حجاب و عفاف امری فطری است؟

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از همدان، اولین نشست تخصصی عفاف و حجاب با حضور یک کارشناس مذهبی، حجت الاسلام سید مجتبی حسینی یمین، یک عضو فعال تشکل دانشجویی انجمن اسلامی ترقی خواه دانشگاه علوم پزشکی به عنوان مخالف مسئله حجاب علی قاهری و مدیر بسیج جامعه زنان سپاه انصارالحسین(ع) فاطمه ستاری نوید به صورت مناظره در دفتر خبرگزاری ایکنا برگزار شد.
مباحثی به صورت پرسش و پاسخ، مطرح کردن شبهاتی از سوی عضو فعال دانشجویی و رفع آنان توسط کارشناس مذهبی عنوان شد.


وضعیت حجاب در ایران باستان و ادیان مختلف
سیدمجتبی حسینی یمین، استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: در تاریخ تمدن ویل دورانت جلد 12، صفحه 552 پوشیدگی در برابر جنس مخالف در تمام جوامع وجود داشته است و این ربطی هم به اسلام ندارد قبل از اسلام وجود داشته است، در برخی ملل کمرنگ تر و در برخی پررنگ تر بوده است. ظاهرا برهنگی حدود 100 یا 150 سال اخیر است که رواج پیدا کرده است.
وی خاطرنشان کرد: در قوم یهود اگر صدای زنی را مردی غریبه می شنیده، شوهر حق طلاق او را حتی بدون پرداخت مهریه داشته است. در تصاویری که در آثار باستانی کشورمان موجود است و مربوط به دوره‌های تاریخی پیشین مثلا دوره هخامنشی بوده اما هیچ تصاویری که برهنگی زنان یا حتی مردان باشد وجود ندارد.
حسینی یمین ادامه داد: در ایران باستان هم حتی پدر و برادر حق دیدن دختر و خواهر شوهردار خود را نداشتند.
وی با اشاره به وجود برخی فیلم‌ها مربوط به 100 سال گذشته در اروپا یادآور شد: در آن زمان علاوه بر زنان مردان هم دارای پوشیدگی کامل بوده‌اند. اروپا و آمریکا دنیای مسیحیت هستند راهبه‌های کلیسا همین امروز هم دارای پوشش بلند و مقنعه سفید هستند. در غرب شاهد کمرنگ شدن حجاب در صد سال اخیر هستیم به گونه ای که در برخی مناطق و مواقع به برهنگی کامل رسیدند.
جریان فمنیسم چگونه شکل‌ گرفت؟
حسینی یمین با بیان اینکه مسیحیت در باب حجاب سخت‌گیری زیادی داشته است، در صورتیکه اسلام در این حد سخت‌گیر نیست افزود: در دین مسیحیت تجرد را مقدس می‌دانستند و راهبه‌ها و کاردینال‌ها (پاپ‌ها) ازدواج نمی کرده‌اند به این دلیل که زن را موجودی پلید می‌دانستند که این موضوع در تورات و انجیل تحریف شده هم وجود دارد با این بیان که خداوند حوا را از دنده چپ آدم(ع) آفرید.
این کارشناس مذهبی افزود: برای مقابله با این تفکر جریانی به اسم فمنیسم شکل گرفت با هدف برگردندان زن به جایگاه اولیه و جبران ظلمی که در طول تاریخ به زن شده بود، این جریان در ابتدا جریان سالمی بود و خوب شروع شد و درپی رواج بی‌حیایی در بین زنان نبوده است اما به مرور زمان منحرف می‌شود.
وی با اشاره به صحبت استاد مطهری بیان کرد: در قدیم انسان بودن زن فراموش شده بود و در دوره جدید زن بودنش.
تذکری که آقای ویل دورانت در این تاریخ به ما می‌دهد، این ‌است که پشت پرده شکل‌گیری جنبش‌هایی چون فمنیسم، اقتصاد است. در اوج انقلاب صنعتی شاهد شکل‌گیری این جریانات هستیم که نیاز به کارگر ارزان وجود داشته است.
استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: در صنعتی شدن جوامع اروپایی، کارگاه‌ها نیاز به کارگر داشتند، زنان به دلیل اینکه به حقوق کمتری قانع اند و دارای جذابیت جنسی و جسمی هستند برای کار در کارخانه‌ها مناسب بودند، چیزی که در جامعه امروز خودمان هم شاهد آن هستیم.
وی ادامه داد: خانم‌ها در اقتصاد در سه جا نقش ایفا می کنند؛ در تولید، توزیع و مصرف.
وی تصریح کرد: جریان فمنیستی که زنان را به بیرون و به بازار می‌کشاند به نفع دنیای اقتصاد است.
