ایده‌پردازی در حوزه «ترجمه خواندنی قرآن»/ پس از قرن‌ها باز هم می‌توان در ترجمه قرآن خلاق بود
گروه ادب: ویراستار کتاب «ترجمه خواندنی قرآن» در جمع ایده‌پردازان جوان کشورمان تجربیات خود در خصوص طرح مسئله، ایده‌پردازی و رسیدن به محصول نوین قرآنی را تشریح کرد.
وی که در جمع عده‌ای از ایده‌پردازان جوان کشورمان حضور داشت بیان کرد: مسئله‌ای که موجب شد به تهیه اثر «ترجمه خواندنی قرآن» اقدام کنم این بود که ترجمه‌های قرآن گاهی دشوار و پیچیده هستند و زبان ترجمه‌ها هم یکدست ادبی و خشک است. فارسی اولین زبانی است که قرآن به آن ترجمه شده و بیش از همه زبان‌ها قرآن به فارسی ترجمه شده است. حدود 75 ترجمه کامل چاپ شده و 154 ترجمه ناقص و کامل از قرآن به فارسی وجود دارد.
وی ادامه داد: ترجمه‌ها در طول تاریخ تا زمان استاد الهی قمشه‌ای می‌رسد و ایشان با انتشار ترجمه قرآن خود یک انقلاب در ترجمه قرآن ایجاد و ترجمه قرآن را از فارسی کهن و سره تبدیل می‌کنند به فارسی امروزی.
این کارآفرین کشورمان اضافه کرد: قرآن کتابی نیست که با لحن ثابت و یکنواخت نازل شده باشد. یکجاهایی ادبی است، جاهایی کاملاً ساده و به زبان عموم مردم است، جایی فلسفی است و جایی لحن قرآن خشن و جاهایی بشارتی است پس ما چه مجوزی داریم که کل قرآن را یکدست ادبی ترجمه کنیم.
وی خاطرنشان کرد: این ترجمه اولین تلاشی است برای ترجمه لحن به لحن قرآن البته تلاش کاملی نیست. برای این ترجمه لحن قالبی در نظر گرفته و آن نزدیک شدن به زبان گفتار است.
وی به عنوان مثال به آیه 89 سوره بقره اشاره کرد که می‌فرماید: «وَلَمَّا جَاءَهُمْ كِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ؛ و هنگامى كه از جانب خداوند كتابى كه مؤيد آنچه نزد آنان است برايشان آمد و از ديرباز [در انتظارش] بر كسانى كه كافر شده بودند پيروزى مى جستند ولى همين كه آنچه [كه اوصافش] را مى شناختند برايشان آمد انكارش كردند پس لعنت خدا بر كافران باد»، گفت: در این آیه مترجمان با پایبندی به ظاهر همین ترجمه را ارائه کردند. ساختارهای عربی با ساختارهای فارسی فرق می‌کند و ترجمه خوب ترجمه‌ای است که روان، قابل فهم و وفادار باشد و از نظر ما ویراستاران ترجمه خوب ترجمه‌ای است که وقتی آن را می‌خوانی متوجه نشوی که متن ترجمه شده است.
این ویراستار کشورمان ادامه داد: اما اینکه ما چگونه به این نیاز و مسئله رسیدیم؟ هشت سال پیش دختران حجت‌الاسلام علی ملکی(مترجم این اثر) عنوان می‌کنند که در حال قرائت قرآن هستیم ولی بخشی از ترجمه را متوجه نمی‌شویم که حجت‌الاسلام ملکی متوجه می‌شوند، بخشی از ترجمه‌ها قابل فهم نیست و تصمیم می‌گیرند که ترجمه قابل فهمی از قرآن ارائه دهند و طی پنج سال اخیر تمام وقت خود را صرف این ترجمه می‌کنند.
باقری افزود: ما در یکی از کارگاه‌های ویرایش با وی آشنا شدیم و کار به شکلی که امروز می‌بینید تهیه و منتشر شد. روزی هفت تا هشت ساعت با ایشان می‌نشستیم و کلمه به کلمه و خط به قرآن ترجمه شده توسط ایشان را ویرایش می‌کردیم و روزی دو تا دو و نیم صفحه قرآن به خط عثمان طه ویرایش می‌شد. یک‌سال هم دریافت مجوز و دریافت بازخوردها و واکنش‌ها به طول انجامید.
وی به بازخوردهای انتشار این اثر و استقبال افرادی که حتی چندان هم مذهبی نبودند از این اثر اشاره کرد و گفت: بیشتر بازخوردها این بود که ترجمه صورت گرفته حالت دنباله‌دار دارد و قابل فهم است به نحوی که دوست نداری قرآن را کنار بگذاری و می‌خواهی آن را تا پایان بخوانی.
باقری با تأکید بر اینکه این اثر به نقد، ترویج، بازنگری و چکش کاری نیاز دارد و قطعاً بهترین ترجمه از قرآن نیست چراکه همه ترجمه‌ها در رویکردها با هم فرق دارند، گفت: ما زبان این ترجمه را امروزی کردیم اما به این معنی نیست که افراد از تفسیر قرآن بی‌نیاز هستند. بر روی این کتاب نوشته شده است ویژه نوجوانان و جوانان که البته خیلی از مخاطبان به ما گفتند این واژه را برداریم چرا که می‌خواهیم این کتاب را به بزرگسالان هدیه دهیم اما ما اسرار داریم که این واژه بماند چون برای اولین بار یک نفر به 11 میلیون دانش‌آموز کشور توجه کرده است اما این کتاب می‌تواند مورد استفاده همه اقشار و همه سنین قرار گیرد.
وی در پایان سخنانش مثال‌هایی از ترجمه این کتاب را مطرح کرد و گفت: در آیه 31 سوره معارج آمده است: «فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ؛ و هر كس پا از اين [حد] فراتر نهد آنان همان از حد درگذرندگانند»؛ «عادون» در فارسی روان می‌شود زیاده‌خواه و معنی آیه این است که این افراد زیاده‌خواه هستند. همچنین وقتی مسئله خوف از خدا در قرآن مطرح می‌شود بسیاری از بچه‌ها مطرح می‌کردند که چرا باید از خدا ترسید از چه چیز خدا باید ترسید و ... که ما ترجمه کردیم از خدا حساب ببریم؛ همان‌طور که مثلاً پدرمان را دوست داریم اما از او حساب هم می‌بریم.
