مجالس دینی یک طرفه است/ چالش‌های فرهنگی و عقبگردهای اجتماعی
گروه اجتماعی: یک پیشکسوت سیاسی و فرهنگی گفت: در مجالس دینی ما، صحبت‌ها یک طرفه است، اگر جوانی به خود جرئت داده و از سخنران بخواهد مدرکی دال بر تأیید گفته‌های خود ارائه دهد، واویلا می‌شود، باید مجالس را به صورت میزگرد و پرسش و پاسخ برگزار کنیم.
سید علی نکویی، رئیس هیئت مدیره کانون نشر فرهنگ اسلامی حسنات استان اصفهان در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اصفهان با اشاره به چالش‌های فرهنگی موجود در شهر اصفهان و کشور، اظهار کرد: در کشور ما دستگاه‌های متعدد فرهنگی وجود دارند که موازی هم عمل کرده و حتی بعضا فعالیت‌های یکدیگر را خنثی می‌کنند، بنابراین این دستگاه‌ها باید تجمیع شوند و یا از طریق یک شورای مرکزی میان آنها هماهنگی و تقسیم کار به وجود آید.
وی افزود: حوزه علمیه نیز باید خود را با شرایط روز تطبیق داده و از علم و تکنولوژی روز استفاده کند. از طرف دیگر، بعضی دستگاه‌ها دخالت‌هایی در مساجد انجام داده و هر کدام به نوعی فعالیت‌ها را خنثی می‌کنند و ائمه جماعات باید برنامه‌ریزی‌هایی انجام دهند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای امروز جامعه و نسل جوان باشند.
نکویی با بیان اینکه وضعیت آموزش و پرورش نیز مصیبت دیگری است، گفت: روش‌ها و برنامه‌های به کار گرفته شده در این دستگاه پاسخگوی نیازهای امروز و فردای جامعه نیست و نیازمند تجدید ساختار و تغییر کلی در برنامه‌ها است.
وی بیان کرد: اصفهان سابقه فرهنگی زیادی دارد و مردم آن علاقمند به اسلام، تشیع و معنویت هستند؛ اما امروز اگر به بعضی از مساجد و مجالس دینی مراجعه کنید، می‌بینید که برای مثال شکل مراسم عزاداری عوض شده است، یعنی یک روحانی که سابقه خدمت دینی دارد، زمانی که به منبر می‌رود، جمعیت اندکی گرد او جمع می‌شوند؛ ولی زمانی که مداح کار خود را شروع می‌کند، به جمعیت اضافه می‌شود و موقع پخش غذای نذری، ازدحام جمعیت به اوج خود می‌رسد؛ این‌ها حاکی از چیست؟
این پیشکسوت سیاسی و فرهنگی ادامه داد: در مجالس دینی ما، صحبت‌ها یک طرفه است. اگر جوانی به خود جرئت داده و از سخنران بخواهد مدرکی دال بر تأیید گفته‌های خود ارائه دهد، واویلا می‌شود. باید مجالس را به صورت میزگرد و پرسش و پاسخ برگزار کنیم.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر وضعیت کتاب، فیلم و تئاتر جای تأسف دارد، گفت: برای مثال روزگاری در شهر اصفهان از میدان شهدا تا دانشگاه، حداقل پنج کتابفروشی معتبر وجود داشت؛ ولی اکنون تعداد کتابفروشی‌ها در این مسیر از یکی دو تا تجاوز نمی‌کند و این دو مورد نیز وضعیت خوبی ندارند. به واقع ما در حوزه کتاب و کتابخوانی دچار عقبگرد شده‌ایم.
نکویی اضافه کرد: یکی از فجایعی که در مراکز آموزشی ما اتفاق افتاده، این است که به محض ثبت‌نام در مدارس، از دانش‌آموزان خواسته می‌شود تا کتاب‌های کمک درسی خریداری کنند و خانواده‌های آنها را به زحمت می‌اندازند. در مدارس، کتاب تدریس نمی‌شود، بلکه کتاب‌های کمک درسی آموزش داده می‌شود، در حالی که تمام علمای تعلیم و تربیت این رویه را رد می‌کنند و معتقدند باید به دانش‌آموزان تفکر و روش‌های حل مسئله را یاد داد؛ در صورتی که ما دانش‌آموزان را به ماشین‌های حفظ کردن تبدیل کرده‌ایم که هر کس بتواند بیشتر حفظ کند، نمره بهتری میگیرد و شاگرد ممتاز می‌شود.
