عاشورا، نتیجه مطلق‌گرایی حکومت جائر یزید بود
استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: واقعه عاشورا بیش از آنکه نتیجه اقدامات امام حسین(ع) باشد، نتیجه مطلق‌گرایی حکومت جائر یزید بود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، ایسنا نوشت: جواد اطاعت در نشست «رسالت حسین(ع) هجرت یا شهادت؟» که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد، با بیان اینکه «از منظرهای گوناگونی می‌توان به حادثه عاشورا پرداخت»، اظهار کرد: بر این اساس ما به عنوان کسانی که خود را پیرو امام حسین(ع) می‌دانیم باید قرائت صحیحی از حادثه عاشورا داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه «در هنگام بررسی مباحثی مانند تاریخ اسلام باید با نگاهی بشری به موضوع نگاه کنیم»، ادامه داد: اساساً مواردی همچون معصومیت و ارتباطات فوق بشری پیامبر و امامان در عرصه اجتماع و سیاست و حکومت موضوعیت ندارد، کما اینکه در کل نهج‌البلاغه امام علی(ع) مانند یک بشر عادی و معمولی به قضایا نگاه می‌کند یا در جنگ اُحُد پیامبر نظر اکثریت مردم که خلاف نظر خود بوده را برای جنگ با دشمن در دامنه‌های اُحُد می‌پذیرد و مسلمانان شکست سختی می‌خورند.
اطاعت با اشاره به جریان عاشورا و شهادت امام حسین(ع)، تصریح کرد: در این جریان امام حسین (ع) با چند مسئله مواجه بود که مهم‌ترین آنها موضوع بیعت با یزید، امر به معروف و نهی از منکر، تبلیغات علیه نظام حاکم و دعوت مردم کوفه هستند.
وی خاطرنشان کرد: در موضوع بیعت تصریحاً می‌توان گفت که امام حسین(ع) تحت هیچ شرایطی با یزید بیعت نمی‌کند، مقاومت کرده و جانش را هم می‌گذارد، زیرا یزید بر خلاف عهد معقود به تخت تکیه زده بود و این یک بدعت بسیار خطرناک در نظام اسلامی بود که حاکمیت موروثی شود، همچنین یزید فردی فاسد و فاجر بود و مهم‌تر از همه این بود که یزید می‌خواست به زور از امام حسین(ع) بیعت بگیرد و ما در اسلام به هیچ‌وجه بیعت زوری نداریم.
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی افزود: در اسلام، چه در آیات قرآن و چه در احادیث و روایات پیامبر و امامان، صریحاً به این موضوع اشاره شده است که انسان دارای آزادی و اختیار است و ما نمی‌توانیم کسی را مجبور کنیم تا نظام خاصی و رهبری فرد خاصی را بپذیرد، یا به زور با فردی که می‌داند فاسد و فاجر است بیعت کند.
وی با بیان اینکه «امام حسین(ع) نمی‌توانسته به دعوت مردم کوفه بی‌توجه باشد»، عنوان کرد: امام حسین(ع) با توجه به اینکه وظیفه امام لبیک گفتن به دعوت مردم است راهی کوفه شد، اما هنگاهی که خبر تغییر نظر مردم به امام رسیده و امام حسین(ع) قصد بازگشت کرد، حکومت جور امکان بازگشت به امام حسین(ع) را نداد و گفت «یا دستی برای بیعت یا سری برای عبرت»، یعنی امام حسین(ع) در شرایطی قرار گرفته بود که یا باید ذلت بیعت با یزید را می‌پذیرفت که با توجه به مطالب گفته شده امکان آن وجود نداشت، یا تن به شهادت می‌داد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: بر این اساس به نظر من حوادث عاشورا بیش از آنکه نتیجه اقدامات امام حسین(ع) باشد، نتیجه مطلق‌گرایی حکومت جائر معاویه و یزید بود. اقداماتی که اتفاق افتاده چه در مدینه که حضرت مجبور به بیعت می‌شود و چه در کربلا که مقید می‌شود، امام حسین(ع) را مجبور به دفاع می‌کند.
