پرجنجال‌ترین کتاب باستان‌شناسی قرن گذشته در اثبات تحریفات تورات
گروه دانشگاه: مترجم کتاب «باستان شناسی کتاب مقدس» با اشاره به این که این اثر بسیاری از گزاره‌های دین یهود را از نظر باستان‌شناسی نقد می‌کند عنوان کرد: با وجود اینکه این اثر به عنوان جنجالی‌ترین کتاب قرن گذشته در حوزه باستان شناسی شناخته شد، نتوانست در رژیم صهیونیستی اجازه انتشار بگیرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) کتاب «باستان شناسی کتاب مقدس» تألیف پروفسور ایسرائل فینکلشتاین استاد باستان‌شناسی دانشگاه تل آویو به عنوان جنجالی‌ترین و پر سروصداترین کتاب قرن گذشته در حوزه باستان‌شناسی شناخته شده است. این اثر حاصل بیش از هشت سال تحقیق مؤلف با همکاری پروفسور نیل آشر سیلبرمن، استاد مرکز مطالعات تاریخی بروکسل است. این کتاب مجموعه مهم‌ترین یافته‌های باستان شناسی در طول یک قرن گذشته در سرزمین فلسطین و در ارتباط با تاریخ باستانی قوم یهود را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد و ضمن افشای حقایق مکتوم فراوانی از تاریخ قوم یهود، اشتباه بودن بسیاری از مطالب تورات و دیگر بخش‌های عهد عتیق را با دلایل مستدل و بر اساس اسناد باستان شناسی به خوانندگان نشان می‌دهد.
این دو دانشمند، پروفسور فینکلشتاین و همکارش پروفسور سیلبرمن، برای نخستین‌بار ادعایی بزرگ را در این کتاب مطرح کرده‌اند و آن این است که امروز دانسته‌های ما در حوزه علم باستان‌شناسی از تاریخ قوم یهود و سرزمین فلسطین، در حدی هست که بتوانیم تمام مراحل تاریخ این قوم را بر همین اساس، یعنی با تکیه بر یافته‌های باستان‌شناسی و نه هیچ چیز دیگر، بازسازی کنیم. به این ترتیب، برخلاف باور مرسوم که همگان معمولاً برای مطالعه تاریخ قوم یهود به کتاب تورات و دیگر بخش‌های کتاب مقدس مراجعه می‌کنند، ما می‌توانیم بدون مراجعه به کتاب مقدس، تاریخ کامل دیگری از سرگذشت قوم یهود در اختیار داشته باشیم: یک تاریخ کاملاً متفاوت.
این تاریخ کاملاً متفاوت، که در مواردی درستی ادعاهای کتاب مقدس را به کلی زیر سوال می‌برد، وقتی معیار سنجش صحت و سقم مطالب کتاب مقدس قرار گیرد نتیجه‌ای بس شگفت دارد: کتاب مقدس یهودیان (عهد عتیق) در شکل کلی و قالب فعلی آن هرگز کتابی وحیانی نیست، بلکه تلفیقی از چند متن قدیمی عبری با بسیاری از افسانه‌ها، باورها، اساطیر و حکایات عامیانه ملل باستان است که در حدود قرن هشتم پیش از میلاد در دربار یوشیّا پادشاه یهودا در اورشلیم نوشته شده و دو قرن بعد، در قرن ششم پیش از میلاد به دست کاهنی به نام عزرا به شکل نهایی خود درآمده است.
این کتاب توسط سعید کریم‌پور ترجمه شده و توسط انتشارات سبزان در سال 1394 منتشر شده است. این اثر سال 94 از سوی مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی در بیست و دومین جشنواره انتخاب کتاب سال دانشجویی به عنوان کتاب برگزیده در حوزه تاریخ انتخاب شد. همین امر بهانه‌ای شد تا با مترجم اثر گفت‌وگویی داشته باشیم. سعید کریم‌پور دانش‌‌آموخته کارشناسی ارشد رشته الهیات گرایش ادیان و عرفان از دانشگاه تهران و دانشجوی دکتری همین رشته در دانشگاه فردوسی مشهد است.