وی تصریح کرد: مسئولین و کسانی که سابقه فعالیت‌های فرهنگی دارند، باید دور هم جمع شده و به تبادل نظر بپردازند. زمانی قرار بود دستگاه‌هایی که سابقه فعالیت فرهنگی داشتند، متمرکز شده و میان آنها وحدت رویه و تقسیم کار به وجود آید تا وقت و بودجه‌ای که صرف می‌شود، نتیجه بخش باشد، ولی متأسفانه این اتفاق نیفتاد که به نظر من ضرورت انجام آن وجود دارد.
رئیس هیئت مدیره کانون نشر فرهنگ اسلامی حسنات استان اصفهان اظهار کرد: بعضا می‌بینیم یک شخصیت علمی و محقق که در رابطه با موضوعی تحقیق کرده است، برای سخنرانی دعوت می‌شود و جمعیت اندکی برای شنیدن سخنان وی جمع می‌شوند؛ اما در مجلسی که یک مداح حضور دارد و اشعاری را می‌خواند که صحت آنها محل تردید است، جمعیت زیادی حضور پیدا می‌کنند.
وی با بیان اینکه بخشی از نابسامانی‌های فرهنگی جامعه نتیجه عملکرد صدا و سیما است، گفت: در بعضی از برنامه‌ها دقیقا تجمل‌گرایی، اشرافی‌گری و زندگی پر هزینه تعریف می‌شود، در حالی که مخاطب این برنامه‌ها، طبقات متوسط و پایین جامعه هستند.
وی ادامه داد: مجریان زن صدا و سیما محجبه هستند، ولی دستور حجاب فقط پوشاندن نیست و اگر لباس به گونه‌ای باشد که ایجاد جذابیت کند، مخالف دستور حجاب است. بعضی از این مجریان هر روز لباس‌هایی با مدل‌های متفاوت می‌پوشند و جوانان ما نیز یاد می‌گیرند، آن وقت متولیان امر به معروف و نهی از منکر جوانان را توبیخ می‌کنند، در صورتی که باید جلوی منشأ اصلی ترویج این افکار را گرفت. در واقع بخش زیادی از دستگاه‌های فرهنگی و تبلیغی اعتماد مردم را از دست داده‌اند.
نکویی خاطرنشان کرد: معتقدم از جمله اولویت‌های فرهنگی که باید مدنظر قرار گیرد، ایجاد هماهنگی میان دستگاه‌ها در زمینه تبلیغات مذهبی است و صاحبان فکر و اندیشه باید گرد هم جمع شده و وضعیت فعلی را اصلاح کرده و با استفاده از روش‌های نوین، نسل جوان را با مسائل دینی آشنا سازند؛ تجربه نشان داده که روش‌هایی چون موعظه مستقیم جواب نمی‌دهد. درست است که باید از بدحجابی انتقاد کرد، اما از طرف دیگر زمانی که یک خانواده متدین می‌خواهد برای دختر خود پوششی مناسب انتخاب کند، با مشکل روبروست؛ ما مسائلی از این دست را فراموش کرده و تنها به انتقاد کردن دلخوش کرده‌ایم.
وی افزود: حدیث شریفی از معصوم نقل شده است به این مضمون که: «كونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَيرِ ألسِنَتِكُم...»، بنابراین گروه‌های تبلیغی باید با رفتار خود مردم را جذب کنند. مردم رفتارهای غلطی را شاهد بوده‌اند که در نهایت باعث سلب اعتماد آنها به ویژه نسل جوان و تحصیل کرده شده است.
استاندار سابق کرمانشاه با بیان اینکه در جامعه ما همواره مسائل دینی و فرهنگی در کنار هم مطرح بوده است، گفت: در زندگی شهری، مساجد و مدارس علمیه در کنار بازار قرار داشتند و علما و هنرمندان بزرگی در جامعه ما پرورش می‌یافتند؛ ولی اکنون نسل جوان از این چیزها فاصله گرفته است.
وی افزود: همه مراجع و بزرگان دینی تأکید می‌کنند که در ایام سوگواری صدای بلندگوی مساجد و تکایا نباید مزاحمتی برای دیگران ایجاد کند، در صورتی که خلاف این توصیه عمل می‌شود. اگر قیمت مسکن را بررسی کنید، می‌بینید که خانه‌های مجاور مساجد قیمتی ارزان‌تر نسبت به خانه‌های دیگر دارند، در صورتی که وضع باید برعکس باشد. ما رفتارهای غلطی انجام داده‌ایم که میان دین و فرهنگ جامعه فاصله انداخته است.
