ضرورت فراگیری احکام برای دستيابی به سعادت
گروه معارف: مدیر مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی حوزه علمیه قزوین با اشاره به لزوم فراگیری احکام شرعی گفت: فراگیری احکام از نظر قرآن، سنت، علماء، مراجع و عقل دارای ضرورت و اهمیت خاصی است که باید مورد توجه قرار گیرد و واجب است انسان مسائلي كه غالباً به آن‌ها احتیاج دارد را بياموزد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از قزوین، یکی از مهم‌ترین واجبات دین مبین اسلام كه اهمیت ویژه‌‌ای دارد، فراگیری احکام دین است كه درک و فهم درست نسبت به مسائل آن و عمل بر طبق آن تضمین‌کننده سعادت انسان است.
كسی كه اسلام را به‌عنوان دین خود برمی‌گزیند باید برنامه‌‌های آن را به‌طور كامل در همه قلمروهای زندگی خود بپذیرد و رفتار و عملكرد خویش را مطابق با احكام دین تنظیم نماید، برای انجام چنین تكلیفی فرد مسلمان بايد نسبت به احكامي كه عموماً به آن احتیاج دارد، شناخت پیدا كند تا بتواند آن را در زندگی خود به كار بندد.
با توجه به اهمیت این موضوع از این پس خبرگزاری ایکنا در قزوین تلاش خواهد کرد در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام علی ابوالقاسمی مدیر مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی حوزه علمیه قزوین، سؤالات متداول جامعه که شناخت پاسخ آن لازم است را رصد کرده و به ارائه پاسخ‌های لازم به آن‌ها می‌پردازد.
در اولین نشست به بیان ضرورت فراگیری احکام شرعی اشاره شده است.
حجت‌الاسلام علی ابوالقاسمی مدیر مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی حوزه علمیه قزوین در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قران (ایکنا) از قزوین، اظهار کرد: احکام در لغت، جمع حکم و به معنای فرمان و دستور به کار می‌رود و در اصطلاح فقهی احکام، کلیه دستورهای عملی و فروع دین اسلام در تمام ابعاد آن است و همه دستورهای عبادی و سیاسی و اقتصادی و خانوادگی و قضایی را شامل می‌شود.
وی با اشاره به لزوم فراگیری احکام شرعی افزود: فراگیری احکام از نظر قرآن، سنت، علماء، مراجع و عقل دارای ضرورت و اهمیت خاصی است که باید مورد توجه قرار گیرد و واجب است انسان مسائلي كه غالباً به آن‌ها احتیاج دارد را بياموزد.
این مسئول فرهنگی با اشاره به حدیثی از حضرت رسول اکرم(ص) گفت: آن حضرت می‌فرمایند «اف باد بر هر مسلمانی که در هفته یک روز را برای شناخت امر دین خود و پرسش از آن قرار ندهد».
وی تصریح کرد: صاحب عروة‌الوثقی تأکید دارد هر عملی که از مکلف صادر می‌شود فراگیری حکم آن واجب است، خواه از عبادات باشد و خواه از معاملات و یا از امور عادی. همچنین شیخ انصاری(ره) حکم به فسق کسی نموده که مسائل مورد ابتلای خود را ترک کند و در مقام یادگرفتن آن‌ها نباشد.
حجت‌الاسلام ابوالقاسمی با اشاره به‌ضرورت فراگیری احکام دینی از منظر دینی تأکید کرد: بايد دانست براي فهم تمام حقايق لازم است به تمام منابع دسترسي داشته باشيم و توانمندي فهم از منابع را نيز داشته باشيم درحالی‌که در هر دو براي انسان محدوديت است.
وی ادامه داد: لذا اگر به فلسفه حکمي از طريق برخي آيات و روايات راه پيدا کرديم، نبايد تصور كرد آنچه به‌دست‌آمده، تمام حکمت است، هم چنان‌که با عقل و فکر محدود انساني نيز نمی‌توان به عمق احکامي که از علم بی‌انتهای خدا سرچشمه گرفته، پي برد.
این کارشناس مذهبی بیان کرد: دانش بشر به هر اندازه که با گذشت زمان پيش برود باز هم محدود است. ما همه‌چیز را نمی‌دانیم، اگر می‌دانستیم لازم بود قافله علم و دانش بشر متوقف شود زيرا به پايان راه رسيده بود و اين نادانی‌های ماست كه دانشمندان بشر را به تلاش و كوشش دائمي براي يافتن نایافته‌ها و كشف مجهولات وا می‌دارد؛ آنچه می‌دانیم در برابر آنچه نمی‌دانیم، قطره‌ای در برابر دريا و يا سطري از کتابی بسيار عظيم و بزرگ است.
