به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان جنوبی، آیین سوگواری ماه محرم جایگاه ویژهای در زندگی اجتماعی ایرانیان داشته و در هر نقطه از کشور با توجه به فرهنگ و جغرافیای خاص آن منطقه، به شیوههای خاصی برگزار میشود.
از جمله آیینهای محرم، نخلگردانی است که در گستره وسیعی از کشور برگزار میشود. درخش به عنوان یکی از روستاهای با قدمت تاریخی، از جمله کانونهای برگزاری این آیین است.
عاشورا ومحرم در منطقه درخش از اهميت خاصي برخورداراست با شروع محرم تحولي درزندگي مردم ايجاد مي شود.
فرهنگ عاشورا درهمه امورزندگي مردم عجين است درآداب ورسوم، ضرب المثلها، باورها، موسيقي ودوبيتيها، هرآنچه مردم آموخته اند، سينه به سينه انتقال داده اند.
ازاول محرم مساجد تكايا با پارچههاي سياه واشعار مذهبي محتشم تزيين شده، همه شب مجالس روضه خواني برگزار و درتاسوعا و عاشورا به اوج خود مي رسد.
علمبندان؛ اوج عشق و ارادت دلدادگان حسینی
یکی از مراسم دیدنی ایام محرم مراسم «علم بندان» است. علم بندان مراسمی است که در روز چهارم محرم الحرام در درخش انجام میشود. سپس علم بندها در مسجد جامع درخش گردهم میآیند. علمها تا عصر عاشورا همراه عزاداران در مراسم حضور دارند.
هر کدام از علمها به نام یکی از ائمه اطهار (ع) نامگذاری و برپا میشود. دوازده علم به نام دوازده امام و دو علم به نام حضرت فاطمه زهرا (س) و قمر بنی هاشم آقا ابالفضل العباس (ع) طی مراسم خاص با پارچههایی به رنگهای مختلف و زیبا پوشانده میشود.
این مراسم نسل به نسل از پدر به پسر بزرگتر خانواده انتقال مییابد. هر کدام از علم ها علاوه بر اینکه دارای صاحبی موروثی است دارای علم گردانی موروثی نیز هستند.
نگهداری طوق بالای علم در طول سال بر عهده علم گردان است. علم گردان در طول مراسم حراست و مواظبت از علم را بر عهده دارد.
به اعتقاد اهالی روستای درخش اگر علم دچار خسارت شود و یا بر زمین بیافتد توسط صاحب علم باید قربانی داده شود.
آمدن علم ها به منزل اهالی ده بسیار خوش یمن و نیامدن آنان بد یمن است، بنابراین اهالی ده مراقب هستند در طی این چند روز علمها به درب منازل آنان آمده و برای لحظاتی جلوی منزل آنان توقف کند.
هر علم گردان برای خود یک جارچی و یا همراه استخدام می کند. وظیفه جارچی همراهی با علم گردان و جمع آوری نذوراتی است که مردم به علم گردانان اهداء می کنند.
چه بسا بسیاری از مردم به خاطر حضور علم ها در جلوی منزلشان گوسفند قربانی میکنند و در پایان مراسم نذورات جمع آوری شده بین علم گردان و جارچی تقسیم میشود.
دسته زنگ زن؛ آیین سنتی محرم
این مراسم که با بر هم زدن دو عدد چوب استوانهای شکل کوچک انجام میگیرد توسط عدهای از عزاداران که آنهم از پدرانشان به ارث برده اند صورت میگیرد.
اشعاری بسیار زیبا و جانسوز از محتشم کاشانی و سایر اشعار به همراه آهنگ ملایم سنج و صدای بر هم خوردن چوبها نظر هر مستمع و بینندهای را به سوی خود جلب میکند. این دسته از عزاداران بصورت هیئتی مجزا در جلوی هیئت اصلی عزاداری با نظمی خاص و باشکوه ارادت خود را به امام حسین (ع) و ائمه اطهار (ع) ابراز می دارند.
نخل گردانی؛ سمبلی از حضور و فداکاریهای سقای دشت کربلا
نخل سمبلی از حضور و فداکاریهای سقای دشت کربلا، قمر بنی هاشم، آقا حضرت ابالفضل العباس (ع) در حماسه کربلا است.
از صبح روز تاسوعا «نهم محرم الحرام» کار پوشش و تزئین این نخل بزرگ و زیبا آغاز میشود. بسیاری از جوانان روستا در کنار بزرگان برای آماده کردن نخل همراه و هم قدم میشوند.
در حین آماده کردن نخل گروه هیئتهای عزاداری گرد روستا میگردند و تمامی اهالی ده همراه آنان به عزاداری میپردازند.
نخل از حیث ظاهر منحصر به فرد است، بطوریکه در هیچ جای کشور بدین هیئت ظاهر مراسم نخل برگزار نمیشود و مختص روستای درخش است.
نخل را در سه زمان "عصر تاسوعا، شب عاشورا و ظهر عاشورا" به حرکت در میآورند. گذشته ایام رسم بر این بود هر کدام از هیئات میهمان که از روستاهای مجاور به منظور عزاداری به درخش میآمدند به احترام قدومشان نخل را برای آنان نیز به حرکت در میآوردند.
روشن کردن شمع در شب تاسوعا و عاشورای حسینی
در شب تاسوعا و عاشورای حسینی عاشقان و ارادتمندان حضرت اباعبدا... الحسین (ع) بویژه جوانان و نوجوانان و کودکان در اتاقک شیشهای سیاری که در جلوی هیئت به حرکت در میآید و بسیار زیبا و باشکوه جلوهگری میکند با روشن کردن تعداد بسیار زیادی شمع به یاد آن امام همام و فرزندان و اصحاب طاهرینش به عزاداری میپردازند.
سپیده قلندری اسفدن