با اوراق مضاربه آشنا شویم

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه، سود فعالیت تجاری گر چه تا حدودی قابل پیش بینی است، اما در عمل تابع عوامل مختلفی است که احتمال دارد مغایر با پیش بینی درآید. در نتیجه سود اوراق کاملا متغیر و در پایان دوره مالی قطعی می‌شود. علمای شیعه برخلاف اهل تسنن عقد مضاربه را منحصر در تجارت می‌دانند، به همین جهت در ایران این عقد تنها در تجارت منعقد می‌گردد.
مضاربه در لغت یعنی تجارت با سرمایه دیگری و در اصطلاح عبارت است از اینکه شخصی (مالک)، مالی (سرمایه) را به دیگری (عامل) بدهد و در مقابل، سهم معینی از سود آن سرمایه را بگیرد، سود اوراق مضاربه بستگی کامل به سود فعالیت تجاری خواهد داشت.

مراحل انتشار صکوک مضاربه

الف) نهاد واسط از طریق مشاور عرضه تامین سرمایه با بانی برای انجام طرح تجاری وارد قرارداد می‌شود.
ب) نهاد واسط برای تامین مالی از طرف بانی به انتشار صکوک مضاربه مبادرت می‌ورزد.
ج) نهاد واسط مبلغ حاصل از فروش اوراق به سرمایه گذاران را برای انجام طرح تجاری در اختیار بانی قرار می دهد.
د) نهاد واسط پرداخت های منظم سود و عایدات نهایی حاصل از فعالیت طرح تجاری را بین سرمایه‌گذاران توزیع می‌کند.
ه) پس از پایان طرح تجاری، نهاد واسط مبلغ اسمی اوراق صکوک را از بانی اخذ کرده و به سپرده گذاران بازپرداخت می نماید.

انواع اوراق مضاربه

1. اوراق مضاربه خاص: جهت انجام فعالیت تجاری خاص، عرضه شده و پس از اتمام آن فعالیت، سود حاصل تقسیم می گردد.

2. اوراق مضاربه عام با سررسید: در این اوراق بانی، با سررسید معین (مثلاً سه سال یا پنج سال) و با دوره های مالی مشخص (مثلاً سه ماه یا شش ماه یا یک سال) اوراقی را منتشر می نماید سپس با سرمایه حاصل به تجارت می پردازد. در این حالت معمولاً فعالیت خاصی برای بانی معین نمی گردد.

3. اوراق مضاربه عام بدون سررسید: این اوراق در فعالیت و پرداخت سود همانند حالت قبل عمل نموده تنها با این تفاوت که سررسید ندارد و تا انحلال شرکت این اوراق دارای اعتبار بوده و در هر دوره مالی سود پرداخت می نمایند .

ویژگی‌های صکوک مضاربه

الف) قرارداد صکوک مضاربه مبتنی بر بیانیه ثبت است که کلیه اطلاعات تعیین شده در شریعت مانند ماهیت سرمایه، درصد تقسیم سود و سایر اطلاعات مرتبط با انتشار را در بر دارد.

ب) با فرض رقابت سالم در بازار اولیه و ثانویه، اگر نرخ های بازدهی اوراق به سمت نرخ های بازدهی بخش بازرگانی سوق داده شود و نرخ آن بخش، به سمت نرخ بازدهی سرمایه در کل اقتصاد حرکت کند، اوراق مضاربه ابزار مناسبی برای توزیع عادلانه ارزش افزوده در کل اقتصاد خواهد بود