محقق و پژوهشگر مهدوی:
طرح مسایلی مانند 1200 نشانه برای ظهور نگران‌کننده است
گروه حوزه‌های علمیه: یک محقق و پژوهشگر مهدوی با تاکید بر منقح کردن روایات مرتبط با نشانه‌های ظهور عنوان کرد: طرح مسایلی مانند وجود 1200 نشانه برای ظهور که عمده آن‌ها محقق شده و فقط پنج نشانه باقی است نگران‌کننده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، مدیر گروه مهدویت و آینده‌پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی امروز 19 مهر در کرسی ترویجی «واکاوی روند رو به افزایش روایات نشانه‌های ظهور در منابع روایی» گفت: مهمترین منبع برای شناخت مهدویت، روایات هستند که ممکن است در طول تاریخ جعل و تغییر در آن صورت گرفته باشد از جمله اینکه در کتاب 250 نشانه ظهور روایات زیادی نقل کرده که به استناد به کتب غیرمعتبر، روایات مرسل و بدون استناد و یا نقل سخن بزرگان در قالب روایت است.
وی افزود: از آن جایی که نشانه‌های ظهور برای بسیاری جذاب و پرسش برانگیز بوده است در میان روایات مهدویت همواره از برجستگی خاصی برخوردار است و در نگارش منابع روایی نیز بدان اهتمام شده است.
این محقق و پژوهشگر مهدویت با بیان اینکه نخستین گام در نقل گسترده روایات نشانه های ظهور، در کتاب الفتن نعیم بن حماد مروزی یکی از منابع اهل سنت برداشته شده اما آنچه مسلم است شماری از منابع روایی شیعه و به خصوص الغیبه نعمانی، کمال الدین صدوق و الغیبه شیخ طوسی نیز به نقل این روایات پرداخته‌اند ادامه داد: درنگ در تاریخ تحول روایات نشانه‌های ظهور این سؤال را به ذهن متبادر می‌کند که برخی دگرگونی‌ها در روایات و شماره آن در هر دوره نسبت به دوره پیش روند افزایشی داشته است و چرایی آن جای پرسش دارد.
سلیمیان ادامه داد: با توجه به بررسی منابع روایی در دوره‌های گوناگون به روشنی می‌توان گفت نقل روایات نشانه ها فراز و فرودهای پردامنه‌ای را پشت سر گذاشته است که برخی بر پایه انگیزه هایی به نقل این روایات اقدام و برخی روایات را نقل نکرده‌اند و تفاوت در شمار روایات نقل شده در این آثار گویای این مدعا است.
این محقق تصریح کرد: عده‌ای بدون توجه به اعتبار مولف و استناد روایات آن را نقل می‌کنند البته ما قصد توهین به نویسندگان این کتب را نداریم اما مسامحتا سبب بروز این مشکلات شده‌اند.
وی اظهار کرد: حدود 220 روایت از پیامبر در بحث نشانه‌های ظهور در این کتاب یعنی 250 نشانه ظهور وجود دارد و وقتی این روایات را بررسی می‌کنیم بیش از 85 روایت، روایاتی است که در ان قید شده که اسنادی به پیامبر(ص) ندارد.
این محقق مهدویت تصریح کرد: در بررسی مابقی این روایات نیز بیش از نیمی از آن‌ها مستقیم و یا غیرمستقیم به دجال اشاره دارد زیرا اهل سنت به مقولات اشراط الساعه و دجال و ... اهتمام زیادی دارند و مطالب آنان بیش از ده برابر مطالبی است که در شیعه نقل شده است.
وی اظهار کرد: بیشتر این روایات نیز از فتن ابن حماد است که اهل سنت و شیعه در مورد اعتبار این کتاب و روایات آن نظر خوبی ندارند.
سلیمیان بیان کرد: آنچه منسوب به پیامبر است کمتر از 50 روایت می‌شود و بعد از ایشان نیز نوبت به امام علی(ع) می‌رسد که قریب به 40 روایت از ایشان در بحث نشانهها مطرح است که 19 روایت این کتاب از الفتن گرفته شده است یعین نیمی از روایات امام علی(ع) قابل تامل است.
