لازمه اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ مطالبه‌گری فرهنگی مردم و نخبگان

حسن بنیانیان، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی امروز، 19 آذرماه، در سالروز سی و سومین سالگرد تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی درگفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پاسخ به این پرسش که شورا چه نظارتی بر روند اجرایی شدن سندهای تصویبی از سوی خود به ویژه نقشه  مهندسی فرهنگی دارد، اظهار کرد: چندی پیش مقام معظم رهبری در جمع نمایندگان مجلس خبرگان رهبری موضوع مطالبه‌گری را از دستگاه‌های اجرایی، دولت‌ها و قوای سه گانه مطرح کردند، سندهایی که در حوزه فرهنگ مطرح می‌شود از سوی کمیسیون‌های وابسته به شورا مورد نظارت قرار می‌گیرد، اما فراگیری توجه به آن مستلزم مطالبه گری نخبگان جامعه در سطوح مختلف است.

خانواده‌هایی که مطالبه‌گر تربیت پیش از آموزش نیستند

وی به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش اشاره و عنوان کرد: در محتوای این سند بر این موضوع تأکید شده است که مدارس آموزش را در خدمت تربیت قرار دهند، اما اولین گروه‌هایی که با این روال مخالفت می‌کنند خانواده‌ها هستند و تمام مطالباتشان از مدرسه به قبولی در کنکور و آموزش خلاصه می‌شود. بنابراین یکی از رسالت‌های رسانه و نخبگان مطالبه اجرایی شدن این سند از دستگاه‌های اجرایی است.

بنیانیان با تأکید بر اینکه به لحاظ فرهنگی هنوز مقوله مردم سالاری در جامعه نهادینه نشده است، گفت: مردم  در زمان انتخابات مشارکت دارند اما مطالبات آنان از مسئولان دولتی بیشتر حول محور مسائل اقتصادی است و کمتر به تحولات کیفی فرهنگی جامعه نظر دارند تا در این زمینه مطالبه گری کنند؛ حتی روحانیون نیز هنگام دیدار با مسئولان دولتی از چگونگی حل مشکلات اقتصادی مردم پرسش می‌کنند.

مطالبات مردمی به عملکرد دولت‌ها جهت می‌دهد

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه مطالبات مردمی به عملکرد و توجه دولت‌ها جهت می‌دهد، تصریح کرد: انتظار ما این است که پس از تصویب یک سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی قوای سه گانه این امر را در دستور کار خود قرار دهند، اما در این زمینه مطالبه مردمی و نخبگانی وجود ندارد و سندها پس از تصویب مورد توجه جدی قرار نمی‌گیرند.

وی ادامه داد: در بازه‌های زمانی مختلف کمیسیون‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی از مسئولان دعوت می‌کنند تا در مورد اقدامات خود به منظور اجرایی شدن سند گزارشی ارائه دهند، اما وقتی دولت‌ها مطالبه‌ای در این زمینه نداشته باشند، کار به جایی نمی‌رسد.

بنیانیان به وضعیت فعلی نقشه فرهنگی کشور اشاره و عنوان کرد: پس از تصویب این نقشه و ابلاغ آن شاهد پیگری و اجرایی شدن آن بودیم، اما برخی بخش‌ها همچون پیوست نگاری فرهنگی که مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز بوده است مورد بی مهری قرار گرفته است، این در حالی است که این مصوبه قانون دائمی دارد و باید لیست‌ها از سوی سازمان برنامه و بودجه تهیه و طرح‌ها به صورت سالانه اعلام و دستگاه‌های اجرایی پیوست فرهنگی آن را انجام دهند.

مسائل فرهنگی باید به یک مطالبه مستمر تبدیل شود تا عملیاتی گردد

وی مردم سالاری را کارکردن بر روی افکار عمومی و مورد سوال گرفتن دولت‌ها از سوی مردم دانست و گفت: مطالبات ما همواره متوجه رأس هرم بوده است و رأس هرم نیز با قانون می‌تواند موضوع را پیگیری کند، در صورتی که مسائل فرهنگی باید به یک مطالبه مستمر تبدیل شود تا عملیاتی گردد. لازمه اجرا نیز تحول درونی در انسان‌ها است و اجبار جز حرکات نمایشی نتیجه‌ای ندارد. این امر پیگیری ما را در شورا نفی نمی‌کند اما تا زمانی که مطالبه مردمی وجود نداشته باشد شاهد اجرایی شدن کامل سندهای شورا نخواهیم بود.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه اصل پیشرفت به تحولات کیفی مرتبط می‌شود، گفت: این امر باید در مطالبات نخبگانی و فراگیر با شاخص‌های علمی مطرح شود. به طور مثال یکی از کمبودهای کشور ما مساجد فعال فرهنگی است، اما این کمبود احساس نمی‌شود تا دولت‌ها احساس تکلیف کنند، چرا که شاخص نمازگزاری و نماز جماعت از درون تحول فکری افراد، مسئله مدیران و نخبگان جامعه نیست و کسی در این زمینه احساس مسئولیت نمی‌کند.

یادآوری می‌شود،‌ در 19 آذرماه ۱۳۶۳ با پیشنهاد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و موافقت حضرت امام خمینی(ره) شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد. دبيرخانه‌ شورای عالی انقلاب فرهنگی با اهداف كارشناسی هرچه بهتر مصوبات شورای عالی و پشتيبانی علمی، پژوهشی و خدماتی متناسب با وظايف و مسئوليت‌های شورای عالی و بهره‌برداری از اطلاعات و تحقيقات انجام شده به منظور تصميم‌سازی مناسب زير نظر دبير شورا تشكيل می‌شود كه علاوه بر نقش اداری و پشتيبانی علمی و پژوهشی؛ نظارت و ارزيابی و هماهنگی و پيگيری اجرايی شدن مصوبات شورا را نيز بر عهده دارد. براي تدوين پيش‌نويس سياست‌هاي مورد نظر شورای عالی، تعريف پروژه‌های مطالعاتی، نقد و بررسی گزارش‌های دريافتی از دستگاه‌های فرهنگی، تهيه گزارش‌های تكميلی، برقراری ارتباط و تعامل سازنده با نخبگان، مديران فرهنگی و صاحب‌نظران حوزوی و دانشگاهی در مورد اهداف و اولويت‌های شورای عالي، كميسيون‌ها و واحدهای پژوهشی و كارشناسی گوناگونی از جمله: فرهنگی ـ اجتماعی، اصلاح الگوی مصرف، تعليم وتربيت، علم و فناوری، آينده‌نگاری و تحولات علم و فرهنگ، رصد وضعيت فرهنگی و علمی كشور و... در ساختار دبيرخانه پيش‌بينی شده است.