به گزارش
خبرگزاری بینالملی قرآن (ایکنا) از ایلام به نقل از روابط عمومی میراث فرهنگی ایلام، عبدالمالک شنبهزاده، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگردی استان ایلام، اظهار کرد: در اجرای ماده 12 کنوانسیون بینالمللی حفظ میراث فرهنگی ناملموس، قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مذکور مصوب سال 1384 مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی آن، و ماده 2 قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب 1367 مجلس شورای اسلامی مو ضوع میراث فر هنگی ناملموس " زبان لکی " و " لالایی لکی" (لاوهلاوه) در فهرست آثار ملی ناملموس کشور به ثبت رسیده است.
وی در تشریح زبان لکی عنوان کرد: زبان لَکی زبان طوایف لک ایران و از زبانهای ایرانی شاخه شمال غربی رایج در مناطق غرب ایران است ساختار اصلی دستوری و افعال لکی «همانند دیگر لهجههای کردی» در زمره زبانهای شمال غربی ایرانی قرار میگیرد. زبان لکی شبیه به کردی و از لری متفاوت است.
شنبهزاده تصریح کرد: حوزه گسترش گویش لکی بخش بیرانوند یا هرو در شرق لرستان با ایل بزرگ بیرانوند، شهرستان سلسله یا الشتر در شمال شرقی، شهرستان دلفان یا نورآباد لرستان در شمالغربی، شهرستانهای سیروان و چرداول، هلیلان و زردلان و بیجنوند و داجیوند درهشهر و شهرستان آبدانان در استان ایلام، حوزه ماهیدشت در کرمانشاه و جنوب استان همدان و بخشهایی دیگر از طوایف لک در کردستان عراق، کرکوک و خانقین سکونت دارند.
مدیر کل میراث فرهنگی ایلام ادامه داد: گروههای زیادی از لکها در طول تاریخ از مناطق خود کوچانده و تبعید شدهاند از جمله گروهی که ساکن شمال ایران هستند و به کردهای تبعیدی معروفند و گروهی دیگر که توسط عثمانیها به اطراف آنکارا (شهر هایمانا یا هیمنا) کوچانده شدند به لکهای «شیخ بزینی» یا کردهای هیمنهای معروفند که هنوز فرهنگ و هویت خود را کمابیش حفظ کردهاند.
شنبهزاده در تشریح لالایی گفت: لالایی از جمله آوازهایی است که چون نگینی بر تارک ادبیات شفاهی میدرخشد. زمانی که کودک تنها مجذوب چهره و رفتار و حرکات مادر میشود، بی آنکه درکی درست از گفتار مادر داشته باشد، مادر با تغییر «تون» صدا و چهره و گاه حرکات وجدآور و بوسیدن، کودک خود را وادار به آرامش و متوجه خود میکند و در گفتار خود، تمام عناصر طبیعی و ملموس را به کار میبرد و از طبیعت و زیبایی و دلاوری و گاه آرزوهای خود میگوید.
وی اضافه کرد: لالایی در زبان لکی لاؤه لاؤه نامیده میشود «لالایی شامل جملات و سخنانی در مورد اظهار محبت مادر نسبت به کودک و امید و آرزوهایی است که مادر برای جگرگوشهی دلبندش آواز میکند معمولا˝اشعار لالایی ده هجایی میباشند. لالایی از دیرباز تا کنون در میان لکستان وجود داشته و توسط زنان برای کودکان خردسال خوانده میشود.
مدیر کل میراث فرهنگی ایلام ادامه داد: در لالایی مادران و خواهران اشعاری عاطفی و حماسی را با چندین ریتم و مقام موسیقیایی برای کودکان میخوانند. سرایندگان لالایی گمنام هستند و این اشعار، سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است این اشعار از مایههای عاطفی و حماسی مملو میباشند و نیز با مضمونهای امید بخش همراه هستند.
زبان لکی به شماره 1438 مورخ 1/6/ 96 در فهرست آثارملی ناملموس به ثبت رسیده است .
به گفته شنبهزاده لاوه لاوه در 1 شهریور 96 و به شماره 1439 در فهرست آثار ملی ناملموس و به صورت منطقهای برای استانهای لرستان، ایلام، کرمانشاه و همدان به ثبت رسیده است.