«وعده صادق» نامی است که این روزها زیاد آن را به روی بیلبوردها یا بنرهای شهری در سراسر ایران مشاهده میکنیم، زیرا این نام بیانگر پبروزی جوانان این مرز و بوم بر علیه گروهک جنایت کاری است که چندین سال بود با کارهای وحشیانه خود برای مردم منطقه ناامنی ایجاد کرده بود، اما نکته عجیب آنجاست که تلویزیون به عنوان رسانه ملی آن گونه که باید پیرامون این ظفر و پیروزی از خود عکسالعمل نشان نمیدهد. با این توضیح در گفتوگویی که با محمد قهرمانی تهیهکننده سینما و مدیر عامل اسبق موسسه فرهنگی - هنری شهید آوینی انجام دادهام. این نکته را بررسی کردیم که سینما و تلویزیون در این زمینه چگونه میتواند ایفای نقش موثری داشته باشند.
ایکنا: معمولاً در سینمای جهان بهویژه هالیوود تصویرگری از پیروزهای نظامی، یکی از گرایشهای ویژه تولیدات سینمایی است اما در کشور ما از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی رویدادنگاری از وقایع مهم، معمولاً کمترین درجه اهمیت را داراست؛ برای مثال میتوان به تسخیر لانه جاسوسی یا حمله نظامی آمریکا به طبس اشاره کرد. در همین راستا آخرین نمونه در همین رابطه، پیروزی مدافعان حرم در سوریه و عراق است که این روزها ما با نام «وعده صادق» آن را میشناسیم. حال سوال اینجاست که سینما به عنوان رسانهای فراگیر که مخاطب داخلی خارجی فراوان دارد تا چه حد قادر است در راستای تصویرگری از پیروزی به دست آمده نقش داشته باشد؟
- در ابتدا باید بگویم که نقشی که سینما میتواند در این حوزه ایفا کند قابل مقایسه با هیچ بخش دیگری نیست، اما افسوس که سینمای ما چنین موضوعاتی را مدتهاست به فراموشی سپرده است. دلیل این وضعیت را هم نمیخواهم به عدم دغدغه مسئولان ربط دهم، بلکه از آنجا نشئت میگیرد که مسئولان پرداختن به چنین حوزههای را اولویت اصلی فرهنگ و هنر نمیدانند، بلکه بر این باور هستند که سینما در گام اول باید سرگرمکننده باشد، برای همین همه توجه خود را به اینگونه موضوعات معطوف کردهاند.
من ضعف موجود را هم معطوف تنها به افراد خاص خلاصه نمیکنم، چون ممکن است این سوءتفاهم پیش بیاید که میخواهم جناجبندی خاص را مدنظر قرار دهم. بر همین مبنا بخشهای انقلابی نیز در این زمینه کمکار هستند؛ برای مثال به حوزه هنری اشاره میکنم که بودجه میگیرد تا مروج فرهنگ انقلاب باشد، اما دریغ از اینکه حامی یک فیلم با محوریت مدافعان حرم باشد، حتی سازمان فرهنگی هنری اوج که قرار است نگاهی ویژه به موضوعات انقلابی داشته باشد تا حاتمیکیا پیش قدم نشود، حاضر به حمایت از کاری سینمایی در این حوزه نیست!
متاسفانه کمتوجهی به موضوعات ارزشی تنها به موضوعات انقلابی خلاصه نمیشود، بلکه دفاع مقدس هم مشمول چنین کمتوجهی است. این وضعیت در اکران بهوضوح نمود پیدا میکند؛ برای مثال چند روز پیش من به اتفاق خانواده برای دیدن فیلم «اشنوگل» به پردیس سینمایی کوروش رفتیم، البته از قبل نیز ساعت شروع فیلم را هم در سایت پردیس کوروش چک کرده بودیم، ولیکن وقتی آنجا رسیدم، فیلم نمایش داده نشد با این توجیه که سالن به حد کفایت تماشاچی ندارد! با چنین برخوردهایی میتوان انتظار داشت سینمای ارزشی رشد کرده و ما شاهد اتفاقات خوب در سینما باشیم؟
ایکنا: ضعفهایی که شما برشمردید بیشتر معطوف به مسئولان سینمایی میشود، البته از نگاه من درباره سینما نمیتوان یک طرفه قضاوت کرد، چون در این هنر صنعت مردم باید پول بدهند تا فیلم ببینند، برای همین جذب تماشاگر هم یکی از شروط است، اما کمکاری در زمینه موضوعات انقلابی در رسانه ملی حداقل برای من قابل توجیه نیست! چون سازمانی که بودجه دولتی میگیرد تا فرهنگ انقلاب را تبلیغ کند، نباید در این حوزه بهانههای غیر منطقی بیاورد؟ مطلب دیگر که حتما باید در این سوال گنجانده شود این است که برخی مدیران سینما شاید ادعا کنند تله فیلمهایی با این محوریت ساخته شده که بحث مدافعان حرم را مد نظر قرار داده، اما این قبیل آثار به لحاظ ساختار به اندازهای ضعیف و ارزان هستند که تولید نشدنشان بهتر از ساخت آنهاست.
- وقتی از مدیران بیتوجه حرف میزنم منظورم تنها به سینما معطوف نیست، بلکه همین مدیران در تلویزیون نیز شاغل هستند. آنها در تولیدات خود تنها به سرگرمی توجه دارند، برای همین هم تولید کارهایی نظیر «لیسانسه ها» که در آن موضوعات غیراخلاقی نیز مد نظر قرار گرفته در اولویت تولیدات ما است؟ در همین رابطه نیز به شخصه چندین طرح به تلویزیون ارائه کردهام که در آن موضوع مدافعان حرم مد نظر بود، اما هیچگاه این طرحها با موافقت روبرو نشد، حتی هر گاه خواستیم با میرباقری، معاون سیما نیز در این رابطه گفتوگو کنیم، موقعیت لازم برایمان فراهم نیاورد.
در انتها باید بگویم اگر میخواهیم عنوانی چون «وعده صادق» در سینما و تلویزیون نمود عینی داشته باشد، باید همه در امر تولید ورود کنند و کسی وظیفه خود را بر دوش دیگری نیندازد. این مسئله از سازمان سینمایی شروع شده و به سازمانهایی چون حوزه هنری، سازمان اوج، موسسه آوینی، سیما و... تعمیم پیدا میکند.