چگونگی امکان فهم صحیح قرآن

به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از آذربایجانشرقی، امكان فهم صحيح قرآن كريم از جمله موضوعات مهمى است كه انظار انديشمندان و محققان علوم دين را در حوزه‏هاى مختلف به ويژه در حوزه علوم قرآن و تفسير به خود معطوف داشته است.

اگر چه حضور شخص پيامبر گرامى اسلام(ص) در ميان مسلمانان از بدو نزول قرآن كريم به مدت 23 سال و پس از ايشان، حضور امامان معصوم(ع) در جامعه اسلامى به مدت بيش از دو قرن، امكان فهم صحيح و فراگيرى دقيق و مطمئن پيام‏هاى قرآن را به بهترين وجه براى مؤمنان و حق جويان آن دوران فراهم ساخته بود و همين امر سبب مىشد تا موضوع امكان فهم قرآن به عنوان يك مسئله جدى آن عصر تلقى نشود؛ ليكن آغاز عصر غيبت و كوتاه شدن دست بشر از دامان پر بركت معصومان(ع) از يكسو و تطور زمان و به تبع آن پيشرفت زندگى و ظهور و بروز مسايل تازه و بى سابقه در صحنه حيات آدميان از ديگر سوى، دوران جديدى، همراه با نيازها و سئوال‏‌هاى تازه پيش روى مسلمانان قرار داد كه به طور طبيعى مسئله امكان فهم صحيح قرآن نيز از جمله مهم‏ترين آنها به حساب مىآمد.

قرآن، كتاب هدایت انسان است
حجت‌الاسلام عبداله باقرنژاد، امام جمعه ممقان در گفت‌‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: قرآن، كتاب هدایت انسان است. همین ویژگی موجب می‌شود تا از قابلیت‌هایی چون آسانی و روانی برخوردار باشد تا همه انسان‌ها به عنوان مخاطبان آن بتوانند از قرآن استفاده كنند؛ زیرا اگر این گونه نباشد، نمی‌تواند مسئولیت هدایتی بشر را به عهده گیرد.
وی افزود: قرآن با همه سادگی در بیان و روانی و آسانی اش، به علل بسیار برای مردم سخت و دشواریاب است.
وی با استناد به آیه 97 سوره مریم خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: جز این نیست که ما با فرو فرستادن این قرآن به زبان تو خواندن و فهمیدن آن را آسان ساختیم تا تقواپیشگان را به وسیله آن نوید، و مردمی را که دشمنی می‌کنند بدان بیم دهی.
حجت‌الاسلام باقرنژاد، قرآت را کتابی از سوی خداوند برای هدایت بشریت دانست و ادامه داد: قرآن كتابی و حیانی از سوی خداوند برای هدایت همه بشریت بلكه حتی جنیان است كه از نظر درجه فهم و ادراک در مرتبه‌ای پایین تر از بشر قرار دارند، بنابراین، قرآن، با همه بلندی و تعالی در معارف و مطالب خود، قابل فهم و ادراک برای همه بشر است.
امام جمعه ممقان یادآور شد: قرآن معجزه الهی است. آیات قرآنی، تنها راهنمای هدایتی بشر به سوی خوشبختی و سعادت جاودانه است.
وی با اشاره به آیه 77 سوره واقعه افزود: در این آیه می خوانیم: که این قرآن کتابی بسیار بزرگوار و سودمند و گرامی است.
حجت‌الاسلام باقرنژاد تاکید کرد: از نظر خداوند، فهم و درک قرآن به این معنا تنها برای اهل تقوا و متقین میسر است؛ زیرا كسانی كه از تقوای عقلانی و فطرت سالم برخوردار باشند، از جنبه هدایتی فهم قرآن بهره‌مند می‌شوند.
فقدان تقوا از موانع درک مفاهیم هدایتی قرآن است
حجت‌الاسلام ابراهیم بجانی، امام جمعه تسوج در گفت‌‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: فقدان تقوا و طهارت باطنی مهم ترین، مانع جدی در رشد عقلانی بشر و فهم و درک مفاهیم هدایتی قرآن و معارف بلند آن بشمار می‌رود.
وی، افزود: مراد از فهم و درک قرآن، تاثرپذیری از آیات و بهره مندی از آن است.
وی با استناد به آیه 57 سوره کهف خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: و کیست ستمکارتر از آن کسی که متذکر آیات خدایش ساختند و بدانها پندش دادند و باز از آنها اعراض کرد و از اعمال زشتی که کرده بود به کلی فراموش کرد و ما  پس از اتمام حجت بر دلهایشان پرده های جهل و قساوت انداختیم تا دیگر آیات ما را فهم نکنند و گوش آنها را از شنیدن سخن حق سنگین ساختیم و اگر به هدایتشان بخوانی دیگر ابدا هدایت نخواهند یافت.
حجت‎الاسلام بجانی ادامه داد: از نظر خداوند، فهم و درک قرآن به این معنا تنها برای اهل تقوا و متقین میسر است؛ زیرا كسانی كه از تقوای عقلانی و فطرت سالم برخوردار باشند، از جنبه هدایتی فهم قرآن بهره‌مند می‌شوند.
امام جمعه تسوج یادآور شد: همان گونه كه تقوا موجب خردمندی می‌شود، بی تقوایی در همه اشكال و درجات آن موجبات دوری از خرد و ناتوانی در فهم و درک حقایق می‌شود. از این رو خداوند گناه را مهم‌ترین مانع در فهم حقایق هستی برمی شمارد و به انسان هشدار می‌دهد كه تقوا پیشه گیرد تا دچار گناه و بزه نشود؛ زیرا این گناهان است كه در یک فرآیندی انسان را از هویت انسانی و فطرت سالم بیرون می‌راند و همه ابزارهای شناختی و قدرت فهم و درك او را سلب می‌كند.
وی با اشاره به آیه 29 سوره انفال افزود: در این آیه می خوانیم: ای اهل ایمان، اگر خدا ترس و پرهیزکار شوید خدا به شما فرقان بخشد یعنی دیده بصیرت دهد تا به نور باطن حق را از باطل فرق گذارید و گناهان شما را بپوشاند و شما را بیامرزد که خدا دارای فضل و رحمت بزرگ است.
حجت‎الاسلام بجانی، لزوم پیشه نمودن تقوا برای فهم حقابق قرآنی گفت و تاکید کرد: كسانی كه دچار ناتوانی در فهم حقایق از جمله حقایق قرآنی هستند باید برای رهایی از این ناتوانی، تقوا را پیشه خویش سازند تا ابزارهای شناختی ایشان فعال شود و قلب از زنگارها زدوده شود و تماس كتاب و قرآن برای آنها امكان پذیر شود.