آسیب شناسی رفتار مردم هنگام بروز حوادث و امدادرسانی

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) از البرز، به نقل از ایرنا، بروز هر حادثه می تواند خطرات جانی و مالی ایجاد کرده و خطری بالقوه برای مجاوران محل حادثه باشد و حضور به موقع نیروهای امدادرسان و تسریع در فرآیند امدادرسانی دامنه تهدید آن حادثه را محدود خواهد کرد.
حوادث از سوانح رانندگی گرفته تا زمین لرزه یا آتش سوزی‌ها و ریزش ساختمان‌ها هریک به اقتضای شرایط جغرافیایی و مکانی نیازمند امدادرسانی خاص خود دارند.
در این میان حضور به موقع تیم های امدادی و نظارتی مهمترین امر در کنترل و مهار یک حادثه یا نجات جان حادثه دیدگان به شمار می رود که اگر به خوبی محقق نشود، دامنه حادثه از آنچه که هست فراتر می رود.
نجات جان یک مصدوم و خارج کردن یک یا چند انسان گرفتار در زیر خروارها خاک و مصالح ساختمانی موضوعی نیست که مردم در برابر آن احساس مسئولیت نکنند، براین اساس حضور به موقع تیم های آموزش دیده امدادی به مراتب بهتر از دخالت افرادی است که هیچ گونه آموزشی در زمینه برخورد با حوادث ندیدند.
هرچند کمک به همنوع در زمان خطر وظیفه هر انسانی است، اما اگر مردم در زمان وقوع حوادث به عنوان نظاره گر یا نگاه کنجکاوانه مانع امدادرسانی شوند به طور حتم حرکتی نامناسب انجام داده و خود باعث و بانی یک حادثه دیگر ولو اینکه سهوی باشد، شده اند.
نخستین مشکلی که این رفتار ایجاد می کند دیر رسیدن نیروهای امدادی است که گاهی خسارات جبران ناپذیری را به جای می گذارد. این امر نیاز به آموزش و فرهنگ سازی بیشتر دارد.
سال ها است فرهنگ سازی خوبی در زمینه مسائل ترافیکی صورت گرفته و اکنون تقریبا این فرهنگ نهادینه شده که باید در خیابان ها مسیر را برای عبور خودروهای امدادی باز کرد.
امروز گلایه های دستگاه های امدادی بیشتر از تجمع مردم در اطراف محل وقوع حوادث است و گاه ازدحام جمعیت مانع از انجام اقدام به موقع برای کمک رسانی به حادثه دیدگان است و آثار زیانباری نیز به همراه دارد.
آفت دیگری که این روزها به آن دچار شده ایم، علاقه وافر برخی از مردم به گرفتن عکس و فیلم از محل حادثه و حتی گرفتن سلفی با خانه و یا ساختمانی که آتش گرفته و یا آواری که بر سر ساکنان یک ساختمان ریخته، است.
سخنگوی سازمان آتش نشانی کرج در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: هنگام بروز حوادث طبیعی و یا انسان ساز مردم به دلایل مختلف تجمع می کنند که برخی به دلیل کنجکاوی، برخی کمک رسانی و برخی نیز برای گرفتن عکس وفیلم و تماشاوسرگرمی است که متاسفانه این روزها خیلی باب شده است.
سید جواد موسوی افزود: در حوادث به ویژه حوادث آتش سوزی ها تجمع در محل حادثه بسیار خطرناک است که مورد بارز آن انفجار گاز درمنطقه حسن آباد کرج بود که به سبب تجمع بیش از حد جمعیت احتمال یک اتفاق جبران ناپذیری دور از انتظار نبود که البته با تلاش امدادرسانان مهار شد.
وی اضافه کرد: ازدید کارشناسی آتش نشانی تجمع هنگام بروز حادثه علاوه براینکه عبور و مرور دستگاه های امدادی را با مشکل مواجه می کند، روند خدمات رسانی نیز با اختلال مواجه می شود.
