رساله «همگرایی و واگرایی در سیاست مذهبی نادرشاه افشار» دفاع می‎شود

به گزارش خبرگزاری بین‌‌المللی قرآن (ایکنا)، به نقل از دانشگاه مذاهب اسلامی، جلسه دفاعیه رساله دکتری حسن جوادی‌نیا، دانشجوی تاریخ دانشگاه مذاهب اسلامی، با عنوان «همگرایی و واگرایی در سیاست مذهبی نادرشاه افشار» روز سه‌شنبه، 4 مهرماه و از ساعت 16 الی 18 در سالن جلسات این دانشگاه برگزار می‌شود.

این رساله با راهنمایی آقای شیخ نوری و مشاوره آقای رضوی همراه بوده و فردا توسط هیئت داوران متشکل از آقایان زندیه، رحمانیان، ملایی توانی و بیگدلی نقد و بررسی خواهد شد.

چکیده این رساله را در ادامه می‌خوانید:
عصر حاکمیت نادری از حیث رویکرد دینی خاص وی جایگاه ویژه ای در تاریخ ایران دوران اسلامی و به ویژه دوران پسا صفوی دارد. نادرشاه پس از تاجگذاری در دشت مغان در نوروز 1148 هـ ق ضمن تلاش برای ایجاد نظم و امنیت و تحدید مرزهای ایران به دوره پس از فتنه افاغنه، رویه دیپلماسی مبتنی بر به رسمیت شناختن مذهب جعفری و تخصیص رکنی در مکه، برای همگرایی در جهان اسلام و شاید کسب برتری در مناسبات خویش با دولت عثمانی را در پیش گرفت. با این هدف، ضمن اعمال فشار نظامی بر ترکان و بیرون راندن آنها از خاک ایران، از زمینه های سیاسی، مذهبی و دگرگونی های قومی و جغرافیایی که از دوران پیش از صفویان در مناسبات ترکمانان و عثمانی‌ها رخ داده بود بهره برد و دوره جدیدی را مناسبات سیاسی- مذهبی دولتین ایران و عثمانی رقم زد. بر همین اساس، نوشتار حاضر با طرح این سوال اصلی که رویه همگرایی دینی از کجا و چگونه در اندیشه پادشاه افشاری پدید آمد و در پرتو آن چه هدفی را جستجو می کرد؟ بر آن بوده است ضمن تأملی بر پیشینه رهیافت همگرایی در ابعاد عقیدتی برخی نحله‌ها و شخصیت مسلمان و ایرانی، تکوین قدرت نادری، رویکرد مذهبی وی و تلاش او در جهت همگرایی دینی در ابعاد درون قلمرویی و برون مرزی را بررسی کرده و به ویژه جایگاه همگرایی و واگرایی را در مناسبات وی با دولت عثمانی مورد واکاوی قرار دهد.
تحقیق حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی انجام شده و بر آن بوده است که ضمن تبیین رویدادهای تاریخی مرتبط با مساله پژوهش به تفسیر داده های مربوطه نیز بپردازد. دستاورد تحقیق حاکی از این است که نادرشاه با بهره گیری همزمان از دو رویه سیاسی و نظامی درپی پیشبرد رویکرد دینی خاص خود بوده و در این جهت از جایگاه و نفوذ علمای بزرگ عصر خویش بهره برده است. منتها، بدان سبب که عثمانی‌ها در پشت رویکرد دینی وی تحقق اهداف سیاسی- نظامی و احیاناً استفاده ابزاری از دین را می دیدند، با رهیافت دینی وی همراهی نشان ندادند و سلسله تلاش های وی که البته با ناکامی او در تحقق سیاست داخلی همراه بود به جایی نرسید.