وحدت حوزه و دانشگاه؛ موجب طراوت جامعه علمی

عصمت همتی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه فرهنگیان اصفهان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اصفهان، اظهار کرد: پیشینه دانشگاه برخاسته از تمدن غرب است و در مقابل آن حوزه‌های علیمه در جایگاه تعلیم سنتی قرار دارند.
وی افزود: فلسفه ایجاد دانشکده‌های الهیات، به یک نوعی با هدف ایجاد تقابل با حوزه و تضعیف جایگاه علمی حوزه بود. اما همه دینداران به این رویه و طرز تفکر، قائل نبودند، ولی با گذشت زمان دانشگاه، محلی برای رشد، آموزش و آشنا شدن انسان‌ها با علوم روز شد. بزرگانی مانند شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید مفتح و ... قبل انقلاب وارد دانشگاه‌ها شدند و این محیط‌ها را به‌عنوان محیط‌های پرشور علمی و تاثیرگذار درک کردند.
وی با اشاره به 27 آذرماه و سالروز شهادت دکتر مفتح، بیان کرد: شهید مفتح روحانی‌ای بودند که بعد از انقلاب به‌عنوان رئیس دانشکده الهیات منصوب شدند و در همان دانشکده نیز شهید شدند. سالروز شهادت ایشان از این منظر که وی جامع هر دو طبقه یعنی روحانیت و دانشگاه بود، به عنوان روز وحدت حوزه و دانشگاه نام‌گذاری شد.
این استاد دانشگاه افزود: نام‌گذاری این روز به نام روز وحدت حوزه و دانشگاه، سوالاتی را درباره چیستی وحدت حوزه و دانشگاه مطرح کرد؛ برخی در این زمینه معتقد بودند، باید جنبه‌های مثبت و جنبه‌های نقص و کمبود را در هر دو جایگاه آسیب شناسی و با دید تحقیقی و واقعی آن‌ها را متمایز کنیم.
وی ادامه داد: براساس این نظر، کسی که در حوزه تربیت می‌شود، عقیده‌های اخلاقی، دینی و ظواهر شریعت در آن بروز می‌کند و با رشد علمی، از مرز اخلاق و انسانیت خارج نمی‌شود، بلکه با رشد علمی، آثار اخلاقی و روانی در او بروز و ظهور بیشتری پیدا می‌کند. در دانشگاه نیز علوم به‌روز و علوم کاربردی مورد نیاز توام با خلاقیت و نوآوری را بیشتر می‌توان تجربه کرد.

همتی ادامه داد: در این دادوستدهای نکات مثبت و رفع نکات منفی، می‌توانیم یک رابطه تگاتنگ بین حوزه و دانشگاه داشته باشیم که یک فارغ‌التحصیل دانشگاهی، یک انسان دین‌دار مقید به اخلاق دینی و یک فارغ‌التحصیل حوزی هم انسانی آشنا به مبانی علوم روز تعریف شود.
این استاد دانشگاه بیان کرد: در ضرورت وحدت میان حوزه و دانشگاه، تردیدی وجود ندارد، زیرا حوزه محلی برای درک و دریافت فقه عمیق دین معنا می‌شود که در این‌صورت جدایی حوزه و دانشگاه خطرناک است. اگر در دانشگاه انسانی تربیت شود که هیچ‌کدام از شاکله‌های دینی و اعتقادی را نداشته باشد و از طرفی آن علم اگر با باورهای دینی همگام نشود، ابزاری در جهت تخریب انسان و ارزش‌های انسانی است. نمود این پدیده در غرب مشاهده می‌شود و از طرفی علم‌گرایی برای بشر خوشبختی به‌همراه نداشته است، زیرا سعادت که به‌معنای کم شدن درد و رنج انسان‌ها، افزونی لذت انسان و عمیق شدن این لذت‌ها و احساس آرامش معنی می‌شود، جزء مولفه‌های زندگی امروز نیست و متفکران دلیل آن را دوری علم از باورهای دینی و به تبع ارزش‌های اخلاقی می‌دانند.
همتی گفت: وحدت حوزه و دانشگاه باید باعث طراوت و به روز بودن علم باشد و نباید برآیند توجه به علم، باعث دورشدن انسان از سعادت روحی و معنوی و کمالات انسانی شود. علمای علوم دینی با صاحب‌نظران دانشگاهی باید ارتباط و تماس داشته باشند و بتوانند تاثیرگذاری در هر دو حوزه را به‌پیش ببرند و این جزء ضرورت‌های رشد جامعه‌ای است که ادعای حکومت دینی دارد.
وی با بیان اینکه انتظار می‌رود حوزه در متن جامعه تاثیرگذاری داشته باشد و از طرفی تاثیرگذاران جامعه، قشر دانشگاهی هستند، گفت: حوزه فقط در ارتباط با دانشگاه و دانشگاهیان می‌تواند به اهداف خود که همان حفظ و تبلیغ دین و دعوت انسان‌ها به کمال انسانی است، برسد. از سوی دیگر اگر دانشگاه از مباحث اخلاقی و انسانی دور شود، با چیزی مواجه می‌شویم که نه کمال است و نه مطلوب.
همتی بیان کرد: این دو جایگاه تاثیرگذار، در واقع یکی نماینده علوم روز و دیگری نماینده ایمان و جهت‌دهنده به اخلاقیات و معنویت است. کمال مطلوب نیز این می‌باشد که انسانی عالم دین‌باور تربیت شود و رسیدن به این کمال با وحدت حوزه و دانشگاه امکان‌پذیر است.