افشین داورپناه، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره پژوهشهای فرهنگی در جهاد دانشگاهی گفت: مشکل اصلی و اساسی در زمینه پژوهشهای فرهنگی در جهاد دانشگاهی، مربوط به رویکردها و سیاستهای کلی جهاد دانشگاهی است، در واقع هنوز نقش فرهنگی جهاد دانشگاهی در دانشگاهها مشخص نیست و مشخص نیست وظیفه جهاد دانشگاهی در حوزه فرهنگی دانشگاهها چگونه تعریف شدهاست.
وی افزود: اینکه پژوهشهای اجتماعی نیازمند تأمین اعتبارات کافی است، با چهار یا پنج ملیون تومان بودجه نمیتوان انجام کارهای پژوهشی سودمند را انتظار داشت، از این رو بهتر است شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه وظایف جهاد دانشگاهی و نوع تعامل این نهاد با دانشگاهها و وزارت آموزش عالی بازنگری کند.
داورپناه ادامه داد: اکنون در عمل از پتانسیلهای پژوهشی و فرهنگی جهاد دانشگاهی در دانشگاهها استفادهای نمیشود، وزارت آموزش عالی، پژوهشکدهها و پژوهشگاههای خودش را دارد و اگر بخواهد برای مثال مجموعهای پژوهشهای فرهنگی در دانشگاهها انجام دهد از اعضای هیئت علمی و پژوهشکدهها و پژوهشگاههای خودش استفاده میکند.
وی گفت: حدود دو دهه پیش، مجموعه جهاد دانشگاهی در همه دانشگاهها حضوری پررنگ داشت؛ در همه دانشگاهها دفاتر جهاد دانشگاهی فعال بودند و از نظر تعداد و تنوع برنامهها و فعالیتها، حضور و نقش پرررنگی ایفا میکردند، اما این نقش در یک دهه اخیر به تدریج ضعیف شده است؛ اکنون برنامهریزیها و پژوهشهای فرهنگی در حوزه دانشجویان و دانشگاهیان جزء وظایف وزارت آموزش عالی، معاونت فراهنگی ـ اجتماعی و اداره کل فرهنگی این وزارتخانه است، اما تقریباً هیچ وظیفهای در این باره برای جهاددانشگاهی تعریف نشده است؛ در بسیاری از دانشگاهها حتی حضور فیزیکی دفاتر جهاد دانشگاهی نیز تحمل نشد و همانطور که میدانید در یک دهه گذشته، به تدریج حضور جهاد دانشگاهی در دانشگاهها سال به سال کمرنگ و کمرنگتر شدهاست.
داورپناه در ادامه عنوان کرد: شاید به همین دلیل هم معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی بیشتر به سمت برگزاری برخی برنامههای فرهنگی در دانشگاهها حرکت کردهاست، اما در همین زمینه هم فعالیتها آنقدر پراکنده بوده که عملاً مسیر هدفمند و یکپارچهای را طی نکرده است؛ برای مثال از یک سو مرکز گردشگری دانشجویان در جهاد دانشگاهی شکل گرفته و از سوی دیگر سازمان دانشجویان یا مرکز امام و انقلاب و ... اما واقعاً چرا جهاد فقط سر وقت این نوع فعالیتها آمده و سراغ فعالیتهای دیگری که آنها به مراتب از این نوع برنامهها مهمتر بودهاست نرفته؟ در واقع، جهاد دانشگاهی، با برخورداری از نیروهایی متخصص و جوان و ظرفیت پژوهشی بالا به ویژه در بخش فرهنگی، نیازمند یک نقشه راه مشخص در حوزه فرهنگی و به ویژه پژوهشهای فرهنگی است؛ نقشه راهی که کاربردهای نهایی آن در نظر گرفته شده باشد و منابع تأمین بودجههای پژوهشی نیز در آن مشخص و در حد کفایت باشد. واقعیت این است که الان بخش توانمندیهای پژوهشی جهاد در حوزه فرهنگی ندیده گرفته شدهاست ـ حتی در خود جهاد دانشگاهی.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده جهاد دانشگاهی ترسیم شفاف آینده پژوهشهای فرهنگی در جهاد دانشگاهی را نیازمند تعیین جایگاه جهاد دانشگاهی در سپهر دانشگاهی ایران دانست و بیان کرد: اسناد بالادستی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی، ریاست جمهوری و حتی سیاستهای کلان جهاددانشگاهی، باید اهداف مشخص، ملموس و معینی را برای جهاد دانشگاهی تعریف کنند و متناسب با آن، منابع مالی لازم در این زمینه و مجاری تأمین آن را مشخص کنند و سپس به شکلی مطالبهگرانه بر خروجی جهاد دانشگاهی در این زمینه نظارت کنند و ارزیابی داشته باشند؛ در این صورت میتوان انجام پژوهشهای فرهنگی سودمندی را از مجموعه جهاد دانشگاهی انتظار داشت. در غیر این صورت، هر از گاهی برخی پژوهشهای خُرد به صورت مقطعی و در حد محدود در این مجموعه انجام خواهد شد که خروجی و تأثیر مشخصی نخواهد داشت.