تاکنون 10 اثر ترجمه‌ای به قلم سعید کریم‌پور منتشر شده است که عناوین آنها عبارت است از: «حیات سرّی اعداد؛ نگرشی درباره نگرش و طرز فکر ریاضی‌دانان»، «قرآن شناسی امامیه در پژوهش‌های غربی»، «فراماسونری؛ رازها و رمزهای ناگشوده»، «تاریخ ارامنه ایران در قرن هفدهم میلادی»، «رستاخیز جسم در یهودیت و مسیحیت نخستین»، «سفرنامه ماهوان»، «سرگذشت طومارها»، «محمّد(ص) در کتابهای مقدس هندو»، «متن کامل انجیل برنابا». تنها اثر تألیفی او کتاب «ادیان ابراهیمی و مسئله پیامبر موعود» است که به بررسی موضوع پیامبر موعود در سه آیین بزرگ ابراهیمی یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام می‌پردازد.
کریم‌پور در خصوص اهمیت ترجمه کتاب «باستان شناسی کتاب مقدس» توضیح داد: علم باستان‌شناسی در مطالعات تاریخ ادیان جایگاه خیلی مهمی دارد. کتابهای مقدس بسیاری از ادیان به تاریخ دین خودشان و همچنین تاریخ قومی که آن دین در میانش پیدایش یافته و رواج پیدا کرده است پرداخته‌اند. با توجه به اینکه در اسناد مکتوب یعنی نوشته‌های مورخان مطالب درست و نادرست آمیخته است، یکی از راه‌های تمییز اطلاعات صحیح و ناصحیح این است که آنها را تطبیق بدهیم با واقعیت‌های تاریخی؛ یعنی با اسنادی که جنبه واقعی‌تری دارند و از دل خود تاریخ به دست آمده‌اند.
وی ادامه داد: نویسنده کتاب آقای فینکلشتاین ادعایش این بود که توانسته روشی جدیدی پیدا کند برای این که تاریخ قوم یهود دوباره بازسازی شود و واقعیت‌هایی که در این تاریخ وجود دارد را بهتر و دقیق‌تر تشخیص بدهیم. ایشان یک ادعایی مطرح کرده بود که به نظر من ادعای جالبی بود؛ این که یافته‌های باستان شناسی در تاریخ قوم یهود به حدی رسیده است که بر اساس آنها می‌توانیم کل تاریخ قوم یهود را بازسازی بکنیم.
پژوهشگر تاریخ ادیان تصریح کرد: ایشان در این کتاب این کار را انجام داده است و بر اساس یافته‌های باستان شناسی یک تاریخ نسبتا کاملی از قوم یهود ارائه داده است. بعد این یافته‌ها را با گزارشی که خود یهودیان در تورات و کتابهای مقدسشان داده بودند، تطبیق داده و نتایجی گرفته است؛ از جمله نادرستی و درستی خیلی از گزارش‌ها را نشان داده. من فکر می‌کنم ایشان با نوشتن این کتاب کمکی زیادی کرده است برای این که ما بهتر تشخیص دهیم کدام قسمت از گزارش‌هایی که در کتب یهود آمده است درست است و کدام بخش نادرست است.
وی خاطر نشان کرد: البته یک جاهایی ایشان افراط کرده‌اند. بعضی از نتایج را نمی‌شود به صراحتی که ایشان گرفته است، استخراج کرد. در کل، کتاب خوبی است و مطالعه این کتاب برای کسانی که می‌خواهند در تاریخ یهودیت مطالعه داشته باشند لازم است. عنوان انگلیسی کتاب «کشف دوباره کتاب مقدس» است. این کتاب به زبان انگلیسی است. به این دلیل که محتوای کتاب درستی بخش‌های زیادی از کتاب مقدس را زیر سوال برده است، لذا این کتاب نتوانست در اسرائیل منتشر شود و در کشور آمریکا منتشر شد.
کریم‌پور ضافه کرد: ایشان در این کتاب بخش‌هایی از تاریخ قوم یهود که برای ادیان دیگر مثل مسیحیت و اسلام مهم است مثل ماجرای حضرت موسی و حضرت داوود را زیر سوال برده و تلویحا نفی کرده است. به همین دلیل بنده یک مقدمه 100 صفحه‌ای برای این کتاب نوشتم. این مقدمه 100 صفحه‌ای حاصل 12 سال تحقیقات من درباره قوم یهود است. وقتی کتاب را ترجمه کردم و به نقایص آن پی بردم تصمیم گرفتم یادداشت‌های خودم را به صورت مقدمه در ابتدای کتاب بیاورم و به نقاط ضعف کتاب پاسخ دهم.
