تقوی خبر داد:
فعالیت در عرصه بین‌الملل؛ چشم‌انداز جشنواره کتاب سال دانشجویی
گروه دانشگاه: رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی چشم‌انداز جشنواره کتاب سال دانشجویی را فعالیت در عرصه بین‌الملل و جذب آثار دانشجویان فارسی‌نویس عنوان کرد و گفت: می‌توانیم به جایی برسیم که به جای دغدغه خرید کتاب توسط دانشجو، بر اساس اولویت‌های روز کشور به دانشجویان سفارش تالیف کتاب دهیم.
عادل تقوی، رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، پیرامون بیست و چهارمین دوره جشنواره کتاب سال دانشجویی که به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی و با همکاری سازمان انتشارات و نهادهای مختلف برگزار می‌شود، اظهار کرد: ایده اولیه جشنواره کتاب سال دانشجویی که امسال بیست و چهارمین دوره آن است، به 24 سال پیش برمی‌گردد و این جشنواره برای نخستین‌بار و حتی پیش از تاسیس سازمان انتشارات، در قالب یک طرح ملی توسط معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی مطرح شد، برای اینکه بتواند در فضای دانشجویی فعالیت‌هایی که در حوزه نشر کتاب، تالیف و ترجمه است، شناسایی و از آنها تقدیر کند.
وی ادامه داد: جشنواره کتاب سال دانشجویی، مانند دیگر جشنواره‌های فعال در حوزه فرهنگی است، اما این جشنواره قدیمی‌ترین و تنها جشنواره‌ای است که با 24 دوره مداومت برگزار می‌شود و هدف اصلی آن هم با توجه به تعاریفی که از نحوه حضور سازمان‌ها و مراکز تخصصی جهاد دانشگاهی در دانشگاه‌هاست، جذب دانشجویان در حوزه‌های مختلف است. سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی نیز در فضای نشر و تولید کتاب، تالیف و ترجمه و فعالیت‌های جنبی مرتبط، این وظیفه را بر عهده دارد که دانشجویان فعال در این زمینه را جذب کند.
رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی با اشاره به جذب نخبگان در فضای این جشنواره ، اظهار کرد: برای انتخاب دانشجوی نخبه، معیارهایی را مشخص می‌کنند، از نظر معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی و به تبع آن سازمان انتشارات، دانشجویی که بتواند در فضای تالیف و یا ترجمه، محصولی در قالب کتاب، چه در زمینه کتب درسی و یا کمک آموزشی، داشته باشد و بتواند به فضای علمی کشور کمک کند، می‌توانیم او را دانشجوی نخبه بنامیم. دانشجویی که در فضای نوشتن می‌تواند اثر متفاوتی را خلق کند، نسبت به دیگر دانشجویان هم سطح خود شایسته این است که شناسایی و حمایت شود و در تولید آثار بعدی‌اش فضایی توسط جهاد فراهم شود که راحت‌تر این آثار را تولید نماید.
وی با اشاره به حضور و نقش دانشگاهیان در دوره‌های متمادی جشنواره کتاب سال دانشجویی، گفت: حضور در فضای دانشگاهی و در هر دوره به طور متوسط بین 500 تا 700 اثر در مقاطع و در رشته‌های مختلف تحصیلی شرکت کننده در جشنواره حضور داشته‌اند و در هر دوره هم در حدود 40 اثر برگزیده و معرفی می‌شوند و با اهدای جوایزی از آنها تقدیر می‌شد.
تقوی نقش اساتید در فعالیت دانشجویان در این جشنواره را موثر خواند و گفت: اساتید و اعضای هیئت علمی هم به عنوان راهنماهای دانشجویان در این جشنواره حضور فعال دارند و به عنوان ارکان اصلی جشنواره که در قالب کمیته داوران و شورای علمی جشنواره ما را یاری می‌کنند، برخی نیز اعضای هیئت علمی جهاد دانشگاهی هستند و نیز تعدادی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها به ما کمک می‌کنند تا بتوانیم آثار منتخب دانشجویی را با شرایط بهتر و کمترین ایراد و نقص شناسایی و معرفی کنیم.
وی ادامه داد: جشنواره کتاب سال دانشجویی پس از جشنواره کتاب سال جمهوری اسلامی، که جشنواره شناخته شده‌ای است و در فضای دانشجویی، جزء فعالیت‌های شاخص و از جشنواره‌های قدیمی محسوب می‌شود که همه‌ساله در «هفته کتاب»، توسط خانه کتاب و ستاد برگزاری هفته کتاب از برنامه‌های اصلی معرفی می‌شود، توانسته جای خود را در جامعه علمی کشور باز کرده و شناخته شود.
