جایزه ای که موقوفه دارد/ دانشمندان جهان اسلام گرد هم می آیند

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، جایزه مصطفی(ص)، نشان عالی علم و فناوری جهان اسلام است که هر دو سال یک‌بار به دانشمندان و پژوهشگران برتر جهان اسلام اعطا می‌شود. این جایزه به احترام نام پیامبر اسلام(ص) و به دلیل تأکید بسیار آن حضرت به علم‌آموزی، به نام یکی از القاب ایشان، مصطفی(ص)، به معنای برگزیده نام‌گذاری شده است.

جایزه مصطفی(ص) چهار رشته «علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «علم و فناوری زیستی و پزشکی»، «علم و فناوری نانو» و «تمامی زمینه‌های علم و فناوری» را تحت پوشش قرار می‌دهد. برگزیدگان در هر رشته علاوه بر دریافت لوح و مدال مخصوص جایزه‌ای به مبلغ ۵۰۰ هزار دلار نیز دریافت می‌کنند که مبلغ آن از محل موقوفات جایزه تأمین می‌شود.

بنابر سنت رایج، هزینه اهدای جوایز علمی را مؤسسات بزرگ اقتصادی و دانش‌بنیان، صاحبان سرمایه علاقه‌مند به علم و فناوری یا دانشمندان بزرگ با وقف دارایی‌هایشان تأمین می‌کنند. مبلغ جایزه مصطفی(ص) نیز به پیروی از این سنت از طریق وقف تأمین می‌شود. بیش از ۲۳۷ نفر از شخصیت­ های برجسته علمی و مدیریتی جهان اسلام و ۲۲ شرکت حقوقی فناور، همزمان با آغاز فعالیت صندوق سرمایه­ گذاری و موقوفات جایزه مصطفی (ص)به عضویت این صندوق در آمدند. صندوق سرمایه­ گذاری و موقوفات جایزه مصطفی(ص) از ۱۵ آذرماه سال ۹۴ مجوز تاسیس و فعالیت خود را دریافت کرده است و تا به حال بیش از ۷۰ میلیارد ریال جذب سرمایه کرده است که جوایز نخستین دوره جایزه مصطفی(ص) نیز از محل منابع این صندوق به برگزیدگان اهدا شده است.

ملاک‌های داوری

از جمله ملاک‌های داوری ویژگی‌ برجسته بودن اثراست. نوآوری مشهود درروش علمی، پیشرو بودن اثر و نیز ماندگاری آن از مهم‌ترین ویژگی‌های مورد توجه داوران است. همچنین اثر باید کاربردهای مشخصی داشته یا نتایج حاصل از آن به‌صورت محسوس در جهان علم تأثیر گذاشته باشد. شرکت‌کنندگان برای اثبات این ویژگی‌ها باید دلایل کافی و مستندات قابل تشخیص ارائه کنند.

همچنین اثر علمی مورد داوری باید به گسترده کردن مرزهای دانش در جهان کمک کرده و در سطح جهانی یا منطقه ای تأثیر علمی قابل‌ملاحظه‌ای بر جای گذاشته باشد. همچنین آثار باید یا در قالب یک تئوری علمی در رسانه‌های معتبر علمی منتشر شده یا قابلیت تبدیل به طرح‌های اقتصادی و تولید ثروت را داشته باشند. همچنین آثار علمی ارسالی باید بر فرهنگ، جامعه، سلامت، محیط ‌زیست و رفاه عمومی تأثیر مشهودی داشته و در پاسخ‌گویی به نیازهای علمی یا حل مسائل اجتماعی ایفای نقش کرده باشند.

ویژگی‌های صاحب اثر نیز از اهمیت برخوردار است؛ صاحب یا صاحبان اثر علمی نامزد دریافت جایزه مصطفی(ص) باید در زمینه تخصصی خود از حسن شهرت و سابقه علمی درخشانی برخوردار باشند. این سابقه از طریق داشتن آثار و مقالات منتشر شده در نشریات معتبر علمی یا نوآوری‌ها و اختراعات ثبت شده یا نقش داشتن در توسعه فناوری‌های جدید سنجیده می‌شود. جامع‌نگری و روحیه نوآوری علمی از دیگر ویژگی‌های نامزدهای دریافت جایزه مصطفی(ص) است.

چگونگی داوری آثار

آثار رسیده به دبیرخانه جایزه مصطفی(ص) در دو مرحله ارزیابی و داوری می‌شوند. در مرحله اول کمیته‌های داوری مقدماتی مدارک و صلاحیت آثار را از نظر ویژگی‌های عمومی بررسی کرده و آثار دارای صلاحیت را به مرحله بعدی داوری می‌فرستند. مطابق ضوابط، آثاری که پیش از این برنده حداقل یک جایزه معتبر علمی در سطح جهان شده باشند، به مرحله بعد راه نمی‌یابند. همچنین آثاری که به ‌صورت شخصی و خارج از مسیر صحیح نامزدی توسط نهادهای نامزدکننده ارائه شوند در این مرحله پذیرفته نمی‌شوند.

بنابر گزارش ایکنا؛ در مرحله نهایی، در هر یک از حوزه‌های جایزه، یک گروه داوری هفت‌نفره از محققان و دانشمندان برجسته بین‌المللی، آثار نهایی را داوری و اثر برگزیده را انتخاب می‌کنند.

دومین آئین اعطای جایزه مصطفی(ص) 12 آذرماه، در تالار وحدت تهران با حضور شخصیت‌های علمی جهان اسلام برگزار و از برگزیدگان، جایزه مصطفی(ص) تقدیر می‌شود.

هفته مراسم جایزه مصطفی(ص) نیز با ورود مهمانان و دانشمندان خارج از کشور، از ۱۰ تا ۱۵ آذرماه جاری، با بیش از ۲۰ برنامه شامل بازدیدهای فرهنگی، علمی و تاریخی، نشست­‌ها و سخنرانی‌­های علمی برگزار می‌‌شود.

بدین ترتیب 11 آذرماه جاری، در هفت دانشگاه از جمله تهران، صنعتی شریف، شهید بهشتی، امام صادق(ع)، تربیت ­مدرس، علوم پزشکی تهران و علم و صنعت ایران نشست عمومی و تخصصی تبادل تجربیات علم و فناوری در کشورهای اسلامی در دو نوبت صبح و عصر با حضور اساتید و مهمانان خارجی و دانشجویان برگزار می‌شود.

عصر روز 12 آذرماه جاری، نیز نشست آشنایی سرمایه ­گذاران با دستاوردهای دانشمندان جهان اسلام با همکاری شبکه تبادل و انتقال فناوری کشورهای عضو D8 در هتل فردوسی برگزار می‌­شود.

۱۳ آذرماه، نشست کنز در سطح دانشگاه­ ها با حضور اساتید و دانشجویان، در دانشگاه صنعتی شریف شروع به کار می­‌کند و درپنج پنل با حضور اساتید برجسته و دانشمندان جهان اسلامدر دانشگاه شهید بهشتی، علوم پزشکی تهران و صنعتی شریف ادامه می‌یابد.

هفته مراسم جایزه مصطفی(ص) در دومین دور از برگزاری خود طی 14 آذرماه جاری، در دانشگاه فردوسی مشهد در حوزه نانو و دانشگاه اصفهان و صنعتی اصفهان در حوزه آی سی تی، با برگزاری نشست‌های تخصصی و عمومی، به کار خود پایان می‌دهد.