«جشنواره تئاتر شهر» و نقش آن در فرهنگسازی دینی/1
لزوم توجه «تئاتر شهر» به تولیدات تئاتر دینی با اختصاص بخش مرتبط
گروه هنر: در شرایطی که برگزاری سوگواره نمایشی «خمسه» متوقف مانده است، جشنواره «تئاتر شهر» می‌تواند همچون سنوات گذشته با اختصاص بخشی به تئاتر دینی، زمینه فعالیت مؤثر کارگردانان آثار دینی را فراهم نماید.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) ششمین جشنواره «تئاتر شهر» تا چند روز دیگر به همت مرکز هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و دبیری شهرام کرمی برگزار خواهد شد.
این جشنواره در دوره‌های نخستین برگزاری با اختصاص بخشی به نام «تئاتر باران»، آثار نمایشی در حوزه تئاتر دینی و قرآنی را نیز مورد توجه و ارزیابی قرار می‌داد تا آنجا که این بخش چنان ظرفیتی در پی استقبال فعالان تئاتر دینی ایجاد کرد که سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران مجاب به برگزاری رویداد مستقلی به نام سوگواره نمایشی «خمسه» شد که طی سالیان گذشته همزمان با ایام محرم و صفر در سه دوره برگزار شد، اما سال جاری به دلایلی از جمله کسری بودجه سازمانی برگزاری چهارمین دوره آن متوقف ماند.
اکنون که در آستانه برگزاری دوره ششم این جشنواره هستیم با کامران شهلایی، یکی از کارشناسان بازبین آثار صحنه‌ای این رویداد نمایشی گفت‌و‌گویی ترتیب دادیم که در ادامه می‌خوانید:
ـ سال گذشته و در جریان پنجمین جشنواره «تئاتر شهر» متن نمایشی شما با عنوان «کمی آنسوتر» مورد تقدیر قرار گرفت و در این دوره شما را در کسوت بازبین آثار صحنه‌ای این جشنواره شاهد هستیم، در مورد این جشنواره و آثاری که متقاضی حضور در ششمین دوره آن هستند و شما به اتفاق سایر کارشناسان آن‌ها را بازبینی کردید توضیح بفرمایید؟
حدود ۷۰ اثر متقاضی را طی روز‌های اخیر به اتفاق سایر دوستان مورد بازبینی قرار دادیم که از این میان ۲۰ اثر نمایشی شایسته حضور در مرحله نهایی جشنواره شناخته شدند که البته اگر واقعیت را بخواهید بسیاری از این آثار آنچنان از نقاط قوت بالایی برخوردار بودند که انتخاب یکی از میان تعدادی از آن‌ها برای حضور در جشنواره بسیار سخت بود؛ منظور اینکه آثار بیشتری شایستگی حضور در جشنواره را دارا هستند، اما به دلیل ظرفیت محدود جشنواره مجبور به انتخاب نهایی ۲۰ اثر نمایشی بودیم.
من علاقه خاصی به این جشنواره دارم و تصور می‌کنم جشنواره «تئاتر شهر» تنها طی ۵ دوره برگزاری و در آستانه دوره ششم توانسته است جایگاه خوبی در میان هنرمندان و فعالان عرصه تئاتر و علاقه‌مندان به این هنر فراهم کند. این جشنواره هرچند که همواره با موضوع آزاد برگزار می‌شود، اما حقوق شهروندی، فرهنگ شهرنشینی و توجه به باور‌های دینی، سنتی و بومی به منظور بهبود شرایط همزیستی شهری را در اولویت موضوعات خود قرار می‌دهد، امری که تصور می‌کنم با توجه به گسترش روزافزون سبک زندگی شهری، اجتناب‌ناپذیر و لازم‌الاجراست و بسیاری از مسائل و موضوعات باید در آن فرهنگسازی شود.
