برگزاری بزرگ‌ترین اجتماع تعزیه‌خوانی جهان اسلام در استانبول
گروه فرهنگی: مدیر بنیاد فرهنگی تعزیه و همایش‌های آیینی خراسان رضوی با اظهار این مطلب که بزرگ‌ترین گروه‌های تعزیه‌خوان در کشورهای ترکیه، پاکستان، هندوستان، آذربایجان و افغانستان فعالیت دارند، بیان کرد: بزرگ‌ترین اجتماع تعزیه‌خوانی جهان اسلام نیز در روز عاشورا و در استانبول برگزار می‌شود.
مجتبی دُرحی، مدیر بنیاد فرهنگی تعزیه و همایش‌های آیینی خراسان رضوی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، به بیان تفاوت‌های تعزیه با سایر هنرهای مشابه پرداخت و ادامه داد: نعت‌خوانی، مدح پیامبر(ص) است که هم توسط اهل سنت و هم شیعیان در مراسم‌های شادی اجرا می‌شود؛ تعزیه‌خوانی برای مراسم‌های سوگواری و حماسی است؛ شبیه‌خوانی نیز نمایش آیینی است که محتوای آن داستان‌های برگرفته از روضه است و مضمونی حماسی دارد و نقاله‌خوانی نیز به پرده‌خوانی واقعه عاشورا یا سایر وقایع گفته می‌شود که بیشتر برای کودکان و نوجوانان اجرا می‌شود.
دُرحی در ادامه به تبیین وضعیت کنونی تعزیه پرداخت و با اظهار این مطلب که بزرگ‌ترین گروه‌های تعزیه‌خوان در کشورهای ترکیه، پاکستان، هندوستان، آذربایجان و افغانستان فعالیت دارند، بیان کرد: بزرگ‌ترین اجتماع تعزیه‌خوانی جهان اسلام نیز در روز عاشورا و در استانبول برگزار می‌شود که رئیس‌جمهور ترکیه نیز در آن مراسم شرکت می‌کند اما خاستگاه تعزیه‌خوانی مشهد و ایران است.
دوره قاجار؛ اوج تعزیه‌خوانی در کشور
وی در پاسخ به سؤالی در رابطه با چرایی وضعیت کنونی تعزیه در ایران و عقب‌تر بودن نسبت به سایر کشورهای اسلامی در این عرصه، ادامه داد: تعزیه‌خوانی در زمان قاجاریه در اوج بود اما در زمان پهلوی مانع رشدش شدند و پس از انقلاب نیز از سوی مسئولان توجه جدی به آن نشد؛ در همین حال فعالیت‌های مردمی در این عرصه ادامه داشت تا آنجا که بنیاد تعزیه و نمایش‌های آیینی شکل گرفت تا بتواند تعزیه را دوباره در ایران به اوج برساند.
دُرحی با بیان اینکه در ایران تعزیه‌خوانی‌های خوبی انجام می‌شود و بزرگ‌ترین اجتماع‌های تعزیه ایران در بوشهر برپا می‌شود، اضافه کرد: تعزیه‌خوانی در تمام شهرها برگزار می‌شود اما بوشهر، شهر ری، تهران، خوزستان، شیراز و تفرش به علت قدمت و تعداد اجراها رتبه بالاتری دارند هر چند بزرگان این عرصه مشهدی هستند؛ همه ساله در روزهای پایانی ماه صفر، تعزیه‌خوانان از کل کشور نیز خدمت حضرت رضا(ع) مشرف می‌شوند و در مشهد اجرا دارند.
