به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، در میان مسلمانان مساجد به عنوان مراکز آغازین شکل گیری جنبشها و حرکتهای مردمی در مبارزه علیه ظلم و ستم به ویژه در دوران معاصر، نقش تعیین کنندهای داشته است، بدین جهت به سراغ حجتالاسلام والمسلمین سید رضا اکرمی، رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری، رفتیم تا در مورد جایگاه مساجد در تأثیرگذاری بر تفکرات دینی و سیاسی جوانان گفتوگو کنیم.
* مساجد به عنوان پایگاه دینی در شکل گیری تفکرات سیاسی جوانان چه نقشی دارند؟
اگر به تاریخ اسلام در زمان رسول اکرم(ص) و تاریخ انقلاب اسلامی در زمان خودمان توجه کنیم، میبینیم که در زمان پیامبر(ص) وقتی ایشان از مکه به مدینه هجرت میکنند قدم اولی که جهت تبلیغ و گسترش اسلام برمیدارند آن است که به ساخت مسجد روی میآورند. در مرحله بعدی جمعیتسازی و نیروسازی در مساجد از دیگر اقداماتی است که پیامبر گرامی اسلام(ص) نسبت به انجام آن اهتمام میورزد. در زمان پیامبر(ص)، مساجد مراکزی برای دفاع، مشورت، عبادت و دعا، تلاوت قرآن و زنده نگاه داشتن شبهای احیا بود.
پیغمبر اکرم(ص) به وسیله مسجد کارهای بایسته و شایستهای انجام دادند. وقتی به انقلاب اسلامی میرسیم میبینیم که امام خمینی(ره) تعبیر سنگر را برای مساجد به کار میبرند و میفرمایند: «مساجد سنگر هستند، سنگر هم میتواند یک مرجع و پناهگاه باشد». بنابراین چنین تعبیری نشان دهنده این است که مساجد میتوانند محل عبادت و نیایش، آموزش و پرورش، محلی جهت کسب آگاهی، افشاگری دشمن ودفاع در برابر حملات دشمن باشند. ما میتوانیم با برنامهریزیهای صحیح و با بهرهگیری از هیئت امنای آگاه و فعال در مساجد نسبت به سوق دادن افراد به سمت مسجد حرکت کنیم. ما میتوانیم با مذاکره، مباحثه و مصاحبه دینی که انجام میدهیم تفکرات دینی خود را واکسینه کنیم. مساجد میتوانند با تبلیغات قرآنی، نهجالبلاغهای و صحیفه سجادیهای جامعه را از بسیاری مسائل مصون سازی کنند و به وسیله کتابهای دینی به شبهات و اشکالات مردم جامعه پاسخگو باشند.
* در گذشته مساجد پایگاههایی برای خط دهی سیاسی به مردم به خصوص جوانان بودهاند و سعی میکردند که تفکرات سیاسی جوانان را با دین توأم کنند؛ کارکرد این اماکن مقدس را در حال حاضر چگونه ارزیابی میکنید؟
39 سال از وقوع انقلاب اسلامی میگذرد، در دوران دفاع مقدس دیدیم که چگونه مساجد پایگاه دایر میکردند و میتوانستند نیرویابی و نیروسازی کنند و نسبت به آموزش آنها اقدام کنند و افراد شایستهای را تربیت کنند. هم اکنون که جنگی وجود ندارد، این پایگاهها نیز نمیتوانند فعالیتهای دوران دفاع مقدس را داشته باشند، ولی باید به سمت نیروسازی، کارآفرینی و ... حرکت کنند. اکنون شرط تحقق همه این خواستهها آن است که در مساجد از امام جماعت و هیئت امنای شاداب و فعال بهره بگیریم.
* در شکل گیری تفکرات سیاسی توأم دین، علمای دینی از چه نقشی برخوردار هستند؟
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به دلیل گرفتاریهای متعدد و روزمره نتوانستیم در به وجود آوردن تشکلها و حزبها اقدامات مثمرثمری داشته باشیم تا مساجد را سیراب کنند. اکنون در سپاه، ارتش و در خیلی از دانشگاهها دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری وجود دارد که اینها میتوانند جوانها را در مساجد جمع کنند و به آنها آموزش بدهند. آیتالله جوادی آملی در مقدمه کتاب مفاتیح الحیاة مینویسد: خدا ما را برای سه چیزآفریده است؛ «جهان دانی، جهان داری و جهان آرایی». ما میتوانیم از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما و سازمان تبلیغات اسلامی در مساجد کلاسهایی برگزار کنیم که به ما ظرفیتهای ایران و چگونگی استفاده از این ظرفیتها را بشناساند. اگر دستگاههای فرهنگی اراده داشته باشند و اهتمام کنند، میتوانند بسیاری از کارها را در مساجد و حتی در مواقعی بیرون از مساجد انجام بدهند؛ منتهی مثال کار ما همانند آن است که میخواستند تعزیهای برگزار کنند به کسی گفتند شما بیا و نقش حر یا مسلم بن عقیل را ایفا کن، گفت: من حاضرم نقش نعش را داشته باشم؛ بیحال و بیتفاوت. اکنون مسائل فرهنگی جامعه ما که به مساجد هم سرایت کرده است، چنین حالتی پیدا کردهاند.