نقش فضای مجازی در پیوست یا گسست زندگی خانوادگی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از مازندران، خانواده، محمل سیر دادن آدمی به سوی کمالات است و هیچ پایگاهی همچون خانواده نمی‌تواند چنین نقش تکامل بخش و انسان‌سازی داشته باشد. انسان برای رشد و تعالی، نیاز به آرامش روحی، جسمی و عاطفی دارد واین همه در خانواده تأمین می‌شود.

مهم‌ترین و تأثیرگذارترین کارکرد خانواده، کارکرد تربیتی است. خانواده علاوه بر به دنیا آوردن فرزند، وظیفه‌ی مهم تربیت را نیز بر عهده دارد.

افرادی که در مقطع زمانی خاص به دنیا می آیند تقریباً تحت تأثیر حوادث فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی قرار می گیرند. در ایران عزیز ما نسل اول انقلاب، با شرکت در انقلاب اسلامی، تجربه مشترک و روحیات خاصی را برای آن‌ها رقم زد. نسل دوم انقلاب، به سبب حضور در جبهه و جنگ، به شکل عمیقی با آرمان های انقلاب امتزاج یافتند. نسل سوم انقلاب، نه تنها تجربیات حماسی پرشور انقلاب و دفاع مقدس را نداشتند بلکه با مفاهیم جدید هم چون دهکده‌ی واحد جهانی، انفجار اطلاعاتی و مانند آن سروکار یافتند. از این رو، از لحاظ روان شناسی، نسل سوم با نسل اول و دوم متفاوت است.

جهان امروز، جهان حاکمیت فرهنگ دیجیتالی، گسترش ارتباطات الکترونیکی، ظهور مدارس مجازی و نفوذ امواج نامرئی در فراسوی زمان و مکان قراردادی است. قابلیت های پرتوان فضای مجازی و اینترنت در گسترش فناوری ارتباطات، موج جدیدی از تحولات رسانه‌ای را در سطح جهان ایجاد کرده است. در حقیقت ابزارهای فن آوری به منزله سفری تخیلی به فضاهایی است که زمان و مکان در آن فضاها از جنس دیگر و با مفهوم متفاوت از مفاهیم سنتی،ظاهر می شوند. همین تفاوت‌ها و تحولا ت مفهومی در قلمرو فرهنگ رسانه ای، موجب شده است خصوصیات و بنیادهای زندگی نسل کنونی با نسل گذشته، فاصله ای عمیق و گسستی آشتی ناپذیر پیدا کند.

مهم ترین ابزار تهاجم فرهنگی از دیدگاه دشمن، رسانه ها و در رأس آن ها اینترنت و ماهواره است.مقام معظم رهبری در خصوص اهمیت این مسأله چنین فرمودند:« بنده از ماهواره و اینترنت و رمان ها و فیلم ها و آهنگ‌ها و حرف‌های فاسد کاملاً خبر دارم و آن ها را دست کم نمی گیرم.»

عادت به اینترنت و شبکه های مجازی، عادتی رفتاری ا ست و مانند عادت به مواد مخدر نیست که هدف از درمان، ترک و پرهیز از آن ماده با شد. افرادی که مدت زمان زیادی در طول روز با فضای مجازی سپری می کنند، برای این که بتوانند خود را با این استفاده ی افراطی هماهنگ کنند، الگوی خواب خود را تغییر می دهند. با این که می دانند صبح زود باید به مدرسه یا محل کار بروند اما تا پاسی از شب مشغول گشت زدن در شبکه های اجتماعی و محیط های سایبری هستند و به دلیل این برنامه ریزی نامنظم خواب، دچار خستگی مفرط و آسیب های جسمی شده، حتی ممکن است ایمنی بدن آن‌ها نیز کاهش یابد. هم چنین استفاده‌ی افراطی از این محیط‌ها موجب می‌گردد فرد زمان کمتری به فعالیت‌های ورزشی اختصاص دهد و بیماری‌هایی نظیر کمر درد، گردن درد، درد چشم، درد مچ دست و ... بروز کند. 

نقش خانواده و مدیریت تربیتی و نظارتی والدین در مواجهه با این فضاها می تواند نظام رفتاری فرزندان را در نحوه استفاده از سایت‌های اینترنتی و محیط‌های سایبری تعیین کند. هر چند دولت‌ها نیز در کنترل و هدایت این رسانه‌ها مسئولیت سنگینی دارند اما خانواده با توجه به شناختی که از ظرفیت‌ها، نیازها و حساسیت های فرزندان خود دارند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

با توجه به گسترش روز افزون رسانه های ارتباط جمعی از جمله اینترنت و فضاهای مجازی و وارد شدن

این ابزارها به زندگی خانوادگی انسان های امروزی، نمی توان انتظار داشت که به طور کل این وسایل از زندگی جوامع امروزی حذف شود زیرا این فن‌آوری اطلاعاتی جدید تا حدی موجب رفاه شده و مزیّت‌هایی نیز دارد اما این رسانه‌ها دارای آسیب‌ها و آفاتی هستند که باید به آن توجه کافی داشت. یکی از مهم‌ترین خطرهای ارتباط بی رویه با فضای مجازی، دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر و به وجود آمدن گسست میان آنهاست.

پس والدین باید تلاش نمایند تا اولا آگاهی خود را از ماهیت فضاهای مجازی و آسیب‌ها و خطرات آن افزایش دهند و ثانیاً با برقراری ارتباط مناسب با فرزندان و پرکردن اوقات فراغتشان، مانع از استفاده‌ی افراطی آن‌ها از شبکه‌های مجازی شده و شرایط را برای پیوست هر چه بیشتر اعضای خانواده فراهم آورند.

 منبع: روابط عمومی حوزه علمیه حضرت فاطمه زهرا(س) ساری