بررسی مفهوم شفاعت و آزادی انتخاب دین در آیت‌‌الکرسی

مصطفی فریدونی، حافظ کل قرآن‌کریم و کارشناس ارشد علوم قرآنی در گفت‎وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان‌جنوبی گفت:  آیت الکرسی به واسطه مفاهیم بلند و ارزشمندش انسان را با مبدأ هستی ارتباط می‌دهد.
وی اظهار کرد: از طرف دیگر برخی از مفسران قرآن‌کریم مفاهیم آیت الکرسی را بسیار شبیه مفاهیم سوره حمد دانسته‌اند و می‌توان آن را مختصر بسیاری از سوره‌های قرآن که درباره ویژگی‌های خداوند سخن می‌گوید، دانست.
شفاعت در آیت‌‌الکرسی
این کارشناس ارشد علوم قرآنی بیان کرد: در آیت الکرسی درباره مفهومی مثل شفاعت سخن گفته شده و بیان می‌دارد «مَن ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ کیست آن کس که جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند» که مورد بحث بسیاری از مفسران شده است.
فریدونی ادامه داد: برخی از مفسران اهل سنت  قرآن چون رشیدالرضا، شیخ محمد عبده و ابن تیمیه برداشت‌هایی از این آیه داشته‌اند که با برداشت مفسران شیعی متفاوت است، برخی می‌گویند مفهوم این شفاعت برای ما مشخص نیست و برخی نیز شفاعت را دعا معنا کرده‌اند.
وی افزود: اما از منظر شیعی هر کس به اندازه ظرفیت خودش در سرای دیگر از شفاعت اولیاء الهی بهره می‌گیرد که این مسئله شفاعت یک نوع ارتباط معنوی بین شفاعت کننده و شفاعت شونده به وجود می‌آورد .
این حافظ قرآن‌کریم با اشاره به اینکه طبق صریح آیه شفاعت با اذن خدا انجام می‌شود، ادامه داد: این شفاعت یک نوع امید به انسان می‌دهد چرا که علی‌رغم همه تلاش‌هایی که انسان برای قرب به خدا انجام می‌دهد، اما به واسطه انسان بودنش خطاهایی مرتکب می‌شود.
مفهوم اختیار در انتخاب دین در آیت الکرسی
فریدونی افزود: موضوع مورد بحث دیگر در آیه «لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ در دین هیچ اجباری نیست» است که در حقیقت نفی فعالیت‌های تبلیغی نیست، بلکه ما باید فعالیت‌های تبلیغی خود را با استدلال‌های محکم و قوی داشته باشم، ولی انتخاب را به اختیار مردم واگذاریم.
وی افزود: این آیه به صراحت نشان می‌دهد که عکس آنچه امروز در غرب تبلیغ می‌شود، اسلام و قرآن هیچ وقت نخواسته که با شمشیر و اجبار مردم را به سمت نیکی هدایت کند، بلکه برهان او استدلال های قوی و منطقی است.
این حافظ قرآن‌کریم با بیان اینکه عموم مردم استدلال‌های منطقی را می‌پذیرند، گفت: نکته دیگری که از این بخش آیت‌الکرسی برداشت می‌شود این است که دین یک اعتقاد قلبی است و به طور طبیعی امکان اجباری کردن اعتقاد درونی نیست.
مفهوم الْعُرْوَهِ الْوُثْقَىَ  
فریدونی اظهار کرد: نکته مورد توجه دیگر درباره آیت الکرسی مفهوم واژه «الْعُرْوَهِ الْوُثْقَىَ  دستاویزی استوار  در بخش فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَهِ الْوُثْقَىَ  پس هر کس به طاغوت کفر ورزد و به خدا ایمان آورد، به یقین به دستاویزى استوار که آن را گسستن نیست چنگ زده است » است که در کلام مفسران قرآن از آن به اصل دین، قرآن کریم و ائمه معصومین(ع) تعبیر شده است.
وی بیان کرد: در حدیثی از رسول الله(ص) نقل شده که آیت الکرسی گنجی است که از زیر عرش خداوند به من هدیه داده شده است و بر تلاوت آن مداومت داشتند و امام علی(ع) نیز فرمودند  اگر انسان آثار آیت الکرسی را می‌دانست در هیچ حالی آن را ترک نمی‌کرد.