وی اضافه کرد: در ماجرای عاشورا سه ضلع «جامعه»، «امام حسین(ع) و یارانش» و «قدرت حاکم» وجود دارد که قدرت حاکم بیش‌تر نقش در به‌وجود آمدن این ماجرا را دارد، زیرا آنها بودند که با مطلق‌گرایی که داشتند می‌خواستند به هر قیمتی که شده همه را مطیع خودشان کنند و در اینجاست که امام می‌تواند نقش پیشوا و الگو را برای ما بازی کند.
وی با اشاره به اینکه «در هنگام بررسی مباحثی مانند تاریخ اسلام باید با نگاهی بشری به موضوع نگاه کنیم»، ادامه داد: اساساً مواردی همچون معصومیت و ارتباطات فوق بشری پیامبر و امامان در عرصه اجتماع و سیاست و حکومت موضوعیت ندارد، کما اینکه در کل نهج‌البلاغه امام علی(ع) مانند یک بشر عادی و معمولی به قضایا نگاه می‌کند یا در جنگ اُحُد پیامبر نظر اکثریت مردم که خلاف نظر خود بوده را برای جنگ با دشمن در دامنه‌های اُحُد می‌پذیرد و مسلمانان شکست سختی می‌خورند.
اطاعت با اشاره به جریان عاشورا و شهادت امام حسین(ع)، تصریح کرد: در این جریان امام حسین (ع) با چند مسئله مواجه بود که مهم‌ترین آنها موضوع بیعت با یزید، امر به معروف و نهی از منکر، تبلیغات علیه نظام حاکم و دعوت مردم کوفه هستند.
وی خاطرنشان کرد: در موضوع بیعت تصریحاً می‌توان گفت که امام حسین(ع) تحت هیچ شرایطی با یزید بیعت نمی‌کند، مقاومت کرده و جانش را هم می‌گذارد، زیرا یزید بر خلاف عهد معقود به تخت تکیه زده بود و این یک بدعت بسیار خطرناک در نظام اسلامی بود که حاکمیت موروثی شود، همچنین یزید فردی فاسد و فاجر بود و مهم‌تر از همه این بود که یزید می‌خواست به زور از امام حسین(ع) بیعت بگیرد و ما در اسلام به هیچ‌وجه بیعت زوری نداریم.
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی افزود: در اسلام، چه در آیات قرآن و چه در احادیث و روایات پیامبر و امامان، صریحاً به این موضوع اشاره شده است که انسان دارای آزادی و اختیار است و ما نمی‌توانیم کسی را مجبور کنیم تا نظام خاصی و رهبری فرد خاصی را بپذیرد، یا به زور با فردی که می‌داند فاسد و فاجر است بیعت کند.
وی با بیان اینکه «امام حسین(ع) نمی‌توانسته به دعوت مردم کوفه بی‌توجه باشد»، عنوان کرد: امام حسین(ع) با توجه به اینکه وظیفه امام لبیک گفتن به دعوت مردم است راهی کوفه شد، اما هنگاهی که خبر تغییر نظر مردم به امام رسیده و امام حسین(ع) قصد بازگشت کرد، حکومت جور امکان بازگشت به امام حسین(ع) را نداد و گفت «یا دستی برای بیعت یا سری برای عبرت»، یعنی امام حسین(ع) در شرایطی قرار گرفته بود که یا باید ذلت بیعت با یزید را می‌پذیرفت که با توجه به مطالب گفته شده امکان آن وجود نداشت، یا تن به شهادت می‌داد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: بر این اساس به نظر من حوادث عاشورا بیش از آنکه نتیجه اقدامات امام حسین(ع) باشد، نتیجه مطلق‌گرایی حکومت جائر معاویه و یزید بود. اقداماتی که اتفاق افتاده چه در مدینه که حضرت مجبور به بیعت می‌شود و چه در کربلا که مقید می‌شود، امام حسین(ع) را مجبور به دفاع می‌کند.
وی اضافه کرد: در ماجرای عاشورا سه ضلع «جامعه»، «امام حسین(ع) و یارانش» و «قدرت حاکم» وجود دارد که قدرت حاکم بیش‌تر نقش در به‌وجود آمدن این ماجرا را دارد، زیرا آنها بودند که با مطلق‌گرایی که داشتند می‌خواستند به هر قیمتی که شده همه را مطیع خودشان کنند و در اینجاست که امام می‌تواند نقش پیشوا و الگو را برای ما بازی کند.