تقوی با بیان اینکه حضور ناشران در این جشنواره به فضای آن کمک می‌کند، افزود: دانشجویان برای چاپ اثر خود، طبق روالی که در جشنواره تعریف شده، در هر دوره، به فراخور حضور ناشران، یک یا دو ناشر که بیشترین نقش را در حمایت از آثار دانشجویان و چاپ آثار آنها داشته‌اند، به عنوان ناشر برتر در حوزه چاپ آثار دانشجویی و کمک به تولید و توزیع آثار معرفی و از این عزیزان هم به عنوان یکی از پایه‌های اساسی نشر تقدیر می‌شود.
وی با ارائه آماری از آثار دریافتی این جشنواره طی بیست و چهار دوره برگزاری آن، گفت: تا پایان دوره گذشته حدود 8 هزار و 500 اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده و از این میان 459 اثر به عنوان آثار برگزیده انتخاب و معرفی شدند که گروه‌های شش‌گانه تخصصی علوم پایه، کشاورزی و منابع طبیعی، پزشکی و دامپزشکی، گروه فنی و مهندسی، گروه هنر و معماری و گروه علوم انسانی، بخش‌های اصلی هستند که در هر دوره به فراخور نیازهای جامعه و اولویت‌های فضای علمی کشور، موضوعاتی به عنوان موضوعات ویژه انتخاب می‌شود و دانشجویان در آن حوزه‌ها هم اگر آثاری تالیف کرده باشند به صورت خاص و ویژه ارزیابی می‌شوند.
رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، در بیان تفاوت برنامه‌های جشنواره کتاب سال دانشجویی نسبت به دوره‌های نخست آن، عنوان کرد: در نخستین دوره‌های برگزاری این جشنواره، با توجه به سیاست‌گذاری معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی، بیشترین تمرکز چه در جشنواره کتاب سال دانشجویی و چه در جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی، بر روی رشته‌های علوم انسانی و هنر بود، یعنی محدودیت برای سایر رشته‌ها وجود داشت. در دوره‌های بعدی این تغییر ایجاد شد که آثار دانشجویان از همه رشته‌ها و در تمام مقاطع تحصیلی پذیرفته و معرفی شوند.
وی با بیان اینکه تلاش کرده‌ایم هر دوره نوآوری داشته باشیم، اظهار کرد: تلاش ما این است هر دوره، اصلاحاتی انجام گیرد و جشنواره متمایزتر از دوره‌های قبلی برگزار شود، هر دوره یک موضوع ویژه جدید تعریف شده، امسال نیز یک بخش جنبی برای جشنواره لحاظ شده، با عنوان «نگارستان کتاب» در این بخش دانشجویانی که در فضای کتاب و کتابخوانی تولید اثر هنری داشته باشند، در قالب عکس، فیلم کوتاه، نمایشنامه و داستان کوتاه که با موضوع کتاب و کتابخوانی باید باشد، در این زمینه نیز آثار شناسایی و برترین آنها معرفی و تقدیر می‌شوند و در نهایت از این آثار برای ترویج کتاب و کتابخوانی استفاده خواهد شد.
فعالیت در عرصه بین‌الملل؛ چشم‌انداز جشنواره
وی با اشاره به چشم‌انداز این جشنواره، ادامه داد: در 3 دوره اخیر به دنبال آن بودیم، جشنواره از حوزه داخل کشور به خارج گسترش یابد و بتوانیم در عرصه بین‌الملل نیز فعالیت‌ها را توسعه دهیم و دانشجویانی که در خارج از کشور دنبال تحصیل هستند، با 2 معیار؛ نخست آنکه اثر به زبان فارسی باشد، که به عنوان دانشجویان فارسی نویس معرفی می‌شوند و معیار دیگر آن است که دانشجویانی که آثاری به زبان‌های مختلف و با موضوعات مرتبط با ایران شناسی و جاذبه‌های فرهنگی، هنری و توریستی، موضوعات مرتبط با دین اسلام و مذهب شیعه تولید می‌کنند، جدا از اینکه زبان به چه زبانی است، معرفی و تقدیر و حمایت شوند.