نقش تعزیه‌خوانی در جذب گردشگر
وی نقش تعزیه‌خوانی در جذب گردشگر را بسیار مهم دانست و اظهار کرد: تعزیه‌خوانی هنری ارزشی و مورد تأیید و توجه ویژه رهبر معظم انقلاب است که به دلیل ارتباط با مخاطب و انتقال پیام‌ها و مفاهیم عاشورا و اهل‌بیت(ع) توانسته اثرگذار باشد و به جذب گردشگر کمک کند همان‌طور که بیشترین مخاطبان تعزیه‌خوانی در ترکیه و سایر کشورها نیز گردشگران هستند؛ بنابراین با توجه به جذابیت‌های تعزیه‌خوانی از جمله نوع پوشش، گویش، سبک اجرا و قابلیت اجرا در خیابان، ورزشگاه یا سالن‌های همایش، می‌تواند در صورت توجه مسئولان و برنامه‌ریزی، در جذب گردشگر نقش ویژه‌ای ایفا کند.
دُرحی با اشاره به نقش ویژه تعزیه‌خوانی و نمایش‌های آیینی در ترویج هنر دینی و انقلابی، افزود: به همین دلیل مسئولان باید به این مقوله توجه ویژه داشته باشند و در این حوزه به صورت جدی کار کنند تا ضعف‌های گذشته جبران شود همان‌طور که اقدامات خوبی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری‌ها و مجموعه‌های مردمی صورت گرفته است و هزینه‌هایی شده که نتیجه آن افزایش اقبال حداقل 10 برابری به تعزیه‌خوانی، نسبت به سال گذشته در کل کشور بود.
تعزیه صاحب بیشترین موقوفات
مدیر بنیاد تعزیه و نمایش‌های آیینی خراسان رضوی با اعلام این مطلب که تعزیه بیشترین موقوفات را به خود اختصاص داده است، ادامه داد: گروهی از بنیاد تعزیه خراسان رضوی به همراه اداره اوقاف استان و آستان قدس رضوی در حال تهیه فهرستی از مکان‌های موقوفه تعزیه هستند تا با همکاری بنیاد تعزیه احیا و در راه تعزیه‌خوانی از این مکان‌ها استفاده شود.
دُرحی همچنین به نقش موسیقی در تأثیرگذاری تعزیه‌خوانی اشاره کرد و با بیان اینکه 50 درصد این تأثیرگذاری مربوط به موسیقی تعزیه است، اضافه کرد: البته ابزارهای موسیقی تعزیه همان ابزارهای قدیمی مانند نی، ترومپت، طبل و سنج است و از فرهنگ غرب تأثیر نگرفته است.
وی در پاسخ به سؤالی در رابطه با کتاب‌های منتشر شده با موضوع تعزیه نیز، اظهار کرد: بنیاد تعزیه در این حوزه به‌‌صورت سازماندهی شده کار نکرده اما پژوهشگران تعزیه‌خوان کتاب‌های خوبی در رابطه با تاریخچه تعزیه‌خوانی، رجال‌شناسی تعزیه‌خوانی، اشعار و ... ارائه کرده‌اند و چاپ شده است.
دُرحی در ادامه به تبیین وضعیت کنونی تعزیه پرداخت و با اظهار این مطلب که بزرگ‌ترین گروه‌های تعزیه‌خوان در کشورهای ترکیه، پاکستان، هندوستان، آذربایجان و افغانستان فعالیت دارند، بیان کرد: بزرگ‌ترین اجتماع تعزیه‌خوانی جهان اسلام نیز در روز عاشورا و در استانبول برگزار می‌شود که رئیس‌جمهور ترکیه نیز در آن مراسم شرکت می‌کند اما خاستگاه تعزیه‌خوانی مشهد و ایران است.
دوره قاجار؛ اوج تعزیه‌خوانی در کشور
وی در پاسخ به سؤالی در رابطه با چرایی وضعیت کنونی تعزیه در ایران و عقب‌تر بودن نسبت به سایر کشورهای اسلامی در این عرصه، ادامه داد: تعزیه‌خوانی در زمان قاجاریه در اوج بود اما در زمان پهلوی مانع رشدش شدند و پس از انقلاب نیز از سوی مسئولان توجه جدی به آن نشد؛ در همین حال فعالیت‌های مردمی در این عرصه ادامه داشت تا آنجا که بنیاد تعزیه و نمایش‌های آیینی شکل گرفت تا بتواند تعزیه را دوباره در ایران به اوج برساند.
