هدایت ادیان توحیدی در گرو شناخت و عرضه اسلام ناب

اصغر فروغی، عضو هیات‌علمی دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اصفهان با اشاره به اولین برخورد بین مسلمانان و مسیحیان در تاریخ اسلام در ماجرای مباهله، اظهار کرد: در برخورد مسلمانان با مسیحیان نجران و ماجرای مباهله، مسیحیان ابتدا با استدلال‌های پیامبر(ص) به حقانیت اسلام قانع نشدند و بعد پیامبر (ص) به آن‌ها پیشنهاد «مباهله» داد، بر این اساس که مسیحیان و مسلمانان هر کدام عقاید خود را مطرح و بعد از آن لعنت خداوند را بر عقاید باطل درخواست کنند. «مباهله» در تاریخ اسلام ماجرای معروفی است که مسیحیان وقتی خانواده پیامبر اکرم (ص) را دیدند از مباهله استنکاف کردند و پذیرفتند تحت سلطه پیامبراکرم(ص) جزیه پرداخت کنند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: مسیحیان ساکن در سرزمین‌های اسلامی، از همان ابتدای تاریخ اسلام، از حقوق اهل ذمه استفاده کرده و در انجام آیین و مراسم‌ خود آزاد بودند و فقط جزیه پرداخت می‌کردند و از قبل جزیه دادن، امنیت نیز برای آن‌ها فراهم می‌‌شد، به همین جهت در زمان خلفای ‌اموی و عباسی و بعد از آن در مصر تحت حکومت فاطمیان، مسیحیان اهل کتاب در فعالیت‌هایی تخصصی مثل نجوم، پزشکی، امور اداری و... با مسلمین همکاری داشته و تاکنون نیز در کنار مسلمانان زندگی می‌‌کنند.
فروغی با اشاره به وقوع جنگ‌های صلیبی میان مسلمانان و مسیحیان گفت: جنگ‌های صلیبی میان مسلمانان و مسیحیان به علت احساس ضعف و شکست مسیحیان در قبال مسلمانان و به دنبال آن شکل دادن یک بسیج عمومی در اروپا با هدف جنگ با مسلمانان برای آزادی بیت‌المقدس شکل گرفت که در طی دو قرن، میان مسلمانان و مسیحیان حدود 8 جنگ انجام شد.
وی افزود: براساس شواهد و منابع تاریخی، در طول این جنگ‌ها وقتی مسلمین بر مسیحیان پیروز می‌شدند، حتی در جنگ نیز رافت ‌‌ومهربانی اسلامی را در مورد مسیحیان اعمال می‌‌‌کردند؛ مثلا زنان و کودکان را نمی‌کشتند، مزارع را خراب نمی‌کردند، مجروحین را به قتل نمی‌رساندند، در واقع مسیحیان همچنان تحت عنوان «اهل‌ذمه» مطرح بودند، اما وقتی مسیحیان پیروز می‌شدند، تحت‌تاثیر آموزه‌های قرون وسطی و کلیسا، دست به کشتار گسترده‌ای از مسلمین می‌زدند و آن را امر پسندیده‌ای می‌دانستند.
این استاد تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان ادامه داد: بعد از جنگ‌های صلیبی و دوره حاکمیت عثمانی‌ها، با توجه به اینکه عثمانی‌ها بخش اعظم حکومت‌شان در جهان مسیحیت بود، باز هم یک نگاه رافت و مهربانی نسبت به مسیحیان داشتند، اما مسیحیان چون احساس شکست می‎کردند و قلمروشان نیز تحت سیطره مسلمانان بود، با وجودی که از دانش‌، علم و مزایای موجود در جهان اسلام بهر‌مند می‌شدند، اما باز دست به تشکیل یک جبهه متحد در اروپا علیه امپراطوری عثمانی زدند و نهایتا در آستانه جنگ‌جهانی اول، مسیحیان با اتحادی که بین خود برقرار کردند، امپراطوری عثمانی را شکست دادند.
