌شود که ناشی از سلیقه افراد است. ستاد عالی مسابقات پیشینه‌ای قبل از منشور دارد، اما چون یک گروه موفق کاری نسبت به حوزه مسابقات بود و مسابقات قرآنی نیز یک مسئله فوق‌العاده عظیم نبوده است که هماهنگی‌های آن نیاز به مصوبات شورا و حتی کمیسیون داشته باشد، بنابر این ستاد در حد اختیارات کارگروه‌ها که پیش‌بینی شده است میتواند کارهای هماهنگی خود را مطابق آنچه که از قبل انجام می‌داده است، انجام دهد.
فریدونی در ادامه این گفت‌وگو به اختلافات سلیقه‌ای بین دبیرخانه کمیسیون و دبیرخانه ستاد عالی مسابقات اشاره و اظهار کرد: همین اختلافات است که این بحث‌ها را ایجاد کرده است. من بار دیگر تأکید می‌کنم که ضرورتی ندارد همه مصوبات ستاد عالی مسابقات از طریق شورا و کمیسیون گردش کار شود. اگر مصوبات در حد هماهنگی مسابقات و تغییراتی در حد آیین‌نامه و ... باشد هیچ ضرورتی وجود ندارد که با کمیسیون گردش کار صورت بگیرد.
ساختارهای قوی را تضعیف نکنیم
وی همچنین اظهار کرد: ما آرزو داریم سایر کارگروه‌های کمیسیون‌ها مانند این ستاد در حدی بالنده شوند که شورای توسعه و کمیسیون‌ها تنها به امور راهبردی و کلان کشور بپردازند. یعنی تمام عملیات هماهنگی‌های اجرایی باید در کارگروه‌ها به راحتی انجام شود. ما از اینکه سازمان اوقاف برای ستاد عالی دبیرخانه رسمی از سازمان مدیریت تقاضا کرده و تصویب شده است قدردانی می‌کنیم و این اقدام جای سپاس دارد. اگر همین اتفاق برای کارگروه فضای مجازی در سازمان تبلیغات و یا سایر کارگروه‌ها رخ دهد بسیار استقبال خواهیم کرد.
وی در پایان اذعان کرد: جایی که دارد کار خود را به خوبی انجام می‌دهد، نباید تضعیف کنیم، نباید چنین ستادهایی که بارهایی را از روی دوش کمیسیون برداشته است تضعیف کنیم. البته ستاد هم باید جایگاه حقوقی‌اش در ذیل کمیسیون را بپذیرد و نسبت به آن تمکین کند.
مطالب مرتبط