دُرحی با بیان اینکه در ایران تعزیه‌خوانی‌های خوبی انجام می‌شود و بزرگ‌ترین اجتماع‌های تعزیه ایران در بوشهر برپا می‌شود، اضافه کرد: تعزیه‌خوانی در تمام شهرها برگزار می‌شود اما بوشهر، شهر ری، تهران، خوزستان، شیراز و تفرش به علت قدمت و تعداد اجراها رتبه بالاتری دارند هر چند بزرگان این عرصه مشهدی هستند؛ همه ساله در روزهای پایانی ماه صفر، تعزیه‌خوانان از کل کشور نیز خدمت حضرت رضا(ع) مشرف می‌شوند و در مشهد اجرا دارند.
نقش تعزیه‌خوانی در جذب گردشگر
وی نقش تعزیه‌خوانی در جذب گردشگر را بسیار مهم دانست و اظهار کرد: تعزیه‌خوانی هنری ارزشی و مورد تأیید و توجه ویژه رهبر معظم انقلاب است که به دلیل ارتباط با مخاطب و انتقال پیام‌ها و مفاهیم عاشورا و اهل‌بیت(ع) توانسته اثرگذار باشد و به جذب گردشگر کمک کند همان‌طور که بیشترین مخاطبان تعزیه‌خوانی در ترکیه و سایر کشورها نیز گردشگران هستند؛ بنابراین با توجه به جذابیت‌های تعزیه‌خوانی از جمله نوع پوشش، گویش، سبک اجرا و قابلیت اجرا در خیابان، ورزشگاه یا سالن‌های همایش، می‌تواند در صورت توجه مسئولان و برنامه‌ریزی، در جذب گردشگر نقش ویژه‌ای ایفا کند.
دُرحی با اشاره به نقش ویژه تعزیه‌خوانی و نمایش‌های آیینی در ترویج هنر دینی و انقلابی، افزود: به همین دلیل مسئولان باید به این مقوله توجه ویژه داشته باشند و در این حوزه به صورت جدی کار کنند تا ضعف‌های گذشته جبران شود همان‌طور که اقدامات خوبی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری‌ها و مجموعه‌های مردمی صورت گرفته است و هزینه‌هایی شده که نتیجه آن افزایش اقبال حداقل 10 برابری به تعزیه‌خوانی، نسبت به سال گذشته در کل کشور بود.
تعزیه صاحب بیشترین موقوفات
مدیر بنیاد تعزیه و نمایش‌های آیینی خراسان رضوی با اعلام این مطلب که تعزیه بیشترین موقوفات را به خود اختصاص داده است، ادامه داد: گروهی از بنیاد تعزیه خراسان رضوی به همراه اداره اوقاف استان و آستان قدس رضوی در حال تهیه فهرستی از مکان‌های موقوفه تعزیه هستند تا با همکاری بنیاد تعزیه احیا و در راه تعزیه‌خوانی از این مکان‌ها استفاده شود.
دُرحی همچنین به نقش موسیقی در تأثیرگذاری تعزیه‌خوانی اشاره کرد و با بیان اینکه 50 درصد این تأثیرگذاری مربوط به موسیقی تعزیه است، اضافه کرد: البته ابزارهای موسیقی تعزیه همان ابزارهای قدیمی مانند نی، ترومپت، طبل و سنج است و از فرهنگ غرب تأثیر نگرفته است.
وی در پاسخ به سؤالی در رابطه با کتاب‌های منتشر شده با موضوع تعزیه نیز، اظهار کرد: بنیاد تعزیه در این حوزه به‌‌صورت سازماندهی شده کار نکرده اما پژوهشگران تعزیه‌خوان کتاب‌های خوبی در رابطه با تاریخچه تعزیه‌خوانی، رجال‌شناسی تعزیه‌خوانی، اشعار و ... ارائه کرده‌اند و چاپ شده است.
