تصحیح رفتارهای سیاسی کشورهای اسلامی؛ راهی برای ثبات اقتصادی
گروه سیاست و اقتصاد: عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: کشورهای اسلامی باید رفتارهای سیاسی خود را تصحیح کنند تا به یک ثبات اقتصادی برسند زیرا تا زمانی که ما به یک ثبات منطقه‌ای نرسیم، رسیدن به نقاط مشترک در بازار سرمایه و فعالیت اقتصادی بین کشورهای اسلامی غیرممکن و تقریباً محال است.
تقی ابراهیمی‌سالاری، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی با اشاره به ضرورت دستیابی به نقاط مشترک بین کشورهای اسلامی، عنوان کرد: اگر نفت نبود، می‌توانستیم خیلی زودتر به نقاط مشترکی در فعالیت‌های اقتصادی اسلامی برسیم، نفت به جهت منافعی که برای کشورها دارد به صورت مستمر در بازارهای کشورهای اسلامی ایجاد هیجان می‌کند.
وی ادامه داد: تحولات نرخ نفت و شرایط حاکم بر بازارهای نفتی، بحران‌های اقتصادی زیادی را به وجود می‌آورد و از ثبات و آرامش اقتصادی در منطقه جلوگیری می‌کند.
ابراهیمی‌سالاری گفت: وقتی در منطقه و بین کشورهای اسلامی هر روز یک مسئله و بحران به وجود می‌آید و کشورهای اسلامی حتی از حفظ حدود مرزی خود عاجز هستند و پس از اتمام هر بحران به سرعت یک بحران دیگر تولید می‌شود، نمی‌توان به رشد اقتصادی و اثرگذاری کشورهای اسلامی و همچنین مثبت بودن معاهدات و بازارهای مشترک آن‌ها امیدی داشت.
وحدت اقتصادی مناسب در شرایط بی‌ثباتی تقریباً محال است
وی اضافه کرد: تا ما به یک ثبات منطقه‌ای نرسیم، رسیدن به نقاط مشترک در بازار سرمایه و فعالیت اقتصادی بین کشورهای اسلامی غیرممکن و تقریباً محال است، برای مثال می‌توان به بحران‌های اقتصادی سالیان اخیر در کشور یونان اشاره کرد، آنجا که مسائل سیاسی و اجتماعی سبب مشکلات اقتصادی شدید و اعتراض مکرر مردم شد، اگر کمک‌های کشور آلمان نبود، آینده مناسبی برای یونان حاصل نمی‌شد.
ابراهیمی سالاری اظهار کرد: وابستگی کشورهای اسلامی به قدرت‌های بیرونی بسیار زیاد است و هر کدام یک سمت و سویی دارند، تعدادی از کشورهای اسلامی به آمریکا و عده‌ای به اروپا گرایش دارند، تعدادی هم به سمت روسیه متمایل هستند؛ تا زمانی که کشورهای منطقه غرب آسیا ثبات خود را حفظ نکنند، امکان ندارد که ما به یک رویه مشترک و تحقق اهداف اقتصادی خود در بین کشورهای اسلامی برسیم.
وابستگی، مانع از تصمیم‌گیری در پیمان‌های مشترک اقتصادی
وی ادامه داد: ایران و قطر از پیشروان صادرات گاز در جهان محسوب می‌شوند، اما هنوز نتوانستیم با قطر به یک بازار مشترک گازی برسیم، در صورتی که اگر در این مسئله دو کشور هم‌پیمان شوند و بازار مشترکی تشکیل شود، ما خواهیم توانست حول این موضوع در جامعه بین‌المللی اثرگذار باشیم اما چون کشور قطر در صنعت و تکنولوژی گازی خود وابسته به آمریکا است، خود نمی‌تواند تصمیم‌گیرنده باشد.
