عصمت همتی، استاد دانشگاه فرهنگیان اصفهان در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از اصفهان با بیان اینکه آسیبهای اجتماعی هیچگاه تک عاملی نیست، اظهار کرد: در رابطه با هر معضل اجتماعی باید مجموعهای از علل بررسی شود و همانطور که جامعهشناسان میگویند، معضلات اجتماعی رابطه دو سویه با هم دارند؛ برای مثال طلاق میتواند هم عامل اعتیاد و هم معلول آن باشد.
وی با اشاره به نقش باورهای دینی در کنترل آسیبهای اجتماعی، گفت: ناهنجاریهای اجتماعی رابطه مستقیمی با ارزشها و باورهای دینی یک جامعه دارد. زمانی که باورها و ارزشهای دینی جامعه متزلزل شود، وضعیت اخلاقی جامعه نیز تضعیف شده و زمینه برای بروز آسیبهای اجتماعی فراهم میشود.
همتی افزود: زمانی که ایمان دینی تضعیف شده و نسبت به باورهای دینی در جامعه بیاعتنایی به وجود آید، افراد جامعه دچار سرگردانی شده و اینجاست که زمینه آسیبپذیری آنها فراهم میشود، یعنی ناهنجاریهایی که در پرتو باورهای دینی قابل کنترل است، از کنترل خارج شده و هر کدام به تنهایی به یک تهدید تبدیل میشود.
وی تصریح کرد: در حوزه باورهای دینی، به دلیل تهاجم فرهنگی و نیز کوتاهی متولیان و دستاندرکاران امور فرهنگی با مشکل مواجه هستیم. سخن زیاد گفتهایم، اما کمتر مطابق با نیاز جامعه بوده است. باید ببینیم معضل امروز جوانان چیست، البته بسیاری از معضلات با حرف و صحبت قابل حل نیست، مثل معضل بیکاری که یکی از عوامل بزهکاری و منشأ بسیاری از آفات اجتماعی است، سبب افسردگی روحی و روانی شده و فرد را دچار دگرگونی شخصیتی و هویتی میکند که همه اینها بر اجتماع تأثیرگذار است و امنیت اجتماعی را از بین میبرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: معتقدم باید عواملی که همگان آن را به عنوان منشأ معضلات اجتماعی میشناسند مثل بیکاری، مشکلات اقتصادی، ازدواج نکردن جوانان و سردگمی در حوزههای فرهنگی که حاصل رسانهها و شبکههای مجازی است؛ بررسی و اولویتبندی شده و برای آنها برنامهریزی صورت گیرد.
وی با تأکید بر اینکه تقویت ایمان دینی و ارزشهای اخلاقی میتواند تا حد زیادی از ناهنجاریهای اجتماعی جامعه بکاهد، گفت: علیرغم اینکه سخنرانان مذهبی در جامعه حضور دارند، اما سخنرانانی که بتوانند در خصوص معضلات فکری و فرهنگی جوانان کارشناسانه صحبت کنند، اندکاند. در واقع ما نتوانستهایم راههای انس با خدا را به جوان امروز نشان دهیم. اگر جوانان با خدا انس پیدا کنند، از بسیاری ناهنجاریها و لغزشها در امان میمانند.
همتی اضافه کرد: به نظر من بهتر است کارشناسان علوم اجتماعی یک تحقیق میدانی انجام داده و مشخص کنند کسانی که در زمینه یک ناهنجاری اجتماعی خیلی پیش رفتهاند، تا چه اندازه در خانواده و اجتماع با آموزههای دینی آشنا بوده و به آنها پایبند بودهاند. به نظر من این سخن حضرت امام صحیح است که قبل از انقلاب فرمودند ببینید آیا اهل نماز در زندان هستند، در صورتی که نماز مانع انجام فحشا و منکر میشود.
وی با بیان اینکه متأسفانه در تعمیق آن دسته از باورهای دینی که حلال مشکلات هستند، کوتاهی کردهایم، افزود: یکی از مهمترین باورهایی که میتواند به انسانها در رفع مشکلات کمک کند، این است که افراد بپذیرند خداوند وجود دارد، ناظر بر اعمال ما و قادر مطلق است و میتوان از او کمک گرفت. این باورها میتواند در موقعیتهای بحرانی به کمک انسان بیاید.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: برای اینکه باورهای دینی را مطابق با نیازهای روز به جوانان عرضه کنیم، باید به سمت بحث و گفتوگو و تشکیل حلقههای علمی، فرهنگی و اجتماعی حرکت کنیم که تأثیر آن از مجالس سخنرانی بیشتر خواهد بود.
وی تصریح کرد: آموزههای دینی میتواند کاملا کارگشای حل معضلات اجتماعی باشد و اصلا دین برای هدایت انسانها آمده و انسانی که گرفتار معضلات اجتماعی شده، در واقع از راه هدایت خارج شده است.