فروغی تصریح کرد: مقابله‌هایی که درطول تاریخ بین مسلمانان و مسیحیت وجود داشته است، حاکی از یک پیروزی بزرگ برای مسلمین می‌باشد، زیرا افرادی مثل «ویل دورانت» «جرجی زیدان» و سایر متفکرین مسیحی که به تاریخ اسلام و مسیحیت  مسلط هستند، روش مسلمانان در جنگ با  مسیحیان را یک روش مهربانانه و مبتنی بر درنظرگرفتن حق طبیعی افراد می‌دانند. در حالیکه اکثر فشارها و خونریزی‌ها از طرف مسیحیان بوده است که نمونه آن وقتی اسپانیا توسط مسیحیان از مسلمانان گرفته شد، تعداد زیادی از مسلمین دراسپانیا به قتل رسیدند، ولی وقتی مسلمین وارد اسپانیا شدند آن‌ها دست به کشتار مسیحیان نزدند. به طور کلی در طول تاریخ، مسیحیان ساکن در جوامع اسلامی بدون اینکه از سوی مسلمانان با تنگناهایی مواجه شوند، یک زندگی نسبتا مرفه و قابل‌قبولی داشته‌اند.
این استاد دانشگاه با اشاره به مبحث «تثلیث» در مسیحیت، گفت: اعتقاد به تثلیث قطعا از آموزه‌های کلیسا است و در زمان بعد از حضرت عیسی(ع) به‌وجود آمده و مطابق قرآن در سوره مائده، خود حضرت عیسی(ع) صریحا تثلیث را رد می‌کنند. ریشه و علت پیدایش مبحث اعتقادی تثلیث نیز در زمان بعد از حضرت عیسی(ع)  به این دلیل بود که مسیحیان به علت تعصبی که داشتند، نتوانستند پیام حضرت عیسی(ع) را به درستی دریابند و دلیل دیگر اینکه از زمان عروج حضرت عیسی (ع) و تالیف اناجیل، چندقرن فاصله افتاده است.
وی افزود: مسیحیان بعد از دوران کلیسا ودر زمان رنسانس به دلیل قالب شدن فضای صنعتی، نتوانستند براساس یک نگاه علمی، اعتقادی، صریح و راسخ و به‌دور از تنش‌های نظامی و سیاسی، به یک تصویر صحیح از دین‌ و مسئله توحید، نبوت و قیامت دست پیدا کنند و به همین دلیل در فاصله زمانی بین ظهور حضرت عیسی(ع) تا زمان رسمی شدن مذهب مسیحیت، آموزه‌هایی آمیخته با خرافات مثل «تثلیث» در اروپا شکل گرفت.
فروغی بیان کرد: قبل از رنسانس، حاکمیت کلیسا قادر نبود نیاز‌های مادی و معنوی مردم جامعه را برطرف کند، به همین خاطر یک روحیه ضددینی در اجتماع و ساختار سیاست اروپاییان شکل گرفت، به‌گونه‌ای که آن‌ها دین را افیون توده‌ها و مانع پیشرفت‌های علمی و سیاسی و اجتماعی می‌دانستند، لذا بعد از قرون وسطی با ظهور رنسانس و به حاشیه رانده شدن مذهب از عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و .... ، مذهب از میان مسیحیان رخت بربست و به یک امر فردی بدل شد.
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان به تاثیرپذیری جوامع مسیحی از جوامع اسلامی به خصوص انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد وگفت: امروز با توجه به دستاوردهای علمی روز جهان و همچنین متناسب با نیازهای بشری، قشرتحصیل‌کرده اروپایی‌ها با پیدا کردن یک نگاه جدید به مسئله دین، دیگر تثلیث را برنمی‌تابند و به دنبال جایگزینی مثل اسلام هستند، البته این مهم به تلاش دنیای اسلام بستگی دارد، به این معنا که مسلمانان با روش‌های مدرن و با استفاده از آموزه‌های غنی اسلام و برجستگی‌های بارز آن چگونه می‌توانند ذهنیت تاریک قرون وسطی مسیحیان را پاک کرده و معارف و آموزه‌های ناب اسلامی و ائمه(ع) را جایگزین آن کنند.
