ظرفیت قرآن و ادبیات ملی برای رونق سینمای کودک و نوجوان

محمد جهانپا، كارگردان تئاتر مشهد، در گفت‎وگو با خبرگزاری بين‌المللی قرآن(ايكنا) از خراسان رضوی، به بیان سیر تحول سینمای کودک و نوجوان در ایران پرداخت و با اشاره به بی‌توجهی به مقوله‌های اخلاقی در این حوزه، بر حمایت بیشتر از سینمای کودک و نوجوان تأکید کرد.

جهان‌پا در رابطه با تاریخچه سینمای کودک و نوجوان در ایران، به تأسیس مرکز سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اشاره و بیان کرد: این مرکز، به‌عنوان تنها نهاد فعال در حوزه ساخت فیلم و تئاتر برای کودکان و نوجوانان، بعد از گذشت پنج سال از تأسیس کانون پرورش فکری، در سال 1349 آغاز به کار کرد و فیلم «نان و کوچه» عباس کیارستمی، کارگردان نامی از اولین آثاری بود که توسط کانون ارائه شد.

این کارگردان تئاتر به برخی فیلم‌های شاخص کودک و نوجوان در سینمای ایران از جمله «سینه‌سرخ»، «مسیر عشق»، «شهر موش‌ها»، «خواهران غریب»، «کلاه قرمزی»، «دره شاپرک‌ها» و ... اشاره کرد و با توجه به سیر تحول این ژانر اظهار کرد: دهه 60 و حضور پدران بسیاری از کودکان و نوجوانان در جبهه، باعث می‌شود کارگردانان حوزه کودک و نوجوان در آثارشان بر دفاع مقدس تمرکز کنند؛ در این دوره مشکلاتی از جمله کمبود سالن‌های سینما نیز وجود دارد که باعث می‌شود کارگردانان به جای اکران در سینما، به‌ناچار فیلم‌هایشان را در تلویزیون نمایش دهند.

جهانپا عنوان كرد: حافظه تاريخی و كودكی ما اين فيم‌ها را به ياد دارد، اما اگر از بچه‌های نسل امروز بخواهيد كه اسم فيلمی در زمينه كودك و نوجوان را ببرند قطعا «هری‌پاتر» است، اين امر ضعف‌ سينمای كودك و نوجوان ما بعد از دهه 80  محسوب می‌شود.

اين نويسنده تئاتر افزود: در دهه 60 كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان فعاليت خود را زير نظر آموزش و پرورش ادامه داد، در اين دهه بسياری از پدران خانواده‌ در جبهه بودند و كسانی كه در زمينه فيلمسازی فعاليت می‌كردند تمام تمركز خود را بر روی اين موضوع قرار دادند.

وی در همین راستا به تبیین وضعیت سینمای کودک و نوجوان در دهه 70 و 80 پرداخت و اضافه کرد: در دهه 70، جنگ تمام شده و دوران سازندگی کشورمان بود و بچه‌هایی که در دوران دفاع مقدس متولد شده یا کودکی‌شان را در آن دوره گذرانده‌اند، به مدرسه می‌رفتند، تعداد سالن‌های سینما افزایش یافته بود و ازآنجا که کشور، کشور جوانی به شمار می‌رفت، نیازمند خوراک فکری بود که البته فیلم‌های پرفروشی نیز در این دوران ساخته شد.

جهان‌پا در همین راستا راجع به نقش شبکه‌های ماهواره‌ای در اقبال مردم به سینما اظهار کرد: پس از این دوره، به دلیل افزایش چشمگیر فعالیت شبکه‌های ماهواره‌ای کودک و نوجوان در دهه 80، توقع خانواده‌ها و به‌ویژه کودکان و نوجوانان از سینمای ایران بالا رفته و به‌تدریج فروش فیلم‌های سینمایی کاهش پیدا کرد؛ در همین دوره است که کارگردانان از جمله مجید مجیدی، فیلم‌ساز مطرح سینما به نوعی از سینمای کودک و نوجوان به سمت سینمای بزرگ‌سال کوچ می‌کنند و ما در این حوزه شاهد ریزش هستیم.

وی با تأکید بر لزوم توجه به آموزش و پرورش در دوران کودکی و نقش سینما در این مهم بیان کرد: متأسفانه ما درباره مقوله‌های اخلاقی سینمای کودک و نوجوان خیلی کم کار کرده‌ایم و پس از دهه 80 کار تأثیرگذاری در این بخش نداریم درحالی‌که با توجه به منابع غنی و معتبر برای نگارش فیلم‌نامه، مانند قصه‌های قرآنی، ادبیات ملی، داستان‌های مولانا و شاهنامه فردوسی و بهره‌گیری از پندهای اخلاقی آن‌ها می‌توان اتفاقات مثبتی را رقم زد.

این بازیگر تئاتر در همین راستا اضافه کرد: در این بین، تلویزیون بیشترین توجه را به تولید محصولات رسانه‌ای برای کودک و نوجوان داشته است که البته گاهی از فضاهای دینی دور شده و گاهی فیلم‌های قابل قبولی در این حوزه ارائه کرده است.

وی با اظهار این مطلب که در ساخت فیلم برای کودک و نوجوان نباید تنها کسب سود مالی مورد توجه باشد، افزود: سینمای کودک و نوجوان نیازمند حمایت‌ها و یارانه‌های دولت است تا دوباره جان بگیرد؛ همچنین باید سینماهای خوبی برای اکران فیلم‌هایش اختصاص داده شود، تبلیغات خوبی انجام شود و کارگردانان و بازیگران مطرح برای تولید اثر دعوت شوند تا در آینده شاهد رونق آن باشیم.