وی با اشاره به چشم‌انداز این جشنواره، ادامه داد: در 3 دوره اخیر به دنبال آن بودیم، جشنواره از حوزه داخل کشور به خارج گسترش یابد و بتوانیم در عرصه بین‌الملل نیز فعالیت‌ها را توسعه دهیم و دانشجویانی که در خارج از کشور دنبال تحصیل هستند، با 2 معیار؛ نخست آنکه اثر به زبان فارسی باشد، که به عنوان دانشجویان فارسی نویس معرفی می‌شوند و معیار دیگر آن است که دانشجویانی که آثاری به زبان‌های مختلف و با موضوعات مرتبط با ایران شناسی و جاذبه‌های فرهنگی، هنری و توریستی، موضوعات مرتبط با دین اسلام و مذهب شیعه تولید می‌کنند، جدا از اینکه زبان به چه زبانی است، معرفی و تقدیر و حمایت شوند.
وی افزود: در فضای فرهنگی کتاب و کتابخوانی جا برای فعالیت وجود دارد و در این زمینه با خلأ مواجهیم، اگر از کمی سرانه مطالعه در کشور صحبت می‌کنیم و ضعیف شدن محتوای کتاب‌ها شاید موثرترین بخشی که می‌تواند به این خلأ کمک کند، جامعه دانشگاهی باشد، در جامعه دانشگاهی نیز یک تقسیم‌بندی وجود دارد که تعدادی اساتید و دانشجو هستند که می‌توانیم با کمک آنها فضای کتاب و کتابخوانی را پوشش دهیم و اگر سازمان‌های همراه مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ورزش و جوانان، نهاد کتابخانه‌ها، موسسه خانه کتاب که بیشترین حمایت را دارند، اگر این‌ها بتوانند حمایت‌ها را بیشتر کنند، دست ما هم برای آنکه بتوانیم دانشجویان علاقه‌مند را حمایت کنیم، بازتر می‌شود.
سفارش اولویت‌های روز کشور به دانشجویان مولف
تقوی گفت: یک زمان دغدغه ما این است که دانشجو کتاب را خریداری کند، اما اکنون، دغدغه این است که دانشجو کتاب را تالیف یا ترجمه کند. وقتی دانشجو به سمت تالیف کتاب می‌آید، از مقاله نوشتن و کارهای سطحی علمی بهتر است، اینکه یک اثر فاخر علمی را تولید کرده و یک مقدار جنس حمایت‌ها متفاوت‌تر باشد و یک انگیزه قوی وجود داشته باشد که دانشجو علاوه بر فعالیت‌های رایج دانشگاهی و فعالیت‌های علمی که انجام می‌دهد، ترغیب شود در زمان تحصیل خود یک محصول علمی در قالب کتاب تولید کنند.
تقوی گفت: یک زمان دغدغه ما این است که دانشجو کتاب را خریداری کند، اما اکنون، دغدغه این است که دانشجو کتاب را تالیف یا ترجمه کند. وقتی دانشجو به سمت تالیف کتاب می‌آید، از مقاله نوشتن و کارهای سطحی علمی بهتر است، اینکه یک اثر فاخر علمی را تولید کرده و یک مقدار جنس حمایت‌ها متفاوت‌تر باشد و یک انگیزه قوی وجود داشته باشد که دانشجو علاوه بر فعالیت‌های رایج دانشگاهی و فعالیت‌های علمی که انجام می‌دهد، ترغیب شود در زمان تحصیل خود یک محصول علمی در قالب کتاب تولید کنند.
وی افزود: حال ممکن است یک محصول علمی هم نباشد و غیرمرتبط با تخصص و رشته وی باشد، اما علاقه‌مند به آن حوزه بوده و ما به عنوان وظیفه اصلی‌مان می‌دانیم اگر حمایت‌ها بیشتر شود و فضا مهیا شود که افراد علاقه‌مند در این حوزه وارد شوند، می‌توانیم موضوعاتی که اولویت‌های کشور هستند را سفارش دهیم و دانشجویان علاقه‌مند این موضوعات را انتخاب کنند. دانشجویی که در عرصه تالیف و ترجمه وارد می‌شود دیگر نباید دغدغه مالی داشته باشد، علاوه بر تسهیلاتی که در اختیار آنها قرار می‌گیرد، یک انگیزه هم باید داشته باشند که به این سمت حرکت کنند و اثری از خود به جای بگذارند، هم برای خود آنها ارزشمند است و هم برای جامعه علمی کشور کمک است و خلاهای موجود در این عرصه را پوشش دهد.
مطالب مرتبط
