چگونه حکمت الهی مانع استجابت دعا می‌شود

به گزارش خبرگزاری بین‌‌المللی قرآن (ایکنا) اجابت قطعی دعا از ناحیه خداوند متعال موضوعی است که در قرآن کریم مورد تأکید قرار گرفته است؛ چنانکه در آیه 60 سوره غافر تصریح می‌شود: «وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ؛ و پروردگارتان فرمود مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم در حقيقت كسانى كه از پرستش من كبر مى‌ورزند به زودى خوار در دوزخ درمى‌آيند». عدم استجابت دعا معلول عوامل متعددی است که یکی از آنها خارج بودن خواسته فرد از دایره حکمت الهی است.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی در اینباره می‌گوید: «در نيايش هاي امام سجاد(ع)، اين سخن وجود دارد كه خدايا! با آن كه همه چيز در هستي، تابع اراده تو و بي‏ نياز از فرمان لفظي توست، اما هرگز دعاها و نيايش‏‌هاي ما حكمت تو را تغيير نمي‌‏دهد. 

يعني اگر چه اموري مانند عبادت، توسّل، دعا، اقرار به گناه و...، وسيله انسان براي حركت به سوي خداست و فراهم آوردن وسيله نيز از فرمان‌هاي صريح خداي سبحان است كه: «يا أيّها الّذين آمنوا اتّقوا اللّه وابتغوا إليه الوسيلة»، اما هيچ يك از اين وسايل، باعث نمي‏‌شود كه خدا برخلاف حكمتش، خواسته احدي را اجابت كند: «ويا من لاتبدّل حكمته الوسائل».

پس تمام كارهاي خداوند، زير مجموعه حكمت او و حكمت الهي نيز زير مجموعه علم اوست. يعني خداوند چون عليم است، حكيمانه عمل مي‏‌كند. از اين رو خداي سبحان، جريان خلافت و جانشيني خويش را از راه علم، آغاز كرد و تعليم اسماي الهي را سر لوحه اين كار حكيمانه خود قرارداد كه: «و علّم آدم الأسماء كلّها»».