مرتضی پدریان، جامعهشناس و استاد دانشگاه در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از اصفهان با بیان اینکه دیدگاههای متفاوتی در رابطه با حضور زنان در صحنههای اجتماعی وجود دارد، اظهار کرد: دیدگاههای سنتی معتقدند زنان نباید در صحنههای اجتماعی حضور فعال داشته و باید به نوعی خانهنشین شوند. از طرف دیگر، برخی معتقدند زنان میتوانند و باید در صحنههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی حضور فعال داشته باشند.
وی افزود: الگوهای دینی، حضرت خدیجه در دادوستدها، حضرت زهرا در بحث دفاع از امامت حضرت علی(ع) و حضرت زینب در بحث پاسداشت خون حسین(ع) هستند، اما دیدگاه سنتی در جامعه ما غلبه دارد و معتقد است زن نباید حضور چندانی در جامعه داشته باشد و هیچ مرد نامحرمی نباید زن را ببیند، چون دیدن مرد نامحرم با گناه مساوی است.
پدریان خاطر نشان کرد: در جامعهشناسی، به زن به عنوان یک نیروی اجتماعی نگاه میشود که میتوانند در عرصههای مختلف از جمله بهداشت و درمان و آموزش حضور پررنگی داشته باشد، به ویژه به خاطر کنشهای عاطفی بیشتر زنان نسبت به مردان. در واقع زنان در حوزههایی مثل برقراری ارتباط عاطفی با یک بیمار و یا برقراری ارتباط با کودکان در مهدکودکها و مدارس، توانمند عمل میکنند و به این شکل، میزان یادگیری دانشآموزان افزایش پیدا میکند.
وی ادامه داد: حضور فعال زنان در جامعه وقتی ممکن میشود که به آنان به چشم انسان نگاه شود و نگرش جنسیتی نسبت به آنان وجود نداشته باشد و لازمه آن این است که جامعه دیدگاه جنسیتی خود را در رابطه با زنان تغییر دهد و تنها به عنوان یک انسان به آنان نگاه کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه حضور زنان در عرصههای اجتماعی، نکات مثبت و منفی را توأمان دارد، گفت: زمانی که زنان در عرصههای اجتماعی شرکت میکنند، نوعی خلأ عاطفی برای فرزندشان به وجود میآید. در کشورهای غربی مثل آلمان، زنان تا زمانی که نیازهای عاطفی فرزندانشان به اندازهای تأمین شود، در خانه میمانند و بعد از آن وارد عرصههای اجتماعی میشوند. در حوزه آموزشی نیز ابتدا کودکان در خانه آموزش میبینند و سپس وارد اجتماع میشوند؛ اگر چنین شرایطی در کشور ما نیز حاکم شود، بسیار خوب است.
وی تصریح کرد: چون ساختار همسرگزینی جامعه ما یک ساختار قوی نیست، وقتی یک زن وارد اجتماع میشود، نوعی مقایسه در ذهنش شکل میگیرد، به این صورت که عملکرد و رفتار مردان دیگر را با عملکرد همسر خود مقایسه میکند؛ در حالی که باید توجه داشته باشیم که روی صحنه ما با پشت صحنه ما متفاوت است و عموما افراد زمانی که در اجتماع هستند، سعی میکنند روی صحنه خود را به گونهای نشان دهند که برای مخاطب جذاب باشد و نقاط ضعف خود را نشان نمیدهند، اما یک زن در مقام مقایسه، روی صحنه مردان را با پشت صحنه همسر خود مقایسه میکند که این امر تعارض اجتماعی به وجود میآورد که باعث آسیبهای اجتماعی و بعضا موجب طلاق میشود.
پدریان با بیان اینکه زن به دلیل نگاه جنسیتی در برخی از عرصههای اجتماعی محدود شده است، گفت: تفاوتهای میان زن و مرد دلیل بر محرومیت زن از عرصههای اجتماعی نیست. اگر ما بتوانیم نگاه جنسیتی را به نگاه انسانی تغییر دهیم، زنان به راحتی میتوانند در تمام عرصههای اجتماعی حضور پیدا کنند. در نظام اجتماعی ما، چیزی به نام فرهیختگی نگاه یا نگاه فرهیخته وجود ندارد و در واقع به دلیل فقدان نگاه فرهیخته، حضور زنان را در جامعه محدود میکنیم.
وی خاطر نشان کرد: به گفته بزرگان، باید برای نگاه خود حریم قائل شویم، برای مثال اگر در جایی حضور داشتید که زنی با حداقل پوشش نیز حضور داشت، شما باید برای نگاه خود حریم قائل شوید، متأسفانه چنین چیزی در جامعه ما وجود ندارد، آموزههای دینی نقش کمتری در این خصوص ایفا میکند و این موضوع بیشتر به نگرش و اندیشه افراد باز میگردد.