ـ بسیاری از منتقدان رسالت ذاتی یک نهاد وابسته به شهرداری را پرداختن به مقولات فرهنگی و هنری آن هم در قالب آثار نمایشی نمی‌دانند، نظر شما چیست؟
از سازمانی صحبت می‌کنیم که رسالت آن انجام امور فرهنگی و هنری است و از جمله قالب‌های مؤثر و هدفمند در عرصه فرهنگی و هنری که اتفاقاً فراگیری آن در میان مردم هم محسوس بوده، هنر نمایش و تئاتر است؛ این جشنواره که سازمان فرهنگی و هنری شهرداری در حال برگزاری آن است همانطور که گفته شد پرداختن به موضوعات شهری و شهروندی را در اولویت قرار داده و البته چه خوب است که موضوعات را محدود نکرده و اجازه فعالیت به سایر فعالان عرصه تئاتر با دغدغه‌های دیگر را نیز داده است. مثلاً در مقطعی با توجه به ابراز تمایل فعالان تئاتر دینی و قرآنی به منظور شرکت در این جشنواره، بخشی تحت عنوان «تئاتر باران» در جشنواره ایجاد شد که آنچنان مورد استقبال قرار گرفت و کمیت آثار متقاضی در این بخش بالا رفت که دوستان مسئولان مجبور به ایجاد رویداد مستقلی به نام سوگواره نمایشی «خمسه» شدند.
ـ «خمسه» هم که بعد از سه دوره برگزاری متوقف ماند و بخشی اعظمی از مطالبات و توقعات فعالان تئاتر دینی را بی‌پاسخ گذاشت؟
این آفتی است که متأسفانه بسیاری از جریان‌ها و جشنواره‌های تئاتری ما را تهدید می‌کند و به دلایلی از جمله کسری بودجه و فراهم نبودن زیرساخت‌ها موجب می‌شود که یک رویداد نمایشی در اوج اثرگذاری خود خنثی شود. امیدوارم شرایطی پیش آید که در وضعیت موجود که شاید امکان از سرگیری برگزاری سوگواره نمایشی «خمسه» نیست، مجدد جشنواره «تئاتر شهر» این بار را به دوش کشیده و با اختصاص بخشی به تئاتر دینی، جوابگوی بخشی از مطالبات بحق دوستان فعال در این عرصه باشد.
ـ در پایان اگر مطلب خاصی دیگری را در مورد این جشنواره صلاح می‌دانید، مطرح کنید؟
در شرایطی که شاهد هستیم جشنواره معتبری همچون «تئاتر فجر» ساز و کار متفاوتی برای پذیرش آثار اعمال کرده است، به نظر من جشنواره‌هایی همچون «تئاتر شهر» امکان خوبی را فراهم می‌آورند که شاهد بروز استعداد‌های نو و آینده ساز در عرصه هنر تئاتر باشیم. «تئاتر شهر» نیاز به حمایت بیشتر کارشناسان، منتقدان و قشر حرفه‌ای تئاتر دارد تا شرکت‌کنندگان در آن که اغلب بااستعداد و جویای نام هستند با حضور و راهنمایی آن‌ها مسیر درست را طی و به اهداف متعالی مورد نظر در عرصه هنرهای نمایشی برسند.
اکنون که در آستانه برگزاری دوره ششم این جشنواره هستیم با کامران شهلایی، یکی از کارشناسان بازبین آثار صحنه‌ای این رویداد نمایشی گفت‌و‌گویی ترتیب دادیم که در ادامه می‌خوانید:
ـ سال گذشته و در جریان پنجمین جشنواره «تئاتر شهر» متن نمایشی شما با عنوان «کمی آنسوتر» مورد تقدیر قرار گرفت و در این دوره شما را در کسوت بازبین آثار صحنه‌ای این جشنواره شاهد هستیم، در مورد این جشنواره و آثاری که متقاضی حضور در ششمین دوره آن هستند و شما به اتفاق سایر کارشناسان آن‌ها را بازبینی کردید توضیح بفرمایید؟
حدود ۷۰ اثر متقاضی را طی روز‌های اخیر به اتفاق سایر دوستان مورد بازبینی قرار دادیم که از این میان ۲۰ اثر نمایشی شایسته حضور در مرحله نهایی جشنواره شناخته شدند که البته اگر واقعیت را بخواهید بسیاری از این آثار آنچنان از نقاط قوت بالایی برخوردار بودند که انتخاب یکی از میان تعدادی از آن‌ها برای حضور در جشنواره بسیار سخت بود؛ منظور اینکه آثار بیشتری شایستگی حضور در جشنواره را دارا هستند، اما به دلیل ظرفیت محدود جشنواره مجبور به انتخاب نهایی ۲۰ اثر نمایشی بودیم.
