نقل حماسی عاشورا در جوار تندیس حماسه‌سرای نامی ایران

این برنامه که کارگردانی و مدیریت آن را سیاوش تهمورث؛ چهره نام‌آشنای سینما، تلویزیون و تئاتر، به عهده دارد، تا 9 مهر(شب عاشورا) به کار خود ادامه خواهد داد. شب گذشته شنبه اول مهرماه و در دومین شب از این برنامه، تعزیه «شهادت حر بن یزید ریاحی» اجرا شد.

قرار هر شب عشاق و دلسوختگان اباعبدالله‌الحسین(ع) برای اجرای مجالس تعزیه سوگواره نمایشی «رکعت به رکعت عاشقی» ساعت 20 و 30 دقیقه است که البته هماهنگی‌ها میان گروه‌های اجرایی و فنی و مسئولان اجرایی این رویداد مؤثر و بزرگ فرهنگی ممکن است دقایقی بیشتر به طول انجامد و بالاخره با تأخیری چند دقیقه‌ای سیاوش تهمورث، گرداننده و مدیر این محفل فرهنگی و مذهبی همچون یک معین‌البکاء بر سکو حاضر شده و از حضار چند صلوات محمدی برای آمادگی نقل حماسی دومین شب از این سوگواره طلب می‌کند و آنگاه از مرشد شیرمحمد احدی می‌خواهد که با گروه تعزیه‌خوان برای اجرای برنامه به روی سکو بیایند.

مرشد احدی تفاوت این مجلس نقالی و پرده‌خوانی را با سایر تجارب گذشته خود که نقل روایت از روی پرده می‌کرده و اصطلاحاً شمایل‌خوانی بوده است در زنده بودن اشخاص نقل نمایشی خود می داند و به معرفی شبیه‌خوانان تعزیه که در نقل مجلس «شهادت حر بن یزید ریاحی» دخیل‌اند می‌پردازد. هر چند که حتی اگر مرشد، شبیه‌خوان حر را به حضار نیز معرفی نمی کرد همگی و حداقل آنهایی که با قراردادهای تعزیه آشنا هستند او را با لباس متفاوت که به لحاظ رنگ او بر تن دارد، می‌شناسند.

برطبق قراردهای مرسوم تعزیه مخالف‌خوان(اشقیاء) لباس قرمز به تن دارد، موافق‌خوان(اولیاء) لباس سبز رنگ به تن می‌کند و شبیه حر که تا شب قبل از عاشورا در سپاه یزیدیان بود و روز عاشورا توبه کرده و چکمه به گردن آویخته به جانب کاروان امام حسین(ع) رهسپار می‌شود لباس زردرنگ به تن می‌کند.

تعزیه «شهادت حر بن یزید ریاحی» با روایت راه بستن او و سپاهیانش بر کاروان امام حسین(ع) آغاز می‌شود که البته با شرمساری حر همراه است و امام حسین(ع) او و سپاهیانش را با آبی که در  کاروان موجود است سیراب می‌کند هرچند که به دلیل پافشاری حر بر انجام مأموریت محول به او از جانب عبیدالله بن زیاد امام(ع) از دست او رنجور و دلخور شده و عبارت معروف «ثَكِلَتْكَ أُمُّكَ» را برای او به کار می‌برند.

در ادامه تدارک برای حمله به کاروان امام حسین(ع) را با تحریک شبیه شمر بن ذی‌الجوشن شاهدیم که معمول بسیاری از نسخ تعزیه در امر کردن او بر کوفتن بر طبل جنگ و پوشیدن زره با حرکات نمایشی از جانب وی همراه می‌شود و اینکه او در جریان شماتت ابن سعد قصد بر آن دارد که خود آغازگر جنگ و قتال با حسین(ع) باشد و کار را در تاسوعا یکسره کند که البته گروهی به وساطت آمده و در میان آنها حر یزید ریاحی نیز به چشم می خورد که یک روز دیگر برای جنگ با کاروان سیدالشهداء(ع) مهلت تعیین می‌کنند.

و صحنه آخر که حر را نادم و پشیمان در حالیکه چکمه هایش را بر گردن آویخته، چشمان خود را از شرم حضور در محضر امام حسین(ع) با پارچه ای بسته و البته در دست خود قرآن را شفیع میان خود و امام قرار می‌دهد و سیدالشهداء(ع) توبه او را پذیرفته و حر نخستین کسی است که در راه امامش به کارزار می رود و در حالی‌که سر در دامان امام دارد و اما در حق او این جمله معروف که مادرت به حق تو را حر نامید چرا که در این دنیا و آخرت آزاده‌ای، جان می‌دهد.

سیاوش تهمورث مجدد در پایان مراسم بر روی سکو حاضر می شود و حضاری که نم اشک بر چشمانشان همچنان خشک نشده را با ذکر چند دعا ترغیب به آمین گویی کرده و همه را با آرزوی قبولی  این توسل برای برگزاری مجلس تعزیه شب آینده دعوت می‌کند.

یادآور می‌شود، سوگواره نمایشی«رکعت به رکعت عاشقی» در شب سوم برپایی امشب، یک‌شنبه سوم مهرماه ساعت 20 و 30 دقیقه  به مجلس تعزیه «شهادت عابس و شؤذب» اختصاص دارد.