16 نهاد متولی امر حفظ قرآن شدند/ تغییرات جزئی در دستگاه‌های متولی اجرای اقدامات ملی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، سومین جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم بعدازظهر امروز 26 آذرماه در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد. از جمله اعضای حاضر در این جلسه علاوه بر رئیس، نایب رئیس و دبیر این جلسه می‌توان به مهدی فیض، معاون فرهنگی وزیر آموزش و پرورش، محمدحسین محمدزاده، مدیر شبکه قرآن و معارف سیما، محمدمهدی بحرالعلوم و معتز آقایی، اعضای صاحب‌نظر مردمی و ... اشاره کرد.

در ابتدای این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی و رئیس ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم ضمن اشاره به برخی مباحث مطرح شده در مورد عدم پیگیری‌ها در مورد بودجه قرآنی‌، گفت: هفته‌ای نبوده است که یک، دو یا سه بار از طرف دبیرخانه به سازمان مدیریت برای بودجه قرآنی مراجعه نداشته باشیم.
وی افزود: از همان ابتدای سال اینگونه بود و پیگیری‌های متنوعی صورت گرفت و مستندات آن هم موجود است. وعده‌های زیادی هم در زمینه افزایش بودجه دریافت کردیم که پیگیر آن وعده‌ها نیز خواهیم بود.
محمدی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به بحث اهمیت حفظ قرآن کریم اشاره و اظهار کرد: عملیات حفظ محوری‌ترین نقطه در تحولات و نهضت قرآنی کشور است. چیزی که الان ما داریم این است که در سند یک سری اقدامات با عنوان اقدامات ملی تعریف شده است. همچنین گزینه پیشنهادی تولیت این اقدامات و نهادهای همکار به عنوان نهادهای مجری نیز مشخص شده است تا اقدامات ملی که 153 اقدام است را به تفکیک اجرا کنند.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی اظهار کرد: ایفای نقش و وظیفه تربیت حافظان قرآن کریم را به دو صورت ترسیم کرده‌ایم. در حالت اول 16 دستگاه در عملیات تربیت حافظ نقش آفرینی خواهند داشت که برای هر کدام از آنها سهمیه خاصی از تربیت حفاظ قرآن را در نظر گرفته‌ایم. حالت دوم جدول تأمین سهم استانی حفظ است که بر مبنای هر سال نیم درصد طراحی شده است. در این حالت جمعیت هر استان در سال 95 در نظر گرفته شده و سهمیه آن استان برای سال 1404 در نظر گرفته شده است، رشد سنواتی در این طرح مدنظر قرار گرفته شده است.
رئیس ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم اظهار کرد: راهبردهایی که در نظر گرفته شده است مصوب شورای توسعه است، اقدامات ملی نیز مصوب است و تغییری در آن صورت نخواهد گرفت. تنها در نهادهای متولی اقدامات ملی و نهادهای مجری امکان تغییر وجود دارد.
در ادامه این نشست و پس از بحث‌های متعدد هر کدام از راهبردها و نهادهای متولی آن به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفت که با تغییرات اندکی کلیات این موضوع به تصویب اعضای شورا رسید و مقرر شد تا طی روزهای آینده مصوبه آن به نهادها ابلاغ شود.
از جمله تغییراتی که در این جلسه برای نهادهای متولی راهبردها و اقدامات ملی لحاظ شد می‌توان به راهبرد دوم اشاره کرد. در این راهبرد که به موضوع «تشویق و زمینه‌سازی برای آشنایی کودکان زیر هفت سال با قرآن و شروع حفظ از این سنین»  مربوط است، بحث بر سر نهاد متولی این راهبرد بود. دو نهاد وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی به عنوان نهادهایی که می‌توانند در این زمینه فعالیت داشته باشند معرفی شدند که در نهایت وزارت آموزش و پرورش به عنوان گزینه تولیت این راهبرد معرفی شد.
همچنین در راهبرد چهارم نیز که در مورد «تربیت معلم و مربی حفظ قرآن و ایجاد تسهیلات و سازوکارهای لازم برای حضور حافظان قرآن در مدیریت مدارس و تدریس با تمرکز بر مراکز پیش‌دبستانی و دبستان» است، بحث‌های فراوانی در مورد تولیت بر آن صورت گرفت. در این بخش مقرر شد تا تولیت تربیت معلم رسمی بر عهده وزارت آموزش و پرورش و آموزش غیررسمی از بین وزارت ارشاد، سازمان اوقاف و سازمان دارالقرآن بر عهده سازمان اوقاف و امور خیریه انتخاب شود.
همچنین در راهبرد هفتم که به موضوع «ارتقاء جایگاه حفظ و حافظان قرآن در فرایندهای آموزشی، ارزیابی و ارتقای اساتید و دانشجویان در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی» می‌پردازد، بحث تولیت بر عهده نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها نهاده شد. در پیش‌نویس این طرح دبیرخانه شورای هماهنگی فعالیت‌های قرآنی دانشگاه‌ها پیشنهاد شده بود.
در راهبرد 13 که به موضوع «ترغیب شرکت‌ها و موسسات خصوصی و مردمی غیرقرآنی به حفظ و استفاده از حافظان قرآن» اختصاص یافته است، به جای کلمه «اتحادیه» که در پیش نویس پیشنهاد شده بود، وزارت ارشاد قرار گرفت.
راهبرد 19 نیز که بحث «تبلیغ و ترویج اهمیت و اثرات حفظ قرآن در تبلیغات محیطی و شهری» می‌پردازد. نهاد سازمان همیاری شهرداری‌ها و دهیاری‌ها نیز به عنوان نهاد همکار با وزارت ارشاد در این بخش معرفی شد.