ابراهیمی‌سالاری افزود: علاوه بر مسائل سیاسی و وابستگی‌ها، موضوع منافع اقتصادی نیز از پیمان‌های مشترک بین کشورهای اسلامی جلوگیری می‌کند، تعدادی از کشورهای اسلامی منافع اقتصادی خود را در بازارهای سایر نقاط جهان جست‌وجو می‌کنند، البته نیاز آن‌ها به کشورهای خارجی بیش از آن است که بتوانند نگاهی به همکاری‌های اقتصادی اسلامی داشته باشند.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: افزون بر مواردی که برای عدم تحقق و بازدهی بازارهای مشترک اسلامی ذکر شد، مسئله وابستگی نظامی کشورهای اسلامی منطقه به هر یک از دو بلوک غرب و شرق را نیز باید اضافه کرد و همه این مسائل مانعی بر سر راه اتحاد و انسجام اقتصادی کشورهای اسلامی است.
دخالت غرب و شرق، مانع رسیدن به اتحاد منطقه‌ای است
ابراهیمی‌سالاری به فعالیت اتحادیه اروپا در اثرگذاری‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: در اروپا که توانستند به یک اتحادیه و یک نقطه مشترک در فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی برسند، حتی افراد این اتحادیه از میان قدرت‌های حاضر انتخاب نمی‌شوند، اما منطقه ما چنین شرایطی ندارد، ما هم می‌خواهیم به یک ثبات و اتحاد در مسائل منطقه‌ای خود برسیم اما دخالت‌های غرب و شرق مانع از تحقق این موضوع می‌شود.
وی اظهار کرد: رسیدن به نقاط مشترک و تشکیل اتحادیه واقعی نیاز به زیرساخت‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورهای اسلامی دارد، در واقع چون یک ایده و ساختار واحد بر زیرساخت‌های اجتماعی ما حاکم نیست و شاهد برقراری حکومت‌های مختلف استبدادی و دمکراتیک در منطقه هستیم و این ساختارها با هم هماهنگ نمی‌شود، رسیدن به اهداف اقتصادی مشترک امکان ندارد، علاوه بر همه این مسائل مواردی مثل اختلافات مذهبی و نژادی را نیز می‌توان یادآور شد.
پیش از اقتصاد باید سیاست کشورها را تصحیح کرد
ابراهیمی‌سالاری افزود: وقتی منافع کشورهای اسلامی در موضوعات مختلف دچار اختلافات شدید باشد، هیچگاه یک رویه مشترک به وجود نمی‌آید، برای مثال در مسائل پیش‌آمده برای اقلیم کردستان عراق، نظرات متفاوتی از کشورهای اسلامی منطقه شاهد بودیم، کشورهای اسلامی باید رفتارهای سیاسی خود را تصحیح کنند تا به یک ثبات اقتصادی بین خود برسند.
وی ادامه داد: تحولات نرخ نفت و شرایط حاکم بر بازارهای نفتی، بحران‌های اقتصادی زیادی را به وجود می‌آورد و از ثبات و آرامش اقتصادی در منطقه جلوگیری می‌کند.
ابراهیمی‌سالاری گفت: وقتی در منطقه و بین کشورهای اسلامی هر روز یک مسئله و بحران به وجود می‌آید و کشورهای اسلامی حتی از حفظ حدود مرزی خود عاجز هستند و پس از اتمام هر بحران به سرعت یک بحران دیگر تولید می‌شود، نمی‌توان به رشد اقتصادی و اثرگذاری کشورهای اسلامی و همچنین مثبت بودن معاهدات و بازارهای مشترک آن‌ها امیدی داشت.
وحدت اقتصادی مناسب در شرایط بی‌ثباتی تقریباً محال است
وی اضافه کرد: تا ما به یک ثبات منطقه‌ای نرسیم، رسیدن به نقاط مشترک در بازار سرمایه و فعالیت اقتصادی بین کشورهای اسلامی غیرممکن و تقریباً محال است، برای مثال می‌توان به بحران‌های اقتصادی سالیان اخیر در کشور یونان اشاره کرد، آنجا که مسائل سیاسی و اجتماعی سبب مشکلات اقتصادی شدید و اعتراض مکرر مردم شد، اگر کمک‌های کشور آلمان نبود، آینده مناسبی برای یونان حاصل نمی‌شد.
