معرفت به امام؛ مهم‌ترین ادب در ورود به محرم
گروه حوزه‌های علمیه: همان‌طور که ورود به هر ماه و ایام و مکانی، آداب خاص خود را دارد، ورود به ماه محرم و عزای اهل‌بیت(ع) نیز آدابی دارد که در رأس آن، کسب معرفت و ارتقای شناخت ما نسبت به امام حسین(ع) و حرکت جاودانه ایشان است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) همان طور که ورود به ماه مبارک رمضان و ورود به ایامی چون ایام حج و ... دارای آدابی است و همان‌طور که رفتن به زیارت مقابر مطهر و نورانی معصومین(ع) و بزرگان دارای آداب خاصی است و برای هر کدام هم روایات مأثوره‌ایی فراروی ما قرار دارد، ورود به محرم و عزای خاندان اهل‌بیت(ع) نیز آداب ویژه‌ای دارد که در رأس آن معرفت و ارتقای معرفتمان نسبت به امام حسین(ع) و حرکت ایشان است.
محرم از راه رسید و سرمان را که برگردانیم این فرصت خودسازی و کسب شور و شعور نیز به پایان خواهد رسید و ما هستیم و این فرصت چند روزه؛ بنابراین در کنار سینه‌زنی و عزاداری و گریه که همه آنها دارای ارزش و فضیلتی بی‌وصف است و در روایت داریم که امام صادق(علیه السلام) فرمودند: گریه‌کننده جدَّم از جاى خود برنمىخیزد، مگر اینکه مانند روزى که از مادر متولد شده از گناهان پاک است؛ بنابراین باید معرفت خود را نسبت به شخص امام(ع)، خاندان آن حضرت و حرکتی که از مدینه آغاز و در کربلا وارد نقطه عطف تاریخ شد و به علت اخلاص امام و جعل الهی، مقرر شد تا قیام قیامت باقی بماند و نورافشانی کند تا در طول تاریخ حسین(ع) مصداق اتم و اکمل مصباح الهید و سفینةالنجاة باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمود جعفری، محقق حوزه علمیه در مورد آداب ورود به محرم ادامه داد: نباید فرصت محرم تنها به مداحی و سینه‌زنی خلاصه و سخنرانی‌های معرفت‌بخش، قسمت اندکی را به خود اختصاص دهند؛ زیرا مطالعه زندگانی امام و درک علت و چرایی قیام امام حسین(ع) و درس‌هایی که برای دوره‌های قبل و امروز و آینده دارد، مهم‌ترین ادب در ورود به ماه عزا است.
جعفری تصریح کرد: عاشورا روزی است که 124 هزار پیامبر(ص) بریا آن گریسته‌اند و آسمان، اشک عزا ریخته است به همین دلیل در روایات حتی تباکی و پوشیدن لباس سیاه برای این عزا هم مهم و ارزشمند شمرده شده است.
این محقق بیان کرد: برخی تصور می‌کنند که امام حسین(ع) در مقطعی از تاریخ ناگهان در طول یک مدت چندماهه تصمیم گرفت که علیه حاکم وقت بایستد بدون آن که عمق این حرکت و راهبرد آن را تشخیص داده باشند، در حالی که امام از دوره پیامبر(ص) در میان مردم مدینه زندگی کرده بودند؛ حوادث دوران پدر گرامی خود و اتفاقات دوره امام حسن(ع) را با همه وجود درک کرده بودند و وقتی کار به جایی رسید که دیگر امیدی به اصلاح نبود و اساس اسلام در خطر بود چاره‌ای جز این قیام نبود.
وی افزود: امام از مدینه برای حج به مکه آمدند و برای حفظ حرمت مکه، مصلحت را در این دیدند که حرکت کنند و در نهایت هم در نینوا متوقف شدند و حوادث بعدی رخ داد.
البته محرم آداب دیگری هم دارد که شاید ابتدایی‌ترین آن پوشیدن لباس سیاه باشد؛ البته در میان ما ایرانی‌ها به‌درست یا غلط رسم است که در عزای از دست دادن نزدیکان و اقربا تا مدتی بعد، لباس مشکی می‌پوشیم و حتی از اصلاح موی سر و صورت خودداری می‌ورزیم؛ بنابراین به طریق اولی، لازم است که در عزای مصیبت‌هایی که به خاندان پیامبر(ص) وارد شده بگرییم و سیاهپوش باشیم.
حجت‌الاسلام جعفری معتقد است، پوشیدن لباس سیاه، تسلیت گفتن در هنگام مصافحه با برادران دینی از دیگر آدابی است که خوب است حداقل در ده روز ابتدایی محرم رعایت شود تا فضای کشور، فضای محرمی شود.
وی با بیان اینکه باید با ذهن و فکر آماده وارد این ماه شویم، افزود: کم کردن پرحرفی‌های روزمره و کم‌کردن خنده در این ایام از دیگر آداب است؛ در روایات متعددی از ائمه(ع) بیان شده است که در این ایام کسی خنده بر لبان ائمه(ع) نمی‌دید البته خنده آن بزرگواران، هم تبسم بوده است ولی همین تبسم را در ایام کمتر کرده و یا ترک می‌کردند و حتی تعبیری هست که پلک‌های ایشان از گریه، زخمی می‌شد تا پیام عاشورا به همه نسل‌ها منتقل شود.
این محقق تصریح کرد: اگرچه غیبت و گناهان روزمره‌ای که ما به آنها عادت کرده‌ایم، در همه زمان‌ها گناه و زشت است ولی در این ایام توصیه شده است، مراقبت بیشتری در رفتار و گفتار خود داشته باشیم و حتی در روایت است که از روز هفتم محرم به بعد کمتر آب بخورید و به یاد تشنگی آل‌الله باشیم.
وی، خواندن زیارات مرتبط با محرم به خصوص زیارت عاشورا و انس با آن در این ایام را از دیگر آداب این ماه برشمرد و اظهار کرد: در زیارات و به خصوص زیارت عاشورا حتما سعی کنیم آن را با ترجمه بخوانیم و در عباراتش تدبر کنیم تا بیشتر به اهداف قیام و مصیبت‌هایی که به امام رسیده پی ببریم.
