بار زیاد بیماری‌های اختلال روان در جامعه/ خشونت علیه زنان بر خلاف باورهای دینی است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، مصطفی معین، رئیس کرسی یونسکو در آموزش سلامت در نشست خبری هشتمین همایش سالانه سلامت روان و رسانه که صبح امروز ۲۶ دی‌ماه، در بیمارستان طبی کودکان تهران برگزار شد، به تبیین اهمیت کاهش خشونت در جامعه و توجه به سلامت روان برای پیشگیری از ناتوانی افراد پرداخت.

 

معین با اشاره به تأسیس کرسی یونسکو در سال ۱۳۸۳ در آموزش سلامت بین دانشگاه علوم پزشکی تهران و سازمان فرهنگی ملل متحد، اظهار کرد: با توجه به هزینه‌های سنگین اختلالات روانی، اولین اولویت راهبردی کرسی کمک به ارتقای سلامت روان جامعه در چشم‌انداز توسعه بلند مدت کشور است.

 

وی بیان کرد: بار بیماری‌ها و اختلالات روان رتبه دوم جهانی را بین همه بیماری‌ها از نظر ایجاد ناتوانی دارد و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۳۰ رتبه اول را به دست آورد، در ایران نیز مانند دیگر جوامع بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افراد دچار یکی از اختلالات روان هستند و به همین دلیل اولین راه اولویت راهبردی کرسی، به منظور کمک به سلامت روانی جامعه ایرانی به تصویب شورای عالی کرسی رسیده و از سال ۱۳۸۹ همایش سالانه سلامت روان و رسانه از سوی کرسی یونسکو با همکاری انجمن علمی روانپزشکان و چند نهاد علمی و اجتماعی دیگر برگزار شده است.

معین محور اصلی هشتمین همایش سالانه سلامت روان و رسانه را «خشونت» خواند و گفت: خشونت اعم از خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و سازمانی مورد بحث و تبادل نظر استادان و متخصصان روانپزشکی، روانشناسی، ارتباطات، جامعه شناسی و سایر حوزه‌های تخصصی مربوط قرار می‌گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه به علل و زمینه بروز خشونت پرداخت و بیان کرد: علی‌رغم پیشرفت علم و تکنولوژی دردو سده اخیر، بر میزان نابرابری‌ها در جامعه جهانی افزوده است؛ این شکاف‌های رو به افزایش درآمدی و احساس تبعیض به پیدایش فقر، از هم گسیختگی اجتماعی و خشونت منجر و ادامه این فرآیند ناعادلانه و خشونت فراگیر موجب به جاگذاشتن ۱۴۰ میلیون نفر تلفات انسانی در قرن بیستم در جنگ و درگیری‌ها و تلف شدن بیش از ۳۰۰ میلیون انسان در بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۸ به علت فقر و گرسنگی شده؛ از سوی دیگر در سال ۲۰۱۵ در حدود ۱۳.۳ درصد از تولید ناخالص جهانی برای جنگ و خشونت هزینه شده است.

 

وزیر پیشین علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه خشونت رفتاری است که باعث آسیب رساندن به مردم و یا زیان رساندن به اموال آن‌ها می‌شود، انواع خشونت را دسته‌بندی کرد و گفت: خشونت خانگی مانند کودک آزاری، خشونت علیه زنان و خشونت علیه کهن سالان در اثر اختلال در ساختار‌های اخلاقی خانواده‌ها در دهه‌های اخیر در سطح جهانی افزایش یافته که عواملی مانند فقر اقتصادی و فرهنگی از عوامل تشدید کننده خشونت خانوادگی است.

 

وی افزود: بیماری‌هایی چون افسردگی، اضطراب و درد‌های روان‌تنی، چون کمر درد، زخم معده، میگرن، سکته قلبی، فشار خون در قربانیان و مرتکبان خشونت خانگی مشاهده شده و از جمله عوامل اصلی افزایش طلاق است.

معین بیان کرد: خشونت اجتماعی نیز عبارت است از خشونت نسبت به خود و دیگران که موجب آسیب‌های جسمی روانی، ضعف رشد ایجاد محرومیت و یا مرگ شوند، خشونت اجتماعی مانعی در برابر توسعه پایدار و برقراری نظام و امینت در جامعه است.

وی بیان کرد: بیشترین خشونت در جوامعی رخ می‌دهد که دچار نابرابری‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و بی قانونی می‌شود، بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت بیش از ۵.۲ میلیون انسان در سال ۲۰۰۵ قربانی خشونت‌های اجتماعی بوده‌اند، عمده این تلفات در کشور‌های جهان سوم در سنین ۱۵ تا ۱۹ سالگی بوده است.

رئیس کرسی یونسکو در آموزش سلامت در ادامه به خشونت ساختاری پرداخت و گفت: وقتی تبعیض و نابرابری در ساختار‌ها و قوانین جامعه‌ای وجود داشته باشد، خود موجب خشونت می‌شود، فرهنگ مردسالاری یا پدرسالاری، فقر و تبعیض نژادی، قومی، دینی و جنسی از جمله خشونت‌های ساختاری است. این نوع خشونت به دلیل غیرمستقیم بودن، حساسیتی نسبت به آن وجود ندارد و امری پذیرفته شده، اما موجب عقب ماندگی و توسعه نیافتگی جامعه، خشم فروخفته و اعتراض و ناآرامی می‌شود.

 

معین در ادامه به بررسی وضعیت خشونت در ایران پرداخت و گفت: متأسفانه امروزه انواع خشونت و پرخاشگری کلامی، فیزیکی، روانی و نوشتاری و تجاوز به حقوق دیگران، بزهکاری و جنایت در جامعه ایران رایج است؛ تشکیل پرونده برای ۱۵ میلیون ایرانی در قوه قضاییه و مراجعه سالانه سه میلیون نفر به پزشکی قانونی نشان از این خشونت است.

 

وی بیان کرد: مهاجرت به شهر‌ها و حاشیه‌نشینی ۱۵ میلیون نفر با شرایط نامناسب بهداشتی و تغذیه‌ای، خشونت‌زاست. سریال‌های صدا و سیما و حتی برخی سریال‌های طنز، موجب ترویج خشم در جامعه می‌شود؛ حتی بازی‌های کامپیوتری نیز نقش مؤثری در بروز خشم دارد. جامعه منسجمی نداریم، بلکه از هم گسیخته بوده و روح تعاون در آن دیده نمی‌شود؛ جامعه ما در شرایط بحرانی نمی‌تواند خود را تطابق دهد.

وی در انتقاد از افرادی که برای اعمال خشونت به دین استناد می‌کنند یادآور شد: دین هرگونه خشونت را رد می‌کند، از جمله این سوء استفاده‌ها آزار زنان در فرهنگ‌های مردسالار است؛ فرهنگ مردسالاری سوءاستفاده از باور‌های دینی مردم است. خانم‌ها از برخی تبعیض‌ها و از یک سری رفتار‌های اجتماعی رنج می‌برند که ریشه در همین فرهنگ مردسالاری دارد.