حسینی تاکید کرد: ورود زنان به بازار بدون در نظر گرفتن تقوا و غیرت، به نفع مردان است.


بررسی وضعیت حجاب در ایران قبل از انقلاب
وی با پاسخ به این سوال که در ایران قبل از انقلاب در باب حجاب چه اتفاقی می‌افتد؟ گفت: رضاخان در دیداری که با آتاتورک داشته (در تاریخ جلال الدین مدنی آورده شده است)، در این دیدار یک عقب ماندگی مدنی را احساس می‌کند و دلیل این عقب ماندگی را غربی نشدن می‌انگاشتند. آقای تقی زاده در این باب می‌گوید ما باید از نوک پا تا فرق سر فرنگی شویم، رضاخان هم به این نتیجه می‌رسد که فرنگی باید شد لذا اولین قدم طراحی لباس متحدالشکل برای زنان و مردان بوده است، بنابراین قانون بی‌حجابی اجباری در اواخر سال 1313 اجرا می‌شود که در پی آن شاهد قیام گوهرشاد هستیم.
این استاد دانشگاه یادآور شد: از سال 59 تا 64 ما قانون حجاب اجباری نداشته‌ایم برای اولین بار در مجلس شورای اسلامی حجاب را به صورت قانون تصویب می‌کنند.
در سال 76 با شعار آزادی که توسط محمدرضا خاتمی داده می‌شود تقریبا از آن سال به بعد روند بی حجابی با وجود ماهواره و شبکه‌های مجازی امروز، گسترش پیدا کرد.
حجاب امری فطری نیست؛ فطرت انسان شامل خوردن، خوابیدن و تولید مثل است
علی قاهری، عضو فعال تشکل انجمن اسلامی ترقی خواه دانشگاه علوم پزشکی همدان، بعنوان منتقد به مسئله حجاب، ضمن اشاره به تاریخچه عفاف و حجاب اظهار کرد: جلد اول کتاب « تاریخ تمدن » ویل دورانت به مسئله پوشش و کمونیسم جنسی اشاره دارد و ازدواج در این کتاب، به معنای این است که «چه کسی با چه کسی رابطه جنسی داشته باشد» و به گونه تعریف شده کنونی نیست.
وی با بیان اینکه حجاب امری فطری نبوده و تنها خوردن، آشامیدن و تولید مثل از جمله امور فطری انسان است افزود: اگر فطرت عنصر مشترک بدون آموزش در انسان ها باشد حجاب امری فطری نبوده چرا که تاریخچه این مهم با کمونیسم جنسی آغاز شده است و پیدایش سنگواره‌ها و نقاشی‌های بازمانده از حدود  20 هزار سال پیش از بومیان بسیار قدیمی استرالیا و آمریکای جنوبی که علاقه ای به پوشش نداشته اند شاهدی دیگر بر این ادعا است.
قاهری با بیان اینکه نوآوری در ابتدای تاریخ از اهمیت بالایی برخوردار بوده است اضافه کرد: یکی از موضوعات مهم که در بحث فطرت انسان مالکیت خواه بودن او است که بر اساس یافته‌های تاریخی، سنگواره ها و سایر شواهد، جنس مونث به دلیل توانایی بالا در نوآوری در خود احساس مالکیت کرده و کونیسم جنسی به ازدواج اجباری تبدیل می شود.
عضو فعال تشکل انجمن اسلامی ترقی‌خواه  ادامه داد: در تمام تمدن های تاریخ، فاحشه‌خانه‌ها وجود داشته اما مسئله در این میان قانونی بودن یا غیر قانونی بودن آنهاست در حکومت هایی که فاحشه‌خانه‌ها رسمی نبودند و قانونی مثل هخامنشی اثری از زنان برهنه در آثار بازمانده مشاهده نمی‌شود اما در حکومتی همچون بابلیان به عینه قابل مشاهده است و فاحشه‌گری برای کاهنان معبد یک عبادت بوده است.
وی یادآور شد: ایران از جمله کشورهایی بوده است که بر اساس روند تاریخی پدر سالاری همیشه اهمیت بالایی داشته چرا که به لحاظ جغرافیایی ایران جز کشورهای خشک بوده است و در این نوع آب و هوا جایی برای نوآوری و در صدر نشستن وجود ندارد بلکه مردان مجبور به انجام کار‌هایی همچون کشاورزی سخت، حفر  قنات و ... بوده‌اند و از آن زمان حجاب به صورت عمومی وجود داشته است.  