مدیر مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی حوزه علمیه قزوین با بیان اینکه بسياري از مسائل علمي امروز براي انسان‌های هزار سال پيش چه‌بسا قابل‌درک نبوده است، اضافه کرد: اين را نـيز می‌دانیم كه احكام و دستورات آسماني از علم بی‌پایان خداوند سرچشمه می‌گیرد، از مبدأ كـه همـه حقايق هستي پيش او روشن است و گذشته و آينده و غيب و شهود براي او نمايان است و از همه‌چیز به‌طور همه‌جانبه آگاه است.
حجت‌الاسلام ابوالقاسمی تأکید کرد: آيا با توجه به اين حقايق می‌توانیم انتظار داشته باشيم كه فلسفه همه احكام را درك كنيم؟ اگر چـنين بود چه نيازي به پيامبران براي تشريع احكام داشتيم؟ خودمان می‌نشستیم و آنچه صلاح و مصلحت بود تصويب می‌کردیم و این‌همه در سنگلاخ‌های زندگي سرگردان نمی‌شدیم وانگهي مـگر ما همه اسرار آفرينش و تمامي موجودات جهان و قوانيني كه بر آن‌ها حكومت می‌کند و فلسفه وجودي هر يك را می‌دانیم؟
این کارشناس مذهبی اعلام کرد: احكام تشريعي جدا از حقايق آفرينش و تكوين نيست و اطلاعات ما در هر دو قسمت محدود است.
وی تصریح کرد: قلمرو احکام، تنها مسائل عبادی و معاملاتی و خانوادگی نیست، بلکه شامل کلیه دستورات عملی اسلام می‌شود، همان‌گونه که حضرت امام(ره) فرمودند: هیچ موضوع حیاتی نیست که اسلام تکلیفی برای آن نداشته باشد.
مدیر مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی حوزه علمیه قزوین ابعاد گوناگون احکام اسلامی را چنین برشمرد: بعد عبادی که قسمت عمده احکام را شامل می‌شود، بعد فرهنگی مثل احکام مربوط به خواندن کتاب‌های گمراه‌کننده و اینکه برای چه کسانی جایز و برای چه کسانی جایز نیست و نیز حکم نگهداری و چاپ و نشر و تدریس کتب ضاله، بعد اخلاقی مثل حکم غیبت کردن بچه نابالغ ممیز که آیا جایز است یا نه و بعد سیاسی و نظامی که مسائل مربوط به دفاع و امربه‌معروف و نهی از منکر و جهاد در این زمینه است.
وی ادامه داد: همچنین بعد اقتصادی مانند احکام مربوط به خمس، زکات، مالیات‌ها، بانک، بیمه و سرقفلی، بعد هنری مانند احکام مربوط به شبیه‌سازی در نمایش‌هایی همچون تعزیه و مسائلی نظیر مجسمه‌سازی و نواختن آهنگ و گریم کردن و بعد بهداشتی و پزشکی مانند احکام پاک‌کننده‌ها و مسائل مربوط به کنترل جمعیت و جلوگیری از حاملگی و تلقیح از دیگر ابعاد احکام اسلامی به شمار می‌رود.
حجت‌الاسلام ابوالقاسمی در پاسخ به این سؤال که از چه سنی افراد باید به دنبال فراگیری احکام دین باشند، تأکید کرد: از زمانی که فرد خود را می‌شناسد و خوبی و بدی را درک می‌کند بهتر است به دنبال فراگیری احکام دین باشد ولی از سن بلوغ و تکلیف این فراگیری بر او واجب می‌شود.
این کارشناس مذهبی اعلام کرد: منابع و افراد معتبر برای یادگیری و پرسش در خصوص احکام شرعی را می‌توان مراجعه به رساله و کتاب استفتائات مرجع تقلید خود، سؤال از علمایی که در بیان احکام مهارت و اطلاعات کافی دارند، تماس با دفتر مرجع تقلید خود، مراجعه به دفتر امام‌جمعه هر شهر، مراجعه به امام جماعت محل عنوان کرد.
وی تصریح کرد: ندانستن احکام و یا اطلاع نداشتن از احکام با فراگیری نرم‌افزارها و ارتباطات و فناوری روز دیگر معنی ندارد زیرا هر شخصی به‌راحتی با مراجعه به سایت مرجع تقلید خود یا تماس با دفتر مرجع تقلید خود یا مراجعه به رساله یا امام‌جمعه و جماعت محل به‌راحتی هر چه تمام‌تر می‌تواند مسائل شرعی خود را پرسیده یا مطلع شود.
مدیر مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی حوزه علمیه قزوین در پایان خاطرنشان کرد: اگر کسی در مسیر فراگیری احکام دینی کوتاهی نموده و مرتکب گناه شود یا واجبی را ترک کند مورد عقوبت و عذاب الهی قرار خواهد گرفت مگر بعد اطلاع توبه نموده و جبران کند.
گفت‌وگو از رقیه ملاحسنی