فروغی افزود: با افول حاکمیت کلیسا و به انزوا رفتن و فردی شدن مقوله دین و به خصوص بعد از وقوع انقلاب اسلامی، جرقه‌هایی تازه‌ای از دین‌گرایی اصلاح شده و بدور از اندیشه تثلیث در میان قشرتحصیل‌کرده و دانشگاهی مسیحیان به وجود آمد. برهمین اساس جهان مسیحیت از نفوذ اسلام در بین جوانان تحصیل کرده خود، احساس خطر کرد و به همین دلیل به حمایت از گروه‌های سلفی‌ پرداختند تا چهره‌ای خشن از اسلام در جهان به نمایش بگذارند.
وی با اشاره به اینکه اسلام در سیره پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) سراسر معرفت، رحمت و به دور از خشونت است، بیان کرد: جهان مسیحیت نسبت به نفوذ معنوی اسلام در میان تحصیل‌کرده‌های خود، احساس خطرکرده که اگر قرار است روزی چیزی جایگزین اعتقادات قبلی آن‌ها شود، آن جایگزین جدید اسلام نباشد؛ لذا هجمه‌های نظامی، اقتصادی و اجتماعی خود را علیه اسلام شروع کرده‌اند.
فروغی در خصوص وظیفه و رسالت جهان اسلام در برابر سایرادیان توحیدی، گفت: یکی از نقاط ضعف ما مسلمانان در این است که مسیحیت را به‌خوبی نمی‎‌شناسیم، زیرا نقاط مثبتی در مسیحیت وجود دارد که می‌شود از آن برای هدایت‌ خودشان استفاده کرد. برهمین اساس ما باید نسبت به مسیحیت، یهود و زرتشت شناخت کافی پیدا کنیم تا بتوانیم آن‌ها را از خرافات خارج کرده و بعد از آن‌ها یک مسیحیت، زرتشتیت و یهودیت توحیدی بسازیم.
وی افزود: ما مسلمانان علاوه بر آشنایی وشناخت کافی نداشتن از سایرادیان توحیدی، آگاهی لازم نیز از ماهیت وکارایی خود دین اسلام و آموزه‌های انبیاء و ائمه(ع) نداریم و این یک مشکل بزرگ محسوب می‌شود، برهمین اساس باید سعی کنیم دین را از لایه‌های خرافات خارج کرده و آموزه‌های اسلام و ائمه معصومین (ع) را با جاذبه‌های آن به دنیا معرفی کنیم. واقعیت این است که اکنون فاصله زیادی با اسلام راستین مورد نیاز جامعه بشری داریم و در این زمینه نتوانسته‎ایم الگوی صحیحی به جهان عرضه کنیم.
این استاد دانشگاه بیان کرد: امروزه جهان مسلمان شیعه با ادعای داشتن دین حق الهی و آموزه‌ها و سنت‌های ناب از پیامبراکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) وظیفه سنگینی به عهده دارد، اما وقتی خودمان از درون با آموزه‌های دین اسلام فاصله زیادی داریم، نمی‌توانیم صرف داشتن یک دین کامل برنامه زندگی چندین میلیون نفر در جهان را ارائه دهیم. جهان تشیع و مسلمانان در عمل باید به صحنه بیایند نه در حرف، جامعه بشری امروز از تمام« ایسم‌ها» و مکاتبی که نتوانستند انسان را نجات دهند، سرخورده است.
وی افزود: انسان به لحاظ فطری به سمت ادیان توحیدی کشش دارد، لذا نکات برجسته و آموزه‌های اسلام باید توسط متولیان آموزشی به جهان معرفی شود تا بتواند پاسخگوی نیاز‌های متعدد مادی ومعنوی جهان باشد و در این زمینه باید از روش‌های مختلف نظیر زبان هنر، فیلم ،کتاب و... استفاده کرد. در این شرایط است که مسیحیان به اسلام و تشیع گرایش می‌یابند.