قاهری با بیان اینکه نگاه به زن به عنوان یک سوژه جنسی، نگاهی آسیب زننده به عفاف است گفت: بر صدر نشاندن سوژه جنسی امری اشتباه است و تفکراتی در این خصوص وجود دارد که عده ای در ایران بر این باورند که زنان به عنوان یک سوژه جنسی نباید آزادی پوشش داشته باشند و در آمریکا نیز معتقدند زنان به عنوان یک سوژه جنسی باید آزادی پوشش داشته باشند.
این منتقد مسئله حجاب با اشاره به اینکه رابطه ارگانیک بین  عفاف و حجاب وجود ندارد و باید دیدگاه ها نسبت به زن به عنوان یک سوژه جنسی برداشته شود عنوان کرد: در ایران در کتب و مباحث مختلف به زن به عنوان یک سوژه جنسی پرداخته می‌شود و کارشناسان و مسئولین امر برای جلوگیری از فساد در جامعه زن را از نداشتن پوشش منع می‌کنند.
وی گفت: در غرب هنگامی که صحبت از حجاب راهبه‌ها به میان می‌آید این سوال مطرح می‌شود که آیا عفت هم میان کشیشان و راهبه‌ها وجود داشته یا نه؟ که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته راهبه‌ها و کشیشان نه تنها رابطه جنسی بالایی داشته‌اند بلکه هم‌جنس بازی در میان آنها نیز رواج دارد.
قاهری با بیان اینکه در جوامع بسیاری حجاب وجود داشته اما نشانی از عفاف وجود ندارد و بلعکس ابراز کرد: اولین نشانه‌ها از حجاب به سنگ نوشته‌های دوره یخبندان باز می‌گردد که هیچ ارتباطی با عفاف نداشته و مردم آن زمان به دلیل سرما پوششی را به دور خود می‌پیچیده‌اند.
این عضو تشکل دانشجویی انجمن اسلامی ترقی خواه دانشگاه علوم پزشکی با بیان اینکه بین عفاف و حجاب رابطه مستقیم وجود ندارد اظهار کرد: عفاف یک مسئله اخلاقی و حجاب یک مسئله هویتی است، اصول دین در اسلام توحید، نبوت و معاد است، آنچه که امروزه برای انسان مسجل است گسیختگی و عدم ارتباط مستقیم  آیات عفاف با حجاب است، همچنین حجاب مشخصه زن مسلمان نیست بلکه مشخصه زن آزاد مسلمان است کما اینکه کنیزان زن مسلمان از داشتن حجاب منع می شدند.

عفاف به معنای عبور جنسی از خواسته به نیاز است
وی افزود: مطالب بالا حاکی از آن است که حجاب به مسائل فقهی اسلام ارتباطی ندارد چرا که اصول فقهی عمدتا قابلیت وجود بر تمام افراد را دارند، امروزه حجاب به عنوان یک اصل که در میان همگان عمومیت دارد جا افتاده است و به اشتباه با مسئله عفاف گره زده‌اند.
قاهری ادامه داد: حجاب مسئله ای هویتی برای شناخت زنان آزاد مسلمان از زنان غیر آزاد مسلمان بوده است و یک مسئله اجباری نیست به ویژه اگر زن مسلمان به وسیله حجاب، دیگر، شناخته نشود. عفاف نیز به معنای عبور جنسی از خواسته به نیاز است، مسائل جنسی نباید مختل کننده امور اساسی انسان باشد، حال در این میان اگر در مسائل جنسی انسان صرفا به دنبال خواسته باشد هیچ حد و حصری را نمی توان برای او معین کرد و بی شک باعث تنزل او خواهد شد اما نیاز او باعث ترفیع جایگاه او خواهد شد که عفاف نمونه بارز این نیاز است.
در این بخش از جلسه برخی شبهات توسط استاد حوزه و دانشگاه بیان شد؛
حسینی یمین با اشاره به مبحثی که در باب کمونیسم جنسی مطرح شد، متذکر شد: بین کمونیسم جنسی و حجاب، ارتباط یا تعارضی وجود ندارد.
وی ادامه داد: در کتاب تاریخ تمدن ویل دورانت  این مبحث به انواع ارتباط‌های جنسی اعم از ارتباط با حیوانات و چند شوهری و ... اشاره شده است لزوما بودن کمونیسم جنسی دلیل بر نبودن حجاب نیست. در اینجا خلط مبحث شده است.
این کارشناس مذهبی خاطرنشان کرد: مبحث دیگر در تبیین تعریف فطرت باید یادآور شد که خوردن،خوابیدن و تولید مثل غریزه تعبیر می‌شود نه فطرت،فطرت فصل ممیزه انسان و حیوان است. در جای دیگر نیز در صحبت‌های آقای قاهری ویژگی چهارمی برای فطرت انسان بعنوان مالکیت خواه بودن نیز اشاره شد که نقض کننده تعریف و تعبیر ایشان از فطرت است.