ابراهیمی سالاری اظهار کرد: وابستگی کشورهای اسلامی به قدرت‌های بیرونی بسیار زیاد است و هر کدام یک سمت و سویی دارند، تعدادی از کشورهای اسلامی به آمریکا و عده‌ای به اروپا گرایش دارند، تعدادی هم به سمت روسیه متمایل هستند؛ تا زمانی که کشورهای منطقه غرب آسیا ثبات خود را حفظ نکنند، امکان ندارد که ما به یک رویه مشترک و تحقق اهداف اقتصادی خود در بین کشورهای اسلامی برسیم.
وابستگی، مانع از تصمیم‌گیری در پیمان‌های مشترک اقتصادی
وی ادامه داد: ایران و قطر از پیشروان صادرات گاز در جهان محسوب می‌شوند، اما هنوز نتوانستیم با قطر به یک بازار مشترک گازی برسیم، در صورتی که اگر در این مسئله دو کشور هم‌پیمان شوند و بازار مشترکی تشکیل شود، ما خواهیم توانست حول این موضوع در جامعه بین‌المللی اثرگذار باشیم اما چون کشور قطر در صنعت و تکنولوژی گازی خود وابسته به آمریکا است، خود نمی‌تواند تصمیم‌گیرنده باشد.
ابراهیمی‌سالاری افزود: علاوه بر مسائل سیاسی و وابستگی‌ها، موضوع منافع اقتصادی نیز از پیمان‌های مشترک بین کشورهای اسلامی جلوگیری می‌کند، تعدادی از کشورهای اسلامی منافع اقتصادی خود را در بازارهای سایر نقاط جهان جست‌وجو می‌کنند، البته نیاز آن‌ها به کشورهای خارجی بیش از آن است که بتوانند نگاهی به همکاری‌های اقتصادی اسلامی داشته باشند.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: افزون بر مواردی که برای عدم تحقق و بازدهی بازارهای مشترک اسلامی ذکر شد، مسئله وابستگی نظامی کشورهای اسلامی منطقه به هر یک از دو بلوک غرب و شرق را نیز باید اضافه کرد و همه این مسائل مانعی بر سر راه اتحاد و انسجام اقتصادی کشورهای اسلامی است.
دخالت غرب و شرق، مانع رسیدن به اتحاد منطقه‌ای است
ابراهیمی‌سالاری به فعالیت اتحادیه اروپا در اثرگذاری‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: در اروپا که توانستند به یک اتحادیه و یک نقطه مشترک در فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی برسند، حتی افراد این اتحادیه از میان قدرت‌های حاضر انتخاب نمی‌شوند، اما منطقه ما چنین شرایطی ندارد، ما هم می‌خواهیم به یک ثبات و اتحاد در مسائل منطقه‌ای خود برسیم اما دخالت‌های غرب و شرق مانع از تحقق این موضوع می‌شود.
وی اظهار کرد: رسیدن به نقاط مشترک و تشکیل اتحادیه واقعی نیاز به زیرساخت‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورهای اسلامی دارد، در واقع چون یک ایده و ساختار واحد بر زیرساخت‌های اجتماعی ما حاکم نیست و شاهد برقراری حکومت‌های مختلف استبدادی و دمکراتیک در منطقه هستیم و این ساختارها با هم هماهنگ نمی‌شود، رسیدن به اهداف اقتصادی مشترک امکان ندارد، علاوه بر همه این مسائل مواردی مثل اختلافات مذهبی و نژادی را نیز می‌توان یادآور شد.
پیش از اقتصاد باید سیاست کشورها را تصحیح کرد
ابراهیمی‌سالاری افزود: وقتی منافع کشورهای اسلامی در موضوعات مختلف دچار اختلافات شدید باشد، هیچگاه یک رویه مشترک به وجود نمی‌آید، برای مثال در مسائل پیش‌آمده برای اقلیم کردستان عراق، نظرات متفاوتی از کشورهای اسلامی منطقه شاهد بودیم، کشورهای اسلامی باید رفتارهای سیاسی خود را تصحیح کنند تا به یک ثبات اقتصادی بین خود برسند.