در راهبرد 20 نیز که «تکریم حافظان قرآن و الگوسازی ایشان برای اقشار مختلف جامعه» را مدنظر دارد سازمان اوقاف و سازمان صدا و سیما به عنوان نهاد متولی معرفی شدند. در پیش‌نویس تنها به تولیت سازمان صدا و سیما در این راهبرد اشاره شده بود.
در پیش نویس ارائه شده برای راهبرد شماره 23 نیز به بحث «استفاده از ظرفیت گروه ها و تشکل‌های مذهبی برای تبلیغ و ترویج حفظ قرآن کریم» پرداخته است سازمان اوقاف به عنوان نهاد متولی تعریف شده بود که پس از بحث و بررسی فراوان سازمان تبلیغات اسلامی تولیت کار را بر عهده گرفت.
همچنین در راهبرد 25 که موضوع «ساماندهی اطلاعات و محتوای موجود در حوزه حفظ قرآن در کشور از طریق ایجاد پایگاه ها داده و ساختارهای اطلاعاتی مورد نیاز برای توسعه و ترویج حفظ قرآن» را پیگیری می‌کند ابتدا شرکت «ایزایران» در پیش نویس پیشنهاد شده بود که پس از بحث و بررسی وزارت دفاع و وزارت ارشاد به عنوان تولیت کار معرفی شدند. برای ملاحظه جدول راهبردها، اقدامات و نهادهای پیشنهادی متولی اینجا کلیک کنید! 
در بخش دیگری از این جلسه اعلام شد که اعضای این ستاد در دستگاه‌ها خود جلساتی را برگزار کنند تا راهکارهای تحقق راهبردها را جلسه آینده مورد بررسی قرار دهند.
همچنین در بخشی از این جلسه 16 نهاد سازمان بسیج مستضعفین، وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش، نیروهای مسلح، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، سازمان اوقاف و امور خیریه، جهاد دانشگاهی، اتحادیه موسسات قرآنی، ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، معاونت فرهنگی شهرداری تهران، بنیاد فرهنگی خاتم‌الاوصیاء، وزارت علوم، وزارت ارشاد، وزارت بهداشت، نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها و سازمان زندان‌ها به عنوان نهادهایی که دارای سهمیه تربیت حفظ قرآن کریم هستند معرفی شدند.
در بخش دیگری از این نشست مهدی فیض، معاون فرهنگی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه الگوی تربیت حافظ در طول زمان را باید طراحی کنیم، گفت: هرمی تهیه شده است که در آن حافظ یک جزء و بالاتر در تعداد بسیار بالایی در نظر گرفته شده است و بر اساس روند کار حافظان دو جزء، سه جزء و ... دارای درصد و سهم خاصی خواهند بود.
وی با اشاره به اینکه ابتدا وضع موجود احصاء می‌شود، افزود: در این طرح اعلام شده که تا پایان سال 1404 وضعیت باید به چه نحوی باشد. اگر قرار است 10 میلیون حافظ کل قرآن باید داشته باشیم، این حفظ باید با چه کیفیتی باشد. آیا این 10 میلیون باید حافظ کل باشند یا کمتر، اینها در این طرح تعریف خواهد شد و آن دستگاه رصدگر نشان خواهد داد که چه میزان نسبت به برنامه تعریف شده عقب و یا جلو هستیم.
در ادامه نیز حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، رئیس ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم با اشاره به اینکه ما در کار حفظ قرآن کریم سه عملیات از سه جنس متفاوت داریم، گفت: اولین عملیات سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کلان است که کار شورا است و هم اینک انجام می‌شود. عملیات دوم کارهای پشتیبانی اعم از مالی، انسانی، تبلیغاتی و ... است و عملیات سوم نیز تربیت حافظ قرآن است که محصول نهایی حافظ کل قرآن است.
وی افزود: جایی که نگران کننده است بحث پشتیبانی است که ممکن است دستگاه‌ها وظایف خود را به خوبی انجام ندهند، بنابراین به اعتقاد من اگر قرار است نظارتی هم صورت بگیرد باید در این بخش صورت بگیرد. با شاخص‌هایی که وجود دارد هر کدام از این عوامل موارد مورد بررسی قرار می‌گیرد. بنابراین در این مرحله باید سخت‌گیری بیشتر باشد چرا که کوچک‌ترین کم کاری می‌تواند به سایر مراحل و خروجی کار آسیب برساند.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به اینکه در خروجی کار نیز باید صحت آمار مورد بررسی قرار گیرد، اظهار کرد: باید این مسئله که کیفیت حفظ درست است یا خیر نیز مورد بررسی قرار گیرد. ما در طرح پایشی که از دستگاه‌هایی که باید کار تربیت حفاظ را انجام دهند نگاه خواهیم کرد که ظرفیت‌ها در اختیار آنها بوده است یا خیر، به نسبت ظرفیتی که در اختیار نداشته‌اند می‌توانیم توجیهات آنها را بپذیریم. اگر اینگونه نگاه کنیم دیگر لازم نخواهد بود که بگوییم فلان دستگاه چه میزان حافظ تربیت کرده است. این جدولی که ارائه شده است تنها نسبت به دستگاه‌هایی که در خط پایان قرار دارند مورد استفاده است.
محمدی بیان کرد: ما برای دستگاه‌هایی که در قسمت سوم یا عملیات سوم نقش دارند، نقش تربیت کننده حافظ قرآن قائل می‌شویم و به عنوان مثال برای دستگاهی که در بحث پشتیبانی یا سیاستگذاری حضور داشته است، نقش تربیت کننده حافظ قرآن قائل نخواهیم شد.