موسوی گفت: حادثه تروریستی چند ماه گذشته درمجلس شورای اسلامی رخ داد، نمونه این حادثه در کل دنیا وجود دارد اما مردم دراین شرایط ازمحل حادثه خود را دور می کنند، اما دراین حادثه شهروندان ما تجمع کرده بودند که این مهم باید با فرهنگ سازی مناسب به مردم آموزش داده شود که درچنین شرایط باید فضا را برای نیروهای خدمت رسان آماده کرد تا بتوانند درکمترین زمان بیشترین کارایی را داشته باشند.
رئیس مرکز فوریت های پزشکی استان البرز نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: تجمع در مواقع بروز حادثه برخی به خاطر حس انسان دوستی است که نهایت تلاش را برای کمک به حادثه دیدگان می کنند.
مهرداد بابایی افزود: اما به دلیل نداشتن تخصص در امر امدادرسانی و خدمات دهی گاها منجر به مشکلات بیشتر برای مداوا و نجات حادثه دیدگان می شود.
وی اضافه کرد: حادثه ساختمان پلاسکو در تهران و موارد دیگر مشابه آن سبب می شود تا خودروهای امدادی نتوانند به موقع خدمات رسانی لازم را انجام دهند.
وی از عموم شهروندان خواست به هیچ وجه در محل حادثه تجمع نکنند چرا که دراین شرایط حتی یک ثانیه تاخیر نیز می تواند خطرات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد که آموزش های لازم در خصوص امدادرسانی اولیه به شهروندان ضروری است که در صورت بروز حوادث بتوانند اقداماتی را برای پیشگیری از گسترش دامنه حادثه انجام دهند.
معاون عملیات فرماندهی انتظامی استان البرز نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: همیشه در موقع بروز حوادث ترافیک جمعیتی و خودرویی اطراف محل حادثه را احاطه می کند که سبب دیر رسیدن نیروهای امدادی برسر صحنه حوادث است.
سرهنگ رضا نصرتی افزود: هنگام بروز حوادث شهروندان محیط حادثه را احاطه کرده و سبب کندشدن روند امدادرسانی می شوند.
وی اضافه کرد: به جهت وضعیت حادثه و گسترش آن باید مردم بجای تماش کردن صحنه های حادثه باز گشودن راه به کمک امدادرسانان بیایند.
سرهنگ نصرتی گفت: متاسفانه فرهنگ غلطی در جامعه شکل گرفته و مردم در هنگام حوادث فقط دنبال گرفتن عکس و فیلم و تماشا کردن صحنه حادثه هستند، درحالی که باید دراین شرایط افراد خاص که طبقه بندی شده اند در لایه های مختلف محل حادثه قرار گیرند.
یک کارشناس امور اجتماعی نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا، گفت: واکنش افراد به این حوادث از نگاه قانونی، جامعه شناختی، روانشناختی، فرهنگی و اجتماعی قابل بررسی است، چرا که گاه با رفتارهای عجیب و غریبی روبرو می شویم که آدمی را به بهت و حیرت و سردرگمی فرو می برد.
احمد علی جبارزاده افزود: این مهم نیازمند تحلیلی روشنگرانه است تا ضمن خارج کردن ذهن از این ابهام و تیرگی، راهکارهای پیشگیرانه ای را برای رویارویی درست با این گونه از حوادث ارائه دهد.
وی اضافه کرد: حادثه یک اتفاق اجتماعی است و باید همگان در برابر آن موظف به کمک و حل مشکل باشند و اگر باعث وخیم شدن اوضاع به شکل های مختلفی بشوند، باید که با مجازات قانونی روبرو شوند که در واقع ما چنین قوانین بازدارنده ای را نداریم.
وی افزود: در زمانه ای زندگی می کنیم که وقوع حوادث طبیعی و غیر طبیعی به کرات و روزمره مشاهده می شود و تکرار این اتفاقات ناخوشایند باعث عادی شدن آن در چشم ما شده است.
جبارزاده گفت: به نظر می رسد ما با اختلال جدی در نوع رفتار در جامعه هستیم که انکار آن نه تنها مشکلی را حل نمی کند، بلکه باعث تسهیل و تسریع واکنش های نامناسب در برابر حوادث می شود.
وی پیشنهاد کرد که آموزش مهارت های زندگی در درازمدت و تصویب و اجرای قوانین باز دارنده در کوتاه مدت باید مد نظر قرار گیرد.