وی با تبیین مفهوم فطرت گفت: فطرت به معنای خوبی نیست غریزه لزوما ارزش گذاری ندارد، اما در باب تفاوت انسان و حیوان باید تعریفی برای انسان ارائه شود.
وی با اشاره به مبحثی که در باب وجود فاحشه خانه‌ها مطرح شد یادآور شد: وجود فاحشه خانه در نقاط مختلف دلیل بر عدم حجاب نمی تواند باشد و البته که این جریان در طول زمان های مختلف وجود داشته است.
حسینی یمین با اشاره به آب و هوای ایران خاطرنشان کرد: ایران دارای آب و هوای مختلف و دارای 4 فصل است نه آب و هوای خشک و ارتباط پدر سالاری و وجود حجاب نمی تواند ارتباط منطقی باشد.
وی با بیان جدا بودن مفهوم عفاف و حجاب تاکید کرد: با نظر آقای قاهری کاملا موافق هستم که عفاف و حجاب مجزا از هم هستند.
وی با اشاره به «نوع نگاه به زن» بیان کرد: اینکه نگاه به زن، جنسی نباشد، حرف قشنگی است اما این حرف ژورنالیستی است و واقع بینانه نیست، بلکه نگاهی آرمانگرایانه است اما متاسفانه واقعیت اینست که به زن تنها به عنوان زن و یک انسان نگاه نمی‌شود و حجاب اتفاقا برای ایجاد چنین نوع نگاهی مطرح است.
حجاب آمده است زن را زن ببیند نه بعنوان سوژه جنسی
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به مبحث عنوان شده در این جلسه «زن به عنوان سوژه جنسی عده ای می‌گویند باید آزادی پوشش داشته باشد عده ای می‌گویند نباید آزادی پوشش داشته باشد» این مبحث را جز مغالطات بسیار رایج در مسئله حجاب دانست و بیان کرد: عده ای حجاب را مانع آزادی دانسته اند، در اینجا باید آزادی را معنا کرد، اینکه آیا آزادی به معنی رهایی است یا رسیدن به هدف بدون وجود مانع؟
وی با اشاره به ضرورت و اصل فلسفه حجاب در یک جمله متذکر شد: حجاب آمده است زن را زن ببیند نه بعنوان سوژه جنسی.
 حجاب در تورات
فاطمه ستاری نوید مدیر بسیح جامعه زنان و مدرس فلسفه در دانشگاه علمی کاربری در باب تاریخچه حجاب و عفاف در اسلام نیز به نکاتی اشاره کرد: علاوه بر اهمیت شرع و ادیان به حجاب و عفاف باید متذکر شد که به صورت فطری در ذات همه انسان ها نهفته شده و مورد پسند روح انسان هاست. کما اینکه حضرت آدم و حوّا پس از خوردن میوه ممنوعه می‌بینند که عریان هستند خود را با برگ درختان خود را می‌پوشانند،این مطلب علاوه بر اینکه در قرآن آمده در تورات هم بیان شده است؛ در سفر پیدایش باب 24 بند 64 و 65، سفر تسنیه باب 22 بند 5 اشاره به مباحث عفاف و حجاب دارد.
وی ادامه داد: در قرآن نیز آیات سوره احزاب، نور، قصص و بقره مبنی بر رعایت حجاب و تعیین حدود آن برای زنان و مردان است.
مدرس دانشگاه یادآور شد: در دوران قبل از اسلام در ایران باستان توجه جدی به رعایت عفاف و حجاب وجود داشته و حتی سخت‌گیری هایی که با دین اسلام تعدیل پیدا می‌کند که حتی مسلمان شدن زرتشتیان به علت آسان تر بودن دین اسلام نسبت به آئینشان صورت می‌گیرد.
ستاری کشف حجاب را سوغات رضاخان از فرنگ دانست و گفت: در دوران مادها، ساسانیان، تیموریان،صفویه، قاجار بانوان دارای حجاب بوده‌اند.
وی تصریح کرد: انسان از نظر روانی نیازمند روابط انسانی است در حوزه این روابط مسلما انسان برای خود چارچوب‌هایی نیاز دارد، حتی انسان با محارم خود حدودی را رعایت می‌کند، بنابراین رعایت حجاب فطرتا در انسان وجود دارد.


گفتنی است؛ در این نشست تخصصی عفاف و حجاب که در دفتر ایکنا برگزار شد به مباحث مبنایی و تاریخچه حجاب و عفاف در ایران و جوامع غرب در ادوار مختلف پرداخته شد و در جلسات بعد از جنبه‌های دیگر به مسئله عفاف و حجاب پرداخته می‌شود.