سلیمیان اظهار کرد: در بحش نشانهها از امام حسن(ع) جز یک روایت چیزی نقل نشده است و آن هم در بحث دجال است؛ از امام حسین(ع) نیز روایتی نداریم و از امام سجاد(ع) نیز دو روایت در مورد خروج سفیانی و شعیب بن صالح نقل شده که باز قابل بحث است.
سلیمیان با بیان اینکه عمده روایات ما از امامین صادقین(ع) است عنوان کرد: یعد از صادقین نقل روایات نشانهها را در بیانات ائمه بعدی به آن صورت نمی‌بینیم؛ امام رضا 5 روایت در بخش نشانه ها دارند و برخی ائمه نیز روایتی ندارند و اگر توقیع پایانی امام زمان نبود از ایشان هم سخنی نداشتیم.
این محقق و مهدویت پژوه تصریح کرد: کسانی گاهی هم با انگیزه مقدس بحث‌هایی مانند اینکه نشانه‌های ظهور 1200 عدد است و همه رخ داده جز 5 عدد را مطرح می‌کنند که این نوع مطالب آشفته در فضای مجازی جای نگرانی دارد و در هم آمیختگی نادرستی در جامعه ایجاد کرده و می‌کند.
سلیمیان بیان کرد: بالاترین نقل روایت نشانهها را در کتاب الغیبه نعمانی و بعضی از کتب بعد از آن شاهد هستیم؛ این کتاب تلاش و جدیت به خرج داده است تا روایات غیبت و نشانه ها را جمع‌آوری کند اما همین اثر نیز با مشکلاتی در این عرصه روبروست اما در دوره‌های بعدی، می‌بینیم در آثار روایات زیادی نقل شده که نمی‌توان به آن استناد کرد و آن را معتبر دانست.
سلیمیان عنوان کرد: حدود 70 منبع روایی را بررسی کرده‌ایم تا شمار روایات را به صورت نمودار استخراج کنیم که در یک گزارش اجمالی در کتاب سلیم بن قیس به عنوان اولین نگاشته در دست شیعه یک روایت وجود دارد؛ در وسایل الدرجات دو روایت، در تنزیه الاحکام نیز دو روایت، در تفسیر عیاشی، سه روایت، در تفسیر قمی سه روایت و در کافی کلینی که 200 روایت مهدوی نقل کرده است تنها 9 روایت در مورد نشانهها وجود دارد.
این محقق عنوان کرد: در الغیبه نعمانی به عنوان شاخص روایات مهدویت نیز 89 روایت داریم که برخی تکراری است و اگر تحقیق بیشتری کنیم مقدار آن کاهش خواهد یافت و بعد از نعمانی نیز منبع قابل توجه، کمال‌الدین صدوق با 29 روایت، عیون با 3، الارشاد با 20 روایت است همچنین کشف القمه نیز بیش از 50 روایت نقل کرده است.
وی اظهار کرد: این اتفاق در کتبی مثل روزگار رهایی، جامعه آماری فوق‌العاده فراوانی ایجاد کرده است که دلایل آن متعدد است ولی احتمال اصلی، روایات بدون عقبه استنادی است که می‌توانیم آن را معرفی و تبیین کنیم تا جریاناتی نادرست با تکیه بر این روایات غیرمعتبر ایجاد نشود.
این محقق تاکید کرد: متاسفانه برخی به استناد به روایاتی که اعتبار آن قابل اثبات نیست و با تحلیل‌هایی که نمی‌توان پشتوانه علمی برای آن ایجاد کرد و عقبه مستندی ندارند مباحثی مانند وجود هزار و 200 نشانه ظهور و یا غیبت صغری و ... را مطرح می‌کنند که این مسایل موجب نگرانی است و ممکن است ذهن مردم را نسبت به روایات مهدویت و حضرت حجت(ع) مخدوش کند.