من علاقه خاصی به این جشنواره دارم و تصور می‌کنم جشنواره «تئاتر شهر» تنها طی ۵ دوره برگزاری و در آستانه دوره ششم توانسته است جایگاه خوبی در میان هنرمندان و فعالان عرصه تئاتر و علاقه‌مندان به این هنر فراهم کند. این جشنواره هرچند که همواره با موضوع آزاد برگزار می‌شود، اما حقوق شهروندی، فرهنگ شهرنشینی و توجه به باور‌های دینی، سنتی و بومی به منظور بهبود شرایط همزیستی شهری را در اولویت موضوعات خود قرار می‌دهد، امری که تصور می‌کنم با توجه به گسترش روزافزون سبک زندگی شهری، اجتناب‌ناپذیر و لازم‌الاجراست و بسیاری از مسائل و موضوعات باید در آن فرهنگسازی شود.
ـ بسیاری از منتقدان رسالت ذاتی یک نهاد وابسته به شهرداری را پرداختن به مقولات فرهنگی و هنری آن هم در قالب آثار نمایشی نمی‌دانند، نظر شما چیست؟
از سازمانی صحبت می‌کنیم که رسالت آن انجام امور فرهنگی و هنری است و از جمله قالب‌های مؤثر و هدفمند در عرصه فرهنگی و هنری که اتفاقاً فراگیری آن در میان مردم هم محسوس بوده، هنر نمایش و تئاتر است؛ این جشنواره که سازمان فرهنگی و هنری شهرداری در حال برگزاری آن است همانطور که گفته شد پرداختن به موضوعات شهری و شهروندی را در اولویت قرار داده و البته چه خوب است که موضوعات را محدود نکرده و اجازه فعالیت به سایر فعالان عرصه تئاتر با دغدغه‌های دیگر را نیز داده است. مثلاً در مقطعی با توجه به ابراز تمایل فعالان تئاتر دینی و قرآنی به منظور شرکت در این جشنواره، بخشی تحت عنوان «تئاتر باران» در جشنواره ایجاد شد که آنچنان مورد استقبال قرار گرفت و کمیت آثار متقاضی در این بخش بالا رفت که دوستان مسئولان مجبور به ایجاد رویداد مستقلی به نام سوگواره نمایشی «خمسه» شدند.
ـ «خمسه» هم که بعد از سه دوره برگزاری متوقف ماند و بخشی اعظمی از مطالبات و توقعات فعالان تئاتر دینی را بی‌پاسخ گذاشت؟
این آفتی است که متأسفانه بسیاری از جریان‌ها و جشنواره‌های تئاتری ما را تهدید می‌کند و به دلایلی از جمله کسری بودجه و فراهم نبودن زیرساخت‌ها موجب می‌شود که یک رویداد نمایشی در اوج اثرگذاری خود خنثی شود. امیدوارم شرایطی پیش آید که در وضعیت موجود که شاید امکان از سرگیری برگزاری سوگواره نمایشی «خمسه» نیست، مجدد جشنواره «تئاتر شهر» این بار را به دوش کشیده و با اختصاص بخشی به تئاتر دینی، جوابگوی بخشی از مطالبات بحق دوستان فعال در این عرصه باشد.
ـ در پایان اگر مطلب خاصی دیگری را در مورد این جشنواره صلاح می‌دانید، مطرح کنید؟
در شرایطی که شاهد هستیم جشنواره معتبری همچون «تئاتر فجر» ساز و کار متفاوتی برای پذیرش آثار اعمال کرده است، به نظر من جشنواره‌هایی همچون «تئاتر شهر» امکان خوبی را فراهم می‌آورند که شاهد بروز استعداد‌های نو و آینده ساز در عرصه هنر تئاتر باشیم. «تئاتر شهر» نیاز به حمایت بیشتر کارشناسان، منتقدان و قشر حرفه‌ای تئاتر دارد تا شرکت‌کنندگان در آن که اغلب بااستعداد و جویای نام هستند با حضور و راهنمایی آن‌ها مسیر درست را طی و به اهداف متعالی مورد نظر در عرصه هنرهای نمایشی برسند.