وی ادامه داد: مثلا در مقدمه گفته‌ام فلان نتیجه‌ای که فینکلشتاین درباره داستان حضرت موسی گرفته است، از اسنادی که او ذکر می‌کند، آن نتیجه را نمی‌شود گرفت و وی در نتیجه گیری خودش افراط کرده است. همچنین یکسری از اسنادی که ایشان نادیده گرفته است و یا بهتر بود بیشتر به آن توجه می‌کرد را در مقدمه آوردم. فکر می‌کنم به خاطر آن مقدمه 100 صفحه‌ای بود که به کتاب مجوز دادند و الا با محتوایی که این کتاب دارد به آن مجوز نمی‌دادند. در این کتاب داستان ابراهیم، داستان حضرت موسی، شکافته شدن دریا، داستان حضرت داوود، حضرت سلیمان انکار شده است.
کارشناس مطالعات ادیان به سایر آثار ترجمه‌ای خود اشاره کرد و یادآور شد: یکی دیگر از آثار بنده کتاب «رستاخیز جسم در یهودیت و مسیحیت نخستین» است. این اثر درباره این موضوع بحث می‌کند که اعتقاد به معاد جسمانی در مسیحیت و یهودیت چه پیشینه‌ای داشته است. در یهودیت اصلا اعتقاد به معاد وجود نداشته است و حتی در خود تورات یک کلمه درباره معاد جسمانی حرف زده نشده. یک فرآیند تاریخی به اتفاق افتاد تا یهودیان به معاد جسمانی معتقد شدند.
وی افزود: یکی دیگر از آثار بنده کتاب «سرگذشت طومارها» درباره طومارهای بحرالمیت است. در این اثر سخن از این است که این طومارهای چگونه کشف شده است و از زمان کشف تا امروز که این طومارها در موزه‌ای در اسرائیل قرار گرفته‌اند چه حوادثی اتفاق رخ داده است. اینها طومارها یکبار به آمریکا برده شدند و دوباره از آمریکا به فلسطین برگردانده شدند. ایگال یادین مولف کتاب که در زمان کشف طومارها علاوه بر جایگاه علمی‌اش دارای مقام معاونت وزارت جنگ اسرائیل نیز بود، در این کتاب چگونگی ورود خود به ماجرای طومارها و اقداماتش برای انتقال آنها به فلسطین اشغالی را به طور کامل شرح داده است.
کریم‌پور درباره کتاب در دست انتشار خود نیز توضیح داد: کتابی که الآن در دست انتشار است متن کامل طومارهای بحرالمیت است. بنده کل طومارها را از زبان انگلیسی به زبان فارسی ترجمه کرده‌ام و به انضمام یک مقدمه 150 صفحه‌ای آماده انتشار ساخته‌ام. این اثر یک کتاب مهم و مرجع درباره طومارهاست. هر کس بخواهد در خصوص طومارها مطلبی نقل کند، به اولین کتابی که ارجاع می‌دهد این کتاب است. پژوهشگاه علوم انسانی این کتاب را چاپ خواهد کرد.
وی درباره نقش جشنواره کتاب سال دانشجویی در افزایش انگیزه علمی دانشجویان اظهار کرد: این کار خوبی است. این جشنواره‌ها هم باعث می‌شود دانشجویان رغبت بیشتری پیدا کنند برای این که به سمت این کارهای پژوهشی و مطالعاتی بیایند و هم باعث می‌شود آثارشان شناخته شود. بالاخره وقتی یک کتاب عنوانی را کسب کند به‌خصوص اگر جشنواره معتبری باشد، خیلی تأثیرگذار است.
وی در پایان پیشنهاد کرد: اگر آثار بیشتری در هر حوزه معرفی شود بهتر است. مثلا در حوزه تاریخ گمان می‌کنم فقط کتاب بنده بود و یک کتاب دیگر، در صورتی که کتابهای بیشتری می‌توانند به عنوان کتاب برگزیده معرفی شوند؛ یعنی من مطمئن هستم در همان حوزه‌ای که کتاب من به عنوان کتاب برتر شناخته شد، کتابهای دیگری نیز بوده‌اند که خوب بودند. اگر کارهای دیگر هم معرفی